İstanbul, 6 Kasım (DHA) – Merkez Bankası\'nın \"Aylık Fiyat Gelişmeleri\" raporunda, Ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 2.08 artttığı ve yıllık enflasyonun 0.70 puan yükselerek yüzde 11.90\'a yükseldiği anımsatıldı ve şöyle denildi:
“Bu dönemde gıda yıllık enflasyonu işlenmiş gıda fiyatları kaynaklı olarak yükselmiştir. Petrol ve diğer girdi fiyatları ile döviz kurundaki gelişmelerle, enerji fiyatları son aylardaki yüksek artış eğilimini sürdürmüştür.
“Son iki ayda güçlü artışlar kaydeden enerji fiyatları, Ekim ayında da yüzde 1.78 ile belirgin bir oranda yükselmiştir.
“Enerji grubu yıllık enflasyonu 0.93 puan yükselerek yüzde 10.61’e ulaşmıştır. Yakın dönemdeki kur ve petrol fiyatı gelişmeleri çerçevesinde, enerji fiyatlarındaki yukarı yönlü seyrin Kasım ayında da sürmesi beklenmektedir.
“Temel mal enflasyonu, döviz kuru gelişmelerinin yanı sıra beyaz eşya ile mobilya sektöründeki geçici vergi indirimlerinin geri alınmasının etkisiyle yükselirken giyim grubundaki yöntem değişiminin yukarı yönlü etkisi azalarak da olsa sürmüştür.
“Hizmet grubunda ise yıllık enflasyon önemli bir değişim göstermemiştir. Bu çerçevede, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu ve ana eğilimi temel mal grubu öncülüğünde yükselmiştir.
”Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0.90 ve 0.84 puan artarak yüzde 11.79 ve 11.82 olarak gerçekleşmiştir.
“Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal ve enerji gruplarının katkısının sırasıyla 0.52 ve 0.12 puan arttığı, diğer alt grupların katkılarında ise belirgin bir değişim olmadığı görülmüştür.
“Ekim ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0.42 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu sınırlı bir artışla yüzde 9.63 olmuştur.
“Bu dönemde, yıllık enflasyon ulaştırma grubunda artarken diğer alt gruplarda yatay seyretmiştir. Ulaştırma hizmetleri fiyatları akaryakıt fiyatlarındaki artışlara paralel olarak aylık bazda yüzde 1.07 oranında yükselmiştir. Bu gelişmede, taksi (yüzde 8.05) ve dolmuş (yüzde 2.89) ücretlerindeki artışlar öne çıkmıştır.
“Bu dönemde, kira yıllık enflasyonu yüksek seviyesini korumuştur. Lokanta-otel grubu yıllık enflasyonu yatay seyrederken, alt gruplarından yemek hizmetlerinde enflasyon yükselmiş, konaklama hizmetlerinde ise gerilemiştir.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ekim ayında 1.61 puan artarak yüzde 14.31’e ulaşmıştır. Bu dönemde yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselmiş, giyim grubundaki yükselişte ağırlık yapısındaki değişimin etkisi belirleyici olmuştur. Dayanıklı mal enflasyonu, döviz kuru gelişmeleri kaynaklı olarak otomobil grubunda gözlenen yüksek fiyat artışı ile beyaz eşya ve mobilyaya yönelik vergi indirimlerinin geri alınmasına bağlı olarak önemli bir oranda yükselmiştir. Bu dönemde, temel mal enflasyonunun yukarı yönlü seyrinde, döviz kuru gelişmeleri, geçici vergi indirimlerinin geri alınması, iktisadi faaliyetteki güçlü seyir ve giyim kaynaklı yöntemsel etkiler öne çıkmıştır.
“Ekim ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatlar yüzde 1.97 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0.24 puan yükselerek yüzde 12.74 olmuştur.
“Mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları kırmızı et öncülüğünde gerilemeye devam etmiştir. Taze meyve ve süt fiyatlarında ise belirgin artışlar gözlenmiştir. Bu gelişmelerle taze meyve-sebze dışı gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 13.00’a yükselmiştir.
“Yurt içi üretici fiyatları Ekim ayında yüzde 1.71 oranında artmış, yıllık enflasyon 1.00 puan artışla yüzde 17.28 olmuştur. Bu gelişmede döviz kuru ve başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarındaki artışlar belirleyici olmuştur.
“Yıllık enflasyon imalat sanayiinde yüzde 18.86’ya yükselmiş, petrol ve ana metal hariç imalat sanayiinde alt gruplar geneline yayılan fiyat artışlarına bağlı olarak yüzde 14.66 olmuştur.”
(Grafik)