T24 - Akşam gazetesi yazarı Çiğdem Toker, TEKEL işçilerinin ücretleri için gündeme getirilen kamu kaynaklarının bazı özelleştirme ihalelerinde nasıl savrulduğunu çarpıcı bir örnekle anlattı.
Toker, Seydişehir Alüminyum tesislerinin yanında bedava verilen Oymapınar Barajı'ndan doğan kamu zararını yazdı.
Çiğdem Toker'in Akşam gazetesinde yer alan, "Oymapına Barajı nereye akıyor?" (3 Ocak 2010) başlıklı yazısı şöyle:
Oymapınar Barajı nereye akıyor?
Başbakan Tayyip Erdoğan, üç haftadır eylem yapan 12 bin TEKEL işçisine 'yetim hakkı yedirmem' derken kastettiği kaynak, ayda 40 milyon liraydı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer'in 'Artık evlerine dönsünler' diyerek açıkladığı sınırlı artış ise işçilerin vazgeçmeleri istenen mevcut maaşına yaklaşmıyor bile.
Gelin, 'tüyü bitmemiş yetim' deyimine, -yine bir özelleştirme öyküsü- Oymapınar Barajı'nın 'aktığı sulardan' bakalım.
Oymapınar, 2005'te bir 'paket'e konularak Cengiz Grubu şirketlerinden CE-KA'ya devredildi.
Satışa konu esas işletme; bütçe kaynaklarıyla altı yılda tamamlanabilen ve inşaatında 80 işçinin öldüğü Oymapınar Barajı değil; Seydişehir'deki Eti Alüminyum'du.
Ancak alüminyum fabrikasının değeri artsın, fabrika kolay satılsın diye Manavgat'taki baraj, Konya'daki fabrikaya bağlandı.
Oymapınar'a EPDK'dan Eti Alüminyum adına 'otoprodüktör' lisansı alındı. Bu lisans, 'barajın ürettiği elektriğin, alüminyum fabrikası için kullanılacağı' anlamına geliyordu
CE-KA, 305 milyon dolar ödeyerek, Seydişehir Alüminyum'un yanında, Türkiye'nin en büyük beşinci barajının işletme hakkını 49 yıllığına devraldı.
O sıra, 'alüminyum alana baraj hediye' diye nitelenen satış, dava konusu oldu.
Danıştay, 2007'de Eti Alüminyum'un özelleştirme işlemini iptal etti.
Karar uygulanmadı; dahası CE-KA'ya 'hediye' gibi başka bir karar geldi.
Özelleştirme sırasında, otoprodüktör lisans sahipleri, enerjinin sadece yüzde 20'lik bölümünü dışarıya, yani piyasaya satabiliyordu.
EPDK, 2009 için bu oranı yüzde 50'ye yükseltti.
Fakat CE-KA'nın piyasaya sattığı miktar, yüzde 50 sınırı da çok aşmıştı. O nedenle EPDK'dan oranın yüzde 90'a çıkarılmasını istedi. EPDK kabul etmedi.
Konu 12 Kasım 2009 tarihinde Enerji Bakanlığı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda da kısmen gündeme geldi.
180 milyon TL mevzuata aykırı ek gelir
Oymapınar, 2009'da yaklaşık 1.5 milyar kilovatsaat elektrik üretti. CEKA'nın serbest piyasada sattığı ve üretimin yüzde 90'ına karşılık gelen elektrik satışının parasal karşılığı 230 milyon lira.
EÜAŞ'ın TETAŞ'a satış fiyatı dikkate alındığında ise bu satışlar nedeniyle Oymapınar, HES Eti Alüminyum A.Ş.'ye yaklaşık 180 milyon TL ek gelir sağlamış olacak.
Lisansta izin verilen oranın üstünde satış yapılması halinde ne olacağı konusunda ise hukuki boşluk mevcut.
Yetim hakkı demişken... CE-KA'ya fazladan sağlanan 180 milyon lirayla, 12 bin TEKEL işçisine 4.5 aylık maaş ödenebilir.