Halep'in en büyük ilçesi olan ve Türkiye sınırından yaklaşık 40 kilometre uzakta bulunan Menbic, Suriye Demokratik Güçleri (SDG)'nin desteğiyle Menbic Askeri Meclisi'nin yaklaşık 70 gün süren askeri hamlesinden sonra IŞİD'in elinden alındı.
Operasyonun ön cephesinde yer alan Menbic Askeri Meclisi 21 Nisan 2016'da kurulmuştu.
'ye konuşan Menbic Askeri Meclis Sözcüsü Şerwan Derviş, şehrin önemini şu sözlerle açıklıyor:
"Menbic, Rakka'dan sonra Suriye topraklarında IŞİD'in hakimiyetindeki en büyük ikinci yerdi. Avrupa'dan IŞİD'e katılan birçok örgüt üyesi Menbic'e geliyordu, bu yüzden buraya Suriye'nin Londra'sı, ikinci Londra deniliyordu Menbic'in alınmasıyla, Türkiye yolu IŞİD'e kapandı ve Avrupa üzerinden Suriye'ye cihatçı akışı azalacak."
Deviş, kuşatmanın kırıldığı günlerde 150 dolayında IŞİD militanının karadan ve havadan yapılacak müdahalelere karşı kendilerini korumak için yaklaşık 2000 kadar sivilin örgüt tarafından canlı kalkan olarak kullanıldığını belirtti.
"Sivilleri kendilerine canlı kalkan olarak kullandılar. Onları bomba yüklü araçlara bindirip aralarına karışarak birlikte Cerablus'a kadar gittiler. Sivillere zarar gelemesin diye ateş açılmadı. Ancak canlı kalkan olarak kullanılan sivillerin bir kısmını serbest bırakırlarken büyük bir bölümü hala Cerablus'un köylerinde örgütün elinde" bilgisini paylaşıyor.
Menbic'in alınmasından sonra askeri hamlenin ikinci ayağının köylerde devam ettiğini aktaran Derviş, ilçe merkeziyle birlikte kuzeyinde bulunan 210 köyün örgütün elinden alındığını, ancak güney tarafında bulunan köylerin halen IŞİD'in hakimiyetinde olduğunu aktardı.
Menbic'in IŞİD'ten alınması sonrası Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Başkanı Barack Obama'nın operasyon bittikten sonra oradaki Suriye Demokratik Güçleri içinde bulunan PYD'lilerin tekrar Fırat'ın doğusuna geçeceğine yönelik sözü olduğunu belirtmiş, "Şimdi ABD'nin bu sözünü tutması gerekiyor. Beklentimiz de budur. Bu konudaki temaslarımızı sürdürüyoruz" demişti.
Menbic harekatının ikinci ayağının devam ettiğini söyleyen Derviş ise "Askeri hamleler sona erdiğinde Türk yetkililerinin açıklamalarına cevap vermemiz mümkün olacak, siyasi açıklamalara cevap vermek için daha erken" diyor.
Harekatın ön saflarında SDG'nin değil, Menbic Askeri Meclis üyelerinin yer aldığını savunan Derviş, meclis üyelerinin çoğunluğunun Menbic halkından oluştuğunu söylüyor:
"Rejime karşı savaşmak için kurulan Özgür Suriye Ordusu'ndan birçok savaşçı Menbic operasyonunda yer aldı. Çoğunluğunu Araplar oluşturuyor ancak Kürtler ve Türkmenlerin de ağırlığı fazla."
Türkiye'nin beklentilerinin tam tersine, Menbic'in doğusunda yer alan Rakka yerine, batısında yer alan El Bab ilçesine düzenlenecek bir operasyon gündemde.
SDG'nin bir sonraki hedefinin ne olacağı konusunda farklı görüşler öne sürülüyor ancak üç gün önce içinde altı tugayın yer aldığı 16 kişilik Bab Askeri Meclisin kurulması bundan sonra atılacak adımlarda belirleyici olabilir.
Bab'ın alınması, Afrin ve Kobani kantonlarını birleşebilecek stratejik bir adım olarak görülüyor.
ABD ve koalisyon güçleri Rakka seçeneğine sıcak bakarken, Kürtlerin El Bab hamlesini düşündüğü biliniyor.
Şerwan Derviş, El Bab Meclisi'nin bağımsız olduğunu ancak Menbic Askeri Meclisi'nden yardım istemeleri halinde cephede onlara destek sunabileceklerini söyledi.
Menbic'in köyleriyle birlikte 200 bini aşkın sivil insanın bölgede bulunduğunu belirten Derviş, "Bu sayının yaklaşık 80 bini Menbic merkezinde" diyor.
IŞİD'den temizlenen ilçe merkezinde yıkımın çok fazla olduğunu belirten Derviş, sivillerin ilçeye geri dönmeye başladığını anlatıyor.
İlçede iki buçuk ay önce 45 kişilik bir halk meclisin kurulduğunu hatırlatan Deviş, ilçenin yönetiminde bundan sonra Halk Meclisi'nin söz sahibi olacağını söylüyor:
"Halk Meclisi hem operasyon sürecinde hem de operasyondan sonraki süreçte sivillere yardım konusunda çok görev aldı. İlçede hayatın yeniden kurulması için yoğun bir şekilde çalışma başlatmış durumda. Menbic'te bulunan fırınların hepsi yıkılmış durumda, fırınlar onarılıyor. Halkın gıda ihtiyacı meclis tarafından sağlanmaya çalışılıyor. Askeri meclis olarak biz ilçenin ve köylerinin güvenliğini sağlamaya devam edeceğiz ancak imar çalışmaları ve geri dönenlerin ihtiyacının karşılanması halk meclisi üzerinden gelişecek. Meclis de kendini yenileyecek ve ilçede bulunan tüm halklar, Arap, Türkmen, Kürtler yönetimde yer alabilecek."
Menbic'in IŞİD'in elinden alınmasından sonra yaklaşık üç bin gencin ilçenin güvenliği ve savunması için askeri meclise katıldığını belirten Derviş, "SDG şu an sahada meclisimize katılan yeni savaşçıların eğitimi için bize destek veriyor" diyor.
ABD Savunma Bakanı Ashton Carter bir açıklama yaparak Menbic başarısıyla Rakka'nın artan izolasyonunu güçlendirmeye yardım edeceklerini söylemiş, "Türk hükümetine bu hayati operasyona verdikleri destekten dolayı" şükranlarını sunmuştu.
Şerwan Derviş yapılan siyasi açıklamalara yorum yapmak istemediğini söylüyor.
Ancak aldıkları duyumları aktararak günde en az on cihatçının Türkiye sınırından Suriye'ye geçtiğini iddia ediyor.
"Türkiye sınırından her gün en az 10 cihatçının Suriye tarafına geçtiği duyumlarını alıyoruz. Onlara herhangi bir müdahale olmuyor. Ancak çift taraflı sivil geçişlere sınır kapalı. Geçmek isteyen siviller Türk askerleri tarafından vuruluyor. Menbic'in özgürleşmesinden sonra Türkiye'de bulunan birçok Menbiçli geri dönmek istiyor. Türkiye'den beklentimiz, evlerine geri dönmek isteyen Menbiçlilere kolaylık sağlamaları ve sınır kapılarını geri dönmek isteyenlere açmalarıdır" diyor.