Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Yangın Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü ve Dünya Yanma Enstitüsü Türkiye Seksiyonu Başkanı Prof. Dr. Hakan Serhad Soyhan, "Doğal nedenlerle çıkan yangın sayısı çok düşük rakamlarda yani doğa yangına karşı kendini koruyor. Türkiye'de orman yangınlarının yüzde 80'inden fazlası insanlardan kaynaklı" dedi.
SAÜ bünyesinde oluşturulan Yangın Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Yangın Güvenliği Bölümünde Türkiye'de oluşabilecek her tür yangının önlenmesi, yangınların çıkış nedenleri hakkında yürütülen çalışmalarla zararın ve yangın oluşumlarının en aza indirilmesi amaçlanıyor.
Yangın Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren, Merkez Müdürü ve Dünya Yanma Enstitüsü Türkiye Seksiyonu Başkanı Prof. Dr. Hakan Serhad Soyhan, 5 yıl İsveç'te yangın ve yanma üzerine araştırmalar yaptığını söyledi.
Soyhan, Türkiye'de ilk defa SAÜ'de yangın bölümü kurduklarını ve merkezde yangınla ilgili dünya normlarında testler gerçekleştirdiklerini belirtti.
Merkezde öncelikle yangını önleme üzerine çalışmalar yaptıklarını aktaran Soyhan, "Otonom yangını algılama sistemleri geliştiriyoruz. Amacımız ilk önce yangının oluşmasını engellemek. Öncelikli amacımız otonom sistemleri geliştirip yangını mümkün olduğu kadar önleyebilmek. Bunun için algılama sistemleri gerekiyor, o sistemlerin geliştirilmesi için araştırma ekibimizle çalışıyoruz." dedi.
Soyhan, merkezde 10 öğretim üyesi ve 100 civarında yüksek lisans ve doktora öğrencisi olduğunu, bu öğrencilerin sahadaki deneyimlerini bilimsel altyapıyla birleştirip yangın sektöründe yerlileşen bir platform oluşturmaya çalıştıklarını dile getirdi.
Araştırma merkezinde sektörün dışa bağlılığını azaltmaya çalıştıklarını vurgulayan Soyhan, şöyle konuştu:
"Her çeşit yangın konusunda araştırma yapıyoruz. Ev, orman, sanayi, fabrika ve nükleer tesislerde oluşabilecek yangınlar hakkında çalışmalar yapıyor ve mümkün mertebe az zararla atlatabilecek teknolojiler geliştiriyoruz. Merkezde yangın sonrası olay yeri inceleme dersimiz var. Yangının çıkış nedenini tespit etmek önemli bizim için çünkü yangınların karakteristiğine bakıldığında tekrarlanan ve aynı nedenlerle ortaya çıkan özelliğe sahip olduğunu görüyoruz. Bunun kök nedenlerini bulursak bu yangınların bir daha oluşmasını engelleyebileceğimizi görüyoruz. Bu konuda Sakarya Emniyet Müdürlüğü ile sertifika programı yaptık. Yangın sonrası olay yeri inceleme ekibine eğitim verdik, itfaiyeyle de iş birliği yapıp personele eğitim verdik. Bu hukuki süreç için de önemli, sigorta şirketleri yangın nedenine göre zararı karşılıyor. Yangın tespiti hem sigorta şirketleri açsından çok önemli hem de yangının tekrarlanabilirliğini önlemek için yangın sonrası inceleme çok büyük önem arz ediyor."
"İnsanların dikkatsizliği orman yangınlarına sebep oluyor"
Hakan Soyhan, Türkiye'deki orman yangınlarının çıkış sebeplerini araştırdıklarında çok küçük bir kısmının doğal yollardan çıktığını söyledi.
Orman yangınlarının azalması için çeşitli çalışmalar yürüttüklerine değinen Soyhan, şunları kaydetti:
"Yapılan istatistiklerde daha çok ormanlarda sigara izmaritinin yangına yol açtığını görüyoruz. Cam kırıklarının yansımaları da bir nebze orman yangınlarına yol açabiliyor. Daha çok insanların dikkatsizliği ve ihmalkarlığı orman yangınlarına sebep olabiliyor. Doğal nedenlerle çıkan yangın sayısı çok düşük rakamlarda yani doğa yangına karşı kendini koruyor. Türkiye'de orman yangınlarının yüzde 80'ninden fazlası insanlardan kaynaklı. Yüzde 15 civarında orman yakınındaki fabrikalardan, yıldırım ve şimşek gibi doğal nedenlerden çıkan orman yangını sayısı yüzde 1'in altında. Ülkemizde önemli sayıda orman yangını çıkıyor fakat ABD ve Avrupa'da çıkan yangınlar çok daha büyük felaketlere dönüşüyor."
Verilerle Türkiye'deki orman yangınları
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının internet sitesinde yer alan orman yangınlarına ilişkin son verilere göre, Türkiye'de 2017 yılında 2 bin 411 orman yangını çıktı ve bu yangınlarda 11 bin 993 hektar orman alanı zarar gördü. Yangın başına düşen ortalama yanan alan ise 5 hektar oldu. 2017'de bir önceki yıla göre çıkan yangın sayısında yüzde 20,4 azalma yaşandı.
Orman yangınlarının büyük çoğunluğunun insanlar tarafından çıkarıldığı belirlendi. 2017 verilerinde orman yangınlarının yüzde 53'ünün çıkış nedeninin belirlenemediği, yüzde 30'luk kısmının ihmal ve kaza nedeniyle yüzde 6'sının kasıtlı olarak, yüzde 11'inin ise doğal nedenlerle çıktığı bilgileri yer aldı.
Avrupa Yangın Bildirgesi Sistemi (EFFIS) verilerinde ise Akdeniz iklim kuşağındaki Avrupa ülkelerinde 2007-2016 yıllarında ortalama yangın başına yanan alan miktarının Yunanistan'da 41,98, İtalya'da 12,72, İspanya'da 6,83, Portekiz'de 4,6, Türkiye'de 3,73, Fransa'da ise 2,65 hektar olduğu belirtildi.