T24 - Türkiye'de devletin kişi başı kültür harcaması 10 euro civarında iken Avrupa'nın önemli ülkelerinde 100 euro'nun üzerinde.
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın “Devlet Tiyatroları’nı kapatabiliriz” çıkışının yarattığı tartışmalar devam ediyor. Radikal gazetesinin haberine göre; her ne kadar bakan, “Bu sözü söylemedim. Yeni yapılanmayla Devlet Tiyatroları’na aktardığımız payı azaltacağız demek istedim” diye düzeltme yapsa da, ‘ödenekli kültür sanat kurumları’ bir kez daha tartışmanın odağında.
Türkiye gibi Kültür Bakanlığı’nın bütçesi toplam bütçenin binde 5’i olan bir ülkede, kültür ve sanat alanına yapılan mütevazı katkıların arttırılmak yerine törpülenmek istenmesi bir yana dünyada, Avrupa’da durum nasıl bir bakalım dedik.
Özellikle küresel ekonomik krizin ardından bütçe kısıtlamaları gündeme gelmiş olsa da Avrupa’nın birçok ülkesinde kültür ve sanata devlet destekleri sürüyor. Küçük bir örnek verelim:Türkiye’de Devlet Tiyatroları’nın 2011 bütçesi 62 milyon euro. İngiltere, Royal Opera’ya bu sezon için 30 milyon euro destek sağladı.
Birkaç çarpıcı not daha: Fransa, kültürel miras için 1 milyar eurodan fazla destek sağlıyor. İtalya’da operaya 250 milyon euro kaynak aktarılıyor. İsveç’te kitap basımına ayrılan pay 300 milyon euro. İngiltere’de müzeler, galeriler ve kütüphanelere 500 milyon eurodan fazla destek var.
DT’den Günay’a destek
Kültür Turizm Bakanlığı dün bir açıklama yaparak bakan Ertuğrul Günay’a deste verdi. Açıklamada 2002 yılından bu yana sahne sayısının yüzde 152,2; koltuk sayısının yüzde 145,9; temsil sayısının yüzde 38,4; seyirci sayısının yüzde 61,8 arttığını belirtilerek, aynı dönemde özel tiyatro desteğininde yüzde 311,8 oranında artırıldığı ifade edildi. Açıklamada, “2002’de 23 olan sahne sayısı 58; 8 bin 294 olan koltuk sayısı 20 bin 808, 4 bin 063 olan temsil sayısı 5 bin 624 oldu” denildi. Ayrıca 2001-2002 sezonunda 1 milyon 14 bin 57 olan seyirci sayısının 1 milyon 641 bin 139’u bulduğu da kaydedildi.
TÜRKİYE
Kültür Bakanlığı bütçesi: 690 milyon euro
Devletin kişi başı kültür harcaması: 10 euro
Sahne sanatlarına ayrılan pay
Devlet Tiyatroları: 62 milyon euro
Opera Bale: 76 milyon euro
ALMANYA
Doğrudan kültür harcamaları: 8.3 milyar euro
Devletin kişi başı kültür harcaması: 101 euro
Hükümetin kültür harcamaları içindeki payı: 14.6 (%)
Sahne sanatlarına ayrılan pay (tiyatro/müzik): 3 milyar euro
FRANSA
Doğrudan kültür harcamaları: 12 milyar euro
Devletin kişi başı kültür harcaması: 197 euro
Hükümetin kültür harcamaları içindeki payı: 51 (%)
Sahne sanatlarına ayrılan pay (tiyatro/müzik): 4.2 milyar euro
İTALYA
Doğrudan kültür harcamaları: 6.7 milyar euro
Devletin kişi başı kültür harcaması: 112 euro
Hükümetin kültür harcamaları içindeki payı: 26 (%)
Sahne sanatlarına ayrılan pay (tiyatro/müzik): 1 milyar euro
İSPANYA
Doğrudan kültür harcamaları: 5.1 milyar euro
Devletin kişi başı kültür harcaması: 119 euro
Hükümetin kültür harcamaları içindeki payı: 15 (%)
Sahne sanatlarına ayrılan pay (tiyatro/müzik): 150 milyon euro
İNGİLTERE
Doğrudan kültür harcamaları: 8.8 milyar euro
Devletin kişi başı kültür harcaması: 143 euro
Hükümetin kültür harcamaları içindeki payı: 34 (%)
Sahne sanatlarına ayrılan pay (tiyatro/müzik): 416 milyon euro
RUSYA
Doğrudan kültür harcamaları: 4.4 milyar euro
Devletin kişi başı kültür harcaması: 30 euro
Hükümetin kültür harcamaları içindeki payı: 30 (%)
Sahne sanatlarına ayrılan pay (tiyatro/müzik): 200 milyon euro
YUNANİSTAN
Devletin kişi başı kültür harcaması: 32 euro
Sahne sanatlarına ayrılan pay (tiyatro/opera): 42 milyon euro