İnternet çağı, beynimizin çalışma şeklini de değiştiriyor olabilir. Bilim insanları, bir saat içinde 30 milyon mesaj girilen Facebook gibi sosyal ağların, insan hafızasını yeni düşünme şekilleri geliştirmeye zorluyor olabileceğini belirtti. Araştırmalar, insanların Facebook iletilerini insan yüzlerinden daha kolay hatırladığını gösterdi.
Milyarlarca insanın hayatında giderek daha fazla yer edinmeye başlayan sosyal ağlar, sundukları son derece yoğun ve karmaşık sistem sebebiyle insan beyninin farklılaşmasına yol açıyor olabilir.
ABD’nin California Üniversitesi’nde yapılan araştırma, bilim insanlarını şaşırtan sonuçlar ortaya koydu. Araştırma ekibinin başını çeken Dr. Laura Mickes, ‘duyguların hafıza üzerine etkisini’ inceleyen çalışmalarında, duyguları tetiklemek için Facebook iletilerini kullandılar. Bilişsel psikolog Mickes ve ekibi, araştırmada hiç bekledikleri sonuçlar elde etti. Sonuçlar, insanların Facebook iletilerini, insan yüzlerinden daha iyi hatırladığını gösterdi.
Mikes, “Asıl araştırma sorumuz bu değildi; sonuçlar bizim için de biraz şaşırtıcı oldu” ifadesini kullandı.
Akla ilk gelen Facebook
California Üniversitesi’ndeki araştırmada, 32 kişi üzerinde deney yapıldı. Deneklere, gruptaki asistanların Facebook hesaplarından 200 ileti ve amazon.com adresindeki son zamanlarda basılmış kitap tanıtımlarından 200 cümle derlemeleri istendi.
Deneyde, Facebook cümleleri olarak, “Bugün 7 bin 689 günlüğüm”, “Kütüphane telefonla konuşulacak yer değil; ders çalışılacak yerdir”; kitap cümlesi olarak da “Şerefin bile limiti vardır”, “Çok bağırmaktan boğazım ağrımıştı” gibi örnek ifadeler toplandı.
Uzmanlar, sosyal bağlama göre iletileri ve kitap alıntılarını düzenledi ve Facebook iletisi ile kitap alıntılarından 100 tanesini üniversiteli katılımcılara çalışıp hatırlamaları için dağıttı. Katılımcılar kelimeleri çalıştıktan sonra bilgisayar önünde teste tutuldular. Bu testte çalıştıkları ve çalışmadıkları kelimeler gösterilip deneklere “Bunları daha önce gördünüz mü ve gördüğünüzden ne kadar eminsiniz?” diye sorular soruldu.
Sonuçlar şaşırtıcı
Deney sonunda, denekler Facebook ile ilgili cümleleri kitap cümlelerinden veya insan yüzlerinden iki kat daha kolay hatırlayabiliyor olduklarını gösterdi.
İlk deneyin ardından ikinci deneylerini yapan grup, bu kez de katılımcılara haber sitelerindeki haber başlıklarını ve yorumlarını gösterdi. Sonuçlar, deneklerin haberlere yazılan yorumları daha kolay hatırlayabildiklerini gösterdi. Haberler arasındaki eğlence haberlerini hatırlamanın da, önemli haberlerden daha kolay olduğu anlaşıldı.
Memory&Cognition dergisinde yayımlanan araştırmayı yürüten Dr. Mickes, “Bu çalışma, öğretme tekniklerinin yanı sıra, nasıl reklamcılık yapmamız ve nasıl iletişim kurmamız konusuna da bilgi veriyor. Buradan yola çıkarak sosyal medyayı derslerine dâhil eden profesörler bile var ”dedi.