T24 - Türkiye’de motosikletlere olan merak her geçen gün artıyor. Bazıları trafik sorununu ortadan kaldırmak, bazıları da tutkularından dolayı motosiklet kullanıyor. Motosiklet sürücülerinin bir anlık hataları ise, ölüme bile götürebilecek çok ciddi kazalara neden oluyor.
Genç İzmirli işadamı Göksel Bayka da bu şekilde yaşamını yitirenlerden. Bugünkü gazetelerin manşetten verdiği habere göre Bayka, geçenlerde İzmir, Karabağlar yakınlarında motosikletinin hâkimiyetini kaybetti ve yeşil ışığın yanmasıyla hareket eden Ercan Kurt’un kullandığı otomobile arkadan çarparak ağır yaralanandı. Ancak kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.
Sürüş tekniklerini bilmeden yola çıkmak insan hayatına mal olabiliyor. Biz de motosiklet tutkusu nedeniyle on dokuz yıllık profesyonel işinden ayrılarak kendisini sadece Güvenli İleri Sürüş Teknikleri Eğitimleri’ne veren ve Türkiye’de bilinçli sürücü gelişimine adamış eğitmen Rahmi Barutçu ile söyleştik.
Yola çıkmadan önce motosiklet nasıl kontrol edilmelidir?
Motorumuza binmeden önce birkaç küçük detayı kontrol etmek, bizim çok daha güvenli bir biçimde yolculuk yapmamızı sağlayacaktır:
—Benzin var mı yok mu?
—Yağ sızıntısı var mı yok mu?
—Radyatörün suyu eksik mi değil mi?
—Hasar kontrolü yapılmalı. Fren kolu, debriyaj kolu, fren çubuğu, vites çubuğu ve zincir gerginliği, yerinde mi, kabaca bakılmalı.
—Tüm elektrik aksamının yani farların, stopların, sinyallerin çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli.
—Lastiklerin durumuna bakılmalı.
Motor sürücüsünün pantolonu, montu, eldiveni, kaskı… Araçları nasıl olmalıdır?
Çizme: Ayaklarımızı ve ayak bileklerimizi olası darbelerden korumak için, uygun çizmeler giymeliyiz. Güvenlikten fedakârlık etmeden, burun, topuk, iç-dış aşil kemiklerini ve kaval kemiğimizin bir kısmını koruyan, toplam beş koruması olan, yazlık veya kışlık çizmeler tercih etmeliyiz.
Pantolon-Mont-Eldiven: Sıcak hava sebebiyle vücudumuzun terlemesini en aza indirecek, soğuk havayı içeri geçirmeyecek, yükselmiş vücut ısımızı normal seviyeye geri getirecek, yani nefes alabilen, içerisine hava alabilen, bizi nispeten serin ya da sıcak tutabilen kumaşlardan üretilmiş, korumalarının tamamı yerinde olan pantolon, mont ve eldivenleri tercih etmeliyiz. Vücut ısımızın aşırı yükselmesini ya da düşmesini engellememiz gerekecek. İki dirsek, iki omuz, bir adet sırt koruması olmasına azami dikkat etmelisiniz.
Kask: Asfalt yollar ve kaldırımlar, yazın da, kışın da aynı sertliktedir. Eğer düşerseniz aynı zararı görürsünüz. Bu yüzden lütfen yine çene kısmı kapalı olan bir kask giymeye özen gösterin. En önemli yerinizi, kafanızı koruduğunuzu unutmayın. Kaskınızın doğru ölçüde olması çok önemlidir. Kaşlarınızın 1 cm. üzerinden kafanızın ölçüsünü alın ve çıkan rakama göre kaskınızı seçin. Önce kafanıza giyerek deneyin. Alın kısmı, yanak kısmı sıkı olmalı ve kafanıza giydiğinizde kask oynamamalı. Sıkılık hissi olmalı, ama canınızı yakmamalı. Kayışı tam ve gergin olarak bağlı olmalı. Kaskınızın içine yazlık Balaklava (iç başlık) giyin ve olabildiğince rahat edin.
Termal içlikler: Bu malzemeler kışlıktan farklıdır. Yazın vücut ısımızın aşırı yükselmesini engeller, ısı dengemizi yerinde tutar. Şiddetle tavsiye ederim. Outdoor mağazalarından, motosiklet kıyafetleri satan mağazalardan ve bazı spor kıyafeti satan dükkânlardan temin edebilirsiniz. Alt parça, üst parça, çorap ve başlık olarak temin edebilir, sıcaklarda rahat edebilirsiniz.
Yağmurlu havalarda motosiklet kullanmak doğru mu? Yağmurlu havalarda nelere dikkat edilmelidir?
Yağmurlu havalarda tabii ki motosiklet kullanılır. Dikkat edilecek bir iki nokta var. Birincisi, yağmura uygun bir lastik kullanılması. Yere değen tek malzememiz olan lastiklerimizin, diş derinliğinin yağmur suyunu drene edebilecek, dışarı atabilecek kadar iyi ve derin olması gerekir. Ayrıca, soğuk zemine uygun bir lastik hamuru seçmek de çok yararlı olacaktır.
İkincisi ise, motosikletimizi çok daha yumuşak kullanmak gerekliliğidir. Yağmurlu havada görüşümüz az olacağından, hızımızı buna göre ayarlamak, daha temkinli olmak gerekecektir. Yurdumuzdaki motosiklet mağazalarından temin edebileceğiniz ve parmağa takılan minik yağmur sileceklerinden kullanmak ise, son derece yararlı olacaktır.
Motosikletle sollama yaparken nelere dikkat edilmelidir?
Sollamalarda, önümüzdeki araç ile hızımızı doğru ayarlamamız gerekir. Sollayacağımız araca çok hızlı yaklaşmamalıyız. Önce karşı trafiği, sonra arkamızdaki trafiği kontrol etmeli, her iki şart da müsait ise, yolun geçmemize izin verip vermediğine bakmalı, sonra sollamaya başlamalı ve peşinden hızlanmalıyız. Yani önce etrafı görmeli, sonra pozisyonumuzu almalı, sonra hızlanmalı ve vitesimizi -gerekiyorsa- yükseltmeliyiz.
Motosikletin arka tarafında oturan kişi sürücüye nasıl yardımcı olmalıdır?
Motosiklet için yüreği çarpan biniciler olarak bizler, yolcularımızın ilk ve daha sonraki motosiklet gezintilerinden daima zevk almalarını isteriz. Bunu sağlamak için akıcı, nazik ve güvenli sürüş yapmalıyız. Eğer hızlanma esnasında, vites değiştirirken ya da fren yaparken onların kaskı sizinkine mütemadiyen çarpıyorsa, bu sizin kullanım hatanızdır, onların değil. Bu, akıcı bir sürüş yapmadığınızı ortaya koyar.
Bu deneyimi daha önce hiç yaşamamış biri için motosiklet yolculuğu çok ürkütücü gelebilir. Onlar, daha önce motosikletin ne kadar tehlikeli olduğuna dair pek çok hikâye duymuş ve dolayısıyla motosikletinize bir şekilde binmişse de devamlı tedirgin olabilir. Bir kez yolculuk başlasın, her şey ona çok garip gelecektir. 360 derecelik görüş alanı, vücutlara çarpan rüzgâr, motor gürültüsü ve yarattığı olağanüstü duygular, virajlarda yana yatma faktörü, metal bir kafesle korunmayan bir vasıtada yolculuk etmeye alışmaya çalışmak yolcu için alışılmadık bir durumdur. Bütün bu faktörler yolcunuzda motosikletin göründüğünden daha da hızlı ve tehlikeli bir vasıta olduğu izlenimi yaratabilir. Böyle bir ortamı yaratmaktan kesinlikle kaçınınız ve yönergelere uygun sürünüz. Kesinlikle yolcunuzun duygularını, heyecanını doruğa çıkarmak için, üzerinde etki kurmak için gazlamak, hız yapmak zorunda değilsiniz. Ona güven aşılayacak, kendini emniyette hissedecek şekilde davranınız. Yolcunuza ve tüm motosikletseverlere nazik davranın. Çevreyi (gürültü kirliliği dâhil) ve insanları koruduğunuzu hissettirir tarzda sürün. Onları asıl bu etkileyecektir. Hem konfor, hem de güvenlik yönünden, onun motosiklet için uygun giyindiğinden emin olunuz. Motosiklete daha önce binmemiş olan kişiler, motosiklet üzerinde yolculuk eden birinin, sıcaktan ya da soğuktan ne kadar etkileneceğini kestiremezler. Bu yüzden onların uygun şekilde giyinmesine yardımcı olunuz. Eğer kendisinde yoksa, baş ölçülerine uygun yedek bir kaskınızı ona ödünç vermeye hazır olun. Onu hiç istemediğimiz düşmeler sırasında korumaya yeterli giysiler giyinmiş olmasına önem verin.
Motosiklet kullananlar trafikte genel ve basit olarak nelere dikkat etmelidir?
Diğer tüm sürücülere ve yolu paylaştığımız insanlara saygılı olmalıyız. Motosikleti, bir serseri sporu gibi değil, ciddi yapılan bir hobi gibi lanse etmeliyiz. Halkın gözünde kötü intiba yaratmamalıyız.
Motor sürücülerinin trafikte çektiği zorluklar nelerdir?
Diğer vasıtaların algı seçiciliklerindeki eksiklikten dolayı, iyi niyetle dahi olsa, araç sürücüleri, motosiklet sürücülerini sıkıştırabilirler. Bu gibi olası durumlarda motor sürücüsü daha da tetikte olmalıdır. Saygı eksikliği, araçtan sayılmamak, bilerek sıkıştırılmak akla ilk gelenlerdir. Bu konuda, diğer araç sürücülerinin de eğitim almaları motor camiası açısından çok faydalı olacaktır.
BURHAN KAYA (MİHA)