Yıllardır yabancı işgücünü ülkelerine çekebilmek için vergi muafiyeti tanıyan Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri üç yıl önce önemli oranda düşen petrol fiyatının yol açtığı kamu geliri kaybını kapatmak için önümüzdeki yıldan itibaren birçok ürün ve hizmete yüzde 5 oranında vergi uygulayacak. Gıda maddeleri, elektronik aletler, akaryakıt, telefon, su, elektrik ve otel rezervasyonları katma değer vergisine (KDV) tabi olacak kalemler arasında yer alıyor. Kira, gayrı menkul satışı, bazı ilaçlar, uçak bileti ve okul ücretleri ise vergi kapsamına alınmayacak.
Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) bütün yan masraflarıyla birlikte yükseköğrenim ücreti üzerinden de katma değer vergisi alınacak. BAE'de emlak alan ve satanların emlak komisyonu için ödedikleri ücret de KDV'li olacak. Önümüzdeki yıllarda diğer Körfez ülkelerinin de KDV uygulamasına geçmesi bekleniyor. Suudi Arabistan ve BAE'deki dükkânlar vergisiz dönemin sona ermek üzere olduğuna dikkat çekerek, tüketiciyi alışveriş yapmaya özendirmek için bol reklam yapıyor.
KDV hazineyi sevindirecek
Bazı Avrupa ülkelerindeki %20'lik oranla kıyaslandığında Arap ülkelerindeki KDV oranı oldukça düşük kalıyor.
BAE'de ücretler değişmezken KDV'nin devreye girmesiyle hayat pahalılığı artışının yüzde 2,5'i bulacağı ve hazinenin yılda 3 milyar 300 milyon dolar ek gelir elde edeceği tahmin ediliyor.
Suudi Arabistan'ın 2018 mali yıl bütçesi, 261 milyar dolarla yeni bir rekor kıracak. Maliye Bakanlığı katma değer vergisinden milyarlarca dolar beklerken, bazı teşviklerin kaldırılacak olması da bütçe açığını azaltıcı etki yapacak. Suudi Arabistan bütçesinin 2023 yılına kadar açık vereceği tahmin ediliyor.
Petrol geliri yerini vergi gelirine mi bırakıyor?
Uluslararası Para Fonu, petrol gelirlerindeki kaybın telafisi için Körfez ülkelerine ek vergiler konmasını ve işletme vergisi oranının da arttırılmasını tavsiye etmekteydi. Fon yetkilileri KDV'nin ihracatçı ülkelerin petrol satışına olan bağımlılığını azaltacağı görüşünde. Körfez ülkelerinin bazılarında sadece yabancı şirketler kurumlar vergisi öderken Umman'da yerli şirketlerden de vergi alınıyor.
Suudi Arabistan nüfusunun üçte birini yabancılar oluşturuyor. BAE'de ise bu oran yüzde 50'nin bir hayli üzerinde. Kalifiye işgücünün ülkeyi terk etmemesi için ücret vergisinin uygulanmasının düşünülmediği belirtiliyor. Suudi Arabistan 1950'lerde gelir ve kurumlar vergisi uygulamaya başlamış ancak 6 ay sonra Suudi Arabistan vatandaşları vergilendirme kapsamından çıkarılmıştı. 1970'lerde petrol endüstrisi ve inşaatçılık branşlarında vasıflı işgücü ihtiyacı arttığı için yabancıların da vergiden muaf tutulması kararlaştırılmıştı.
Körfez ülkelerindeki zaten yüksek olan hayat pahalılığı yüzde 5'lik KDV ile daha da artacak. Dubai'de aylık gelirin üçte biri kiraya gidiyor. Milyonlarca yabancı yüksek kiraya ek olarak gelirinin üçte bir kadarını da ülkesindeki yakınlarına gönderiyor ve elinde kalan parayla ay sonunu getirmeye çalışıyor. Ücretlerin artmadığı bir ortamda KDV ile tanışan Körfez ülkelerinde yaşayanların daha dikkatli para harcamaları gerekecek.
DW,AP/AG,ÖA
© Deutsche Welle Türkçe