T24 - Yüksek Askeri Şura (YAŞ) toplantısı öncesi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner arasındaki görüşmelerden sonuç çıkmaması üzerine Org. Koşaner ve kuvvet komutanları istifa etti. Milliyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Fikret Bila, istifaları değerlendirdiği yazısında Deniz Kuvvetleri için Ora. Murat Bilgel, Hava Kuvvetleri için ise Korg. Mehmet Erten’in isimlerinin öne çıktığını söyledi ve Kara Kuvvetleri için ismi geçen 4 isimden 1. Ordu Komutanı Hayri Kıvrıkoğlu ve Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı Bekir Kalyoncu'nun atanması durumunda teamülün bozulacağını söyledi.
Fikret Bila'nın "Kulisteki isimler" başlığıyla yayımlanan (30 Temmuz 2011) yazısı şöyle:
Kulisteki isimler
TSK’nın yeni komuta kademesi belirlenirken Kara Kuvvetleri’ne getirilecek isim konusunda sıkıntı yaşanacak. Deniz Kuvvetleri için Ora. Bilgel, Hava Kuvvetleri için ise Korg. Erten’in ismi öne çıkıyor.
Ankara dün başdöndürücü bir trafik yaşadı. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Erdal Ceylanoğlu ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Aksay’ın istifası başkenti hareketlendirdi.
Özel Genelkurmay Başkanı
Hükümet gelişmeler karşısında hızla hareket etti. Başbakan Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün de onayını alarak, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Necdet Özel’i Kara Kuvvetleri Komutanı olarak atadı.
Özel’in Genelkurmay Başkanı olabilmesi için kuvvet komutanlığı yapması, yasanın öngördüğü bir koşul. Bu nedenle önce Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na ve Genelkurmay Başkanvekilliği’ne atanan Özel’in, YAŞ öncesi, büyük olasılıkla bugün Genelkurmay Başkanlığı’na asalaten de atanması bekleniyor.
YAŞ zamanında yapılacak
Komutanların istifası pazartesi yapılması planlanan YAŞ toplantısının ertelenip ertelenmeyeceği sorusunu da gündeme getirmişti. Özel’in Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atanmasının açıklandığı saatlerde YAŞ toplantısının planlandığı gibi pazartesi günü yapılacağı haberi geldi. YAŞ toplantısına Özel, yeni Genelkurmay Başkanı olarak katılmış olacak.
İkinci kararname de hazır
Özel’in Kara Kuvvetleri Komutanlığı’ndan Genelkurmay Başkanlığı’na atanmasına ilişkin kararname de dün hazırlandı ve Köşk’ün onayına sunuldu. Cumhurbaşkanı Gül, bugün öğle saatlerinde İstanbul’a gidecek. Gül’ün yola çıkmadan, Özel’in Genelkurmay Başkanlığı’nı onaylaması bekleniyor.
Yeni kuvvet komutanları
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na Donanma Komutanı Oramiral Murat Bilgel atanacak. Lojistik Başkanı Hava Korgeneral Mehmet Erten’in önce orgeneralliğe terfi ettirileceği sonra Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na atanacağı da gelen haberler arasında.
Özel’in Genelkurmay Başkanı olması nedeniyle Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na ve Jandarma Genel Komutanlığına da atama yapılması gerekiyor.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na hangi orgeneralin de getirileceği merak konusu. Kara Kuvvetleri’nde kıdem sırasına göre 4 orgeneralin konumu bu göreve uygun. Bunlar kıdem sırasıyla EDOK Komutanı Saldıray Berk, Genelkurmay 2. Başkanı Aslan Güner, 1. Ordu Komutanı Hayri Kıvrıkoğlu ve Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı Bekir Kalyoncu. Saldıray Berk’in Erzincan davası nedeniyle hükümet tarafından tercih edilmeyeceği ve orgenerallikte 4 yılını dolduracağı için emekliye sevkedilmesi bekleniyor. Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Aslan Güner’in ise komutanlığına Çankaya’nın sıcak bakmadığı Köşk’ten yansıyan haberler arasında. Org. Aslan Güner’den daha az kıdemli olan Kıvrıkoğlu ve Kalyoncu’nun kuvvet komutanlığına atanması halinde de teamülün bozulacağı kaydediliyor. Güner’in EDOK Komutanlığı’na getirilebileceği ancak kendinden daha kıdemsiz birinin kuvvet komutanı olmasının, onun da emekliliğini isteyebileceği yönünde haberler kulislere yansıdı. 1. Ordu Komutanı Kıvrıkoğlu’nun Kıbrıs’ta komutan iken Gül’ü havaalanında karşılamadığı bu bakımdan Köşk’ün Kıvrıkoğlu’na da soğuk bakabileceği yapılan bir diğer değerlendirme.
Sözkonusu generallerin komutanlıklara atanmasına hükümetin ve Cumhurbaşkanı’nın onay vermemesi halinde Jandarma Genel Komutanlığı’na da geçen yıl orgenaralliğe terfi ettirilen Servet Yörük veya Yalçın Ataman’ın da getirilebileceği konuşuluyor. Kıdemsizlerin atanması halinde kıdemli orgenerallerin de durumlarını gözden geçirebilecekleri kaydediliyor.
İstifa süreci böyle başladı
Genelkumay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner’in istifa edebileceğine ilişkin duyumlar bir hafta önce Ankara kulislerine yansımaya başlamıştı. Koşaner’in YAŞ toplantısının seyrine göre karar vereceği de belirtiliyordu.
YAŞ öncesi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Tayyip Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner arasında yapılan ikili ve üçlü zirveler, sorunları önceden çözüme bağlamaya yönelikti. Ancak bu zirvelerde tam bir görüşbirliğine varılamadığı gelen haberler arasındaydı. Önceki gün Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, dün de Cumhurbaşkanı Gül’ün yaptığı açıklamalar YAŞ’ın bu kez de sıkıntılı geçeceğine işaret ediyordu.
17.45’te önce Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner’in istifa ettiği haberi geldi. Kısa süre sonra da Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Erdal Ceylanoğlu, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Eşref Uğur Yiğit’in ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Aksay’ın istifa haberleri duyuldu.
Genelkurmay doğruladı
Koşaner’in istifa ettiği haberi ulaşır ulaşmaz Genelkurmay İletişim Dairesi Başkanı Tuğgeneral Tayyar Şafak’ı aradım. Şafak, Koşaner’in istifa ettiğini doğruladı. Gerekçesine ilişkin soruma ise, “gördüğü lüzum üzerine” demekle yetindi.
Genelkurmay Başkanı Org. Koşaner ve komutanları istifaya götüren sürecin son dönemde üst düzey komutanların tutuklanmasıyla başladığını söyleyebiliriz. Son olarak Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Bilgin Balanlı’nın tutuklanması ilişkilerin gerilmesine neden olmuştu.
Toplam görevdeki 41 generalin tutuklu olması, bunlar arasında 14’ünün terfi sırasında bulunması ve terfi olanağının ortadan kalkması bu yıl da benzer sıkıntının yaşanacağını gösteriyordu. Tutuklu generallerin görev sürelerinin uzatılmasına Gül ve Erdoğan’ın sıcak bakmaması ve emekli edilmeleri yönünde eğilim göstermeleri Genelkurmay’daki tansiyonu artırdı.
Bu gerginlik üzerine geçen yıl olduğu gibi bu yıl da YAŞ toplantısından önce mahkemenin yakalama kararı vermesi bardağı taşıran son damla oldu. İnternet andıcı iddianamesinin kabul edilmesi ve hakkında yakalama kararı alınanlar arasında Ege Ordu Komutanı Orgeneral Nusret Taşdeler ve Genelkurmay Adli Müşaviri Tümgeneral Hıfzı Çubuklu’nun da bulunması, Koşaner ve komutanların istifa kararında etkili oldu.
Genelkurmay’ın dava sonuçlanmadığı için tutuklu generallerin görev sürelerinin uzatılması isteğine karşılık, Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan’ın “terfi edemeyenin emekli olması gerekir” yaklaşımı göstermesi hukuki arayışlara da yol açtı.
Hukukçular Başbakanlık’ta
Generallerin emekli olmaları için Genelkurmay Başkanı’nın teklif etmesi yönündeki yasa hükmü nedeniyle, böyle bir teklif gelmemesi halinde tutuklu generalleri hükümetin re’sen emekli edebilmesinin yasal dayanağı konusunda bir çalışma da yapıldı.
Başbakanlık hukukçuları dün Başbakanlıkta bu konu üzerinde çalıştılar.
14 general ve amiral bulunuyor
Tutuklu bulunan ve terfi sırası gelen 14 general ve amiral bulunuyor. Bunlar arasında 11 general rütbe bekleme sürelerini geçen yıl doldurmuş ve görev süreleri bir yıl uzatılmıştı. Diğer 3 generalin terfi dosyaları ise ilk kez görüşülecekti. Bu general ve amirallerin tutuklu oldukları için terfi etmeleri söz konusu değil. Ancak görev sürelerinin bir yıl daha uzatılması hukuken mümkün. Geçen yıl YAŞ asker üyeleri tarafından terfi ettirilen ancak hükümetin terfi işlemi yapmadığı üç general ise açıkta bulunuyor.
Söz konusu 14 general ve amiralin görev sürelerinin uzatılması veya emekliye sevkedilmeleri merak konusu. Yeni Genelkurmay Başkanı olarak Özel’in Koşaner’in dava sonuçlanmadığı için görev sürelerinin uzatılması talebini tekrar edip etmeyeceği veya emeklilik işlemini uygun görüş verip vermeyeceği de YAŞ toplantısında belli olacak.