Zonguldak havzasında 1 milyar 100 milyon tonu aştığı bildirilen taş kömürü rezervine karşın yıllık yaklaşık 2 milyon 500 bin ton üretimle ülke ihtiyacının çok düşük bir bölümü karşılanabiliyor.
Maden Mühendisleri Odasınca demir-çelikin en önemli girdisi taş kömüründe yıllık 20 milyon ton talebe ulaştığı bildirilen Türkiye'nin bu ihtiyacını, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) yılda ortalama 800 bin ton üretim yapabilen özel sektörle birlikte 8 yılda giderebiliyor.
TTK ile 24 özel işletmecinin yıllık toplam ürettiği 2 milyon 500 bin ton civarında taş kömürüyle, bölgedeki iki demir çelik fabrikasının yanı sıra diğer işletmelerin ihtiyacının az bir bölümü karşılanabiliyor.
Son yıllarda kurumda 1,5-2 milyon ton arasında seyreden yıkanmış kömürün, yaklaşık yüzde 66’sı Çatalağzı Termik Santraline, yüzde 21’i demir-çelik fabrikalarına, yüzde 6’sı çimento, çay, şeker fabrikalarına ve yüzde 7’si de ısınma amaçlı olarak pazarlanıyor.
İşçi sayısı ve üretim düşüyor
Emeklilikler nedeniyle işçi sayısı her geçen gün düşen TTK'nın, 22 bin 203 personelle 1986'da 3 milyon 526 bin 283 ton üretimi, 2007'de 10 bin 500 civarındaki çalışanla 1 milyon 675 bin ton oldu.
Özellikle 2004'ten itibaren azalan işçi sayısına bağlı olarak 2 milyon tonun altına düşerek 1 milyon 880 bin 847 ton gerçekleşen kömür üretimi, 2005'de 1 milyon 665 bin 324 ve 2006'da da 1 milyon 522 bin 411 tona geriledi.
Kurumda 1986-2007 yılları arasında toplam 53 milyon 995 bin 404 ton olan taş kömürü üretimi, bu yılın 8 ayında ise 1 milyon 86 bin 137 ton olarak gerçekleşti.
Yer altında üretim işçisi açığının giderilmesine yönelik Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın alınacağını belirttiği 1500 artı 1500 gruplu işçi için alınan Bakanlar Kurulu kararının Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmasının beklendiği kurumda, üretime yönelik çalışan işçi sayısının artırılması amaçlanıyor.
Üretimde yeni işçi umudu
TTK Genel Müdürü Rıfat Dağdelen, kurumda yaklaşık 5 yıl önce günlük 1910 kilogram olan kişi başına üretimin 3 ton civarında yükselmesiyle ve yeni alınacak işçilerle üretimin daha da artırılacağını söyledi.
Türkiye'nin taş kömürü ihtiyacının karşılanmasına çalıştıklarını anlatan Dağdelen, şunları kaydetti:
"Kurumun gelecekte yıllık 5 milyon ton kömür üretmesi ve ağırlıklı olarak üretime yönelik işçi sayısının da 13 bine yükselmesini amaçlıyoruz. İşçi alımı konusunda Hazine'den bize yazıgelecek. Ondan sonra alımlarla ilgili gerekli çalışmalara başlayacağız. Yazının gelmesinin ardından işçi alımıyla ilgili hazırlıklarımızın ne kadar süreceğine yönelik bir şey söylemek mümkün değil. Havzamızdaki taş kömürü rezervinin ülke ekonomisine kazandırmak için ne
gerekiyorsa yapmayı sürdüreceğiz."
Rezervlere yönelik ilk araştırma Almanlar tarafından yapıldı
1802 yılında İskoçların ilk buharlı gemiyi sefere çıkarmasıyla insanoğlunun ilgisini çekmeye başlayan taş kömürüne, demir çelik sanayinin vazgeçilmez girdiği olması nedeniyle her geçen gün talep artıyor.
Alman araştırıcı Hern Schlehan, Bartın'ın Amasra ilçesine gelerek 1852'de Anadolu'nun bilinen en eski jeolojik haritasını yapmasının ardından 1930'lu yıllardan sonra taş kömürü rezervi konusunda ciddi çalışmalar başlatılarak, günümüzde yapılan tespitlerle görülür ve muhtemel olmak üzere 1 milyar 100 milyon ton civarında taş kömürü rezervinin varlığı kabul ediliyor.