105 Sayılı Sözleşme
Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi
ILO Kabul Tarihi: 5 Haziran 1957
Kanun Tarih ve Sayısı: 14.12.1960 / 162
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 21.12.1960 / 10686
MADDE 1
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı’nın bu Sözleşmeyi onayan her üyesi, cebri veya mecburi çalıştırmayı menetmeyi ve,
• Siyasi bir cebir veya eğitim tedbiri olarak veya muayyen siyasi fikirlere sahip olan veya bu fikirleri beyan eden şahıslara veya kurulu siyasi, iktisadi veya içtimai nizama karşı ideolojik bakımdan muhalefetlerini izhar eden kimselere bir ceza olarak,
• İktisadi gelişme gayesiyle el emeğini seferber etme ve el emeğinden faydalanma metodu olarak,
• Çalışma disiplini olarak,
• Grevlere iştirak etmiş olmayı tecziye tedbiri olarak,
• Irki, içtimai, milli veya dini bir tefrik vasıtası olarak,
Hiçbir şekilde cebri veya mecburi çalıştırmaya başvurmamayı taahhüt eder.
MADDE 2
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı’nın bu Sözleşme’yi onayan her üyesi, bu Sözleşme’nin 1. maddesinde tasrih edilen şekildeki cebri veya mecburi çalıştırmanın derhal ve tamamen ilgasını temin etmek üzere müessir tedbirler ittihazını taahhüt eder.
MADDE 3
Bu Sözleşme’nin kesin onama belgeleri Milletlerarası Çalışma Bürosu Umum Müdürü’ne gönderilecek ve onun tarafından tescil edilecektir.
MADDE 4
• Bu Sözleşme, ancak onama belgeleri, Milletlerarası Çalışma Bürosu Umum Müdürü tarafından tescil edilmiş olan Milletlerarası Çalışma Teşkilatı üyelerini bağlayacaktır.
• Sözleşme, iki üyenin onama belgelerinin Umum Müdür tarafından tescil edildiği tarihten itibaren 12 ay sonra yürürlüğe girecektir.
• Daha sonra, bu Sözleşme, her üye hakkında, kendisinin onama belgesinin tescil edildiği tarihten itibaren 12 ay sonra yürürlüğe girecektir.
MADDE 5
• Bu sözleşmeyi onayan her üye, onu, ilk Sözleşme’nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 yıllık bir devrenin hitamında, Milletlerarası Çalışma Bürosu Umum Müdürü’ne göndereceği ve Umum Müdürün tescil edeceği bir ihbarname ile feshedilebilir. Fesih, feshin tescili tarihinden itibaren bir yıl sonra muteber olacaktır.
• Bu Sözleşmeyi onamış olup da, bundan evvelki fıkrada zikrolunan 10 yıllık devrenin hitamından itibaren bir yıl içinde bu maddede derpiş edilmiş olan fesih hakkını kullanmayan her üye, yeniden 10 yıllık bir müddet için bağlanmış olacak ve bundan sonra bu Sözleşmeyi,
Her on yıllık devrenin hitamında, bu maddede derpiş edilen şartlar içinde feshedebilecektir.
MADDE 6
• Milletlerarası Çalışma Bürosu Umum Müdürü, Teşkilat üyeleri tarafından kendisine bildirilen bilumum onama ve fesihlerin tescil edildiklerini Milletlerarası Çalışma Teşkilatının bütün üyelerine tebliğ edecektir.
• Milletlerarası Çalışma Bürosu Umum Müdürü, kendisine gönderilen sözleşmenin ikinci onama belgesinin tescil edildiğini Teşkilat üyelerine tebliğ ederken, bu Sözleşme’nin yürürlüğe gireceği tarih hakkında Teşkilat üyelerinin dikkatini çekecektir.
MADDE 7
Milletlerarası Çalışma Bürosu Umum Müdürü, yukarıdaki maddelere tevfikan tescil etmiş olduğu bütün onama ve fesihlere dair tam bilgileri, Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın 102. maddesi gereğince tescil edilmek üzere, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne ulaştıracaktır.
MADDE 8
Milletlerarası Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu, lüzum göreceği zamanlarda, bu Sözleşme’nin tatbikatı hakkında Genel Konferans’a bir rapor sunacak ve onun kısmen veya tamamen tadil keyfiyetinin Konferans gündemine konulması lüzumu hakkında karar verecektir.
MADDE 9
• Konferansın, bu Sözleşme’yi kısmen veya tamamen tadil eden yeni bir Sözleşme kabul etmesi halinde, yeni Sözleşme başka bir şekil derpiş etmedikçe;
• Tadili ihtiva edici yeni Sözleşme’nin bir üye tarafından onanması keyfiyeti, yukarıdaki beşinci madde hükümleri nazarı itibaren alınmaksızın ve fakat tadil edici yeni Sözleşme yürürlüğe girmiş olmak kayıt ve şartıyla, bu Sözleşme’nin derhal ve kendiliğinden feshini tazammum edecektir.
• Bu Sözleşme, tadili ihtiva edici yeni Sözleşme’nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren artık üyelerin onanmasına açık bulundurulmayacaktır.
• Bu Sözleşme, onu onayıp da tadil edici Sözleşme’yi onamamış bulunan üyeler için, herhalde şimdiki şekil ve muhtevasıyla yürürlükte kalmakta devam edecektir.
MADDE 10
Bu sözleşmenin Fransızca ve İngilizce metinleri aynı derecede muteberdir.