Kadınlara doğum döneminde çalışamadıkları sürelerde borçlanma imkanı veren düzenleme son Torba Kanun'la genişledi. Bu kapsamda her çocuk için iki yıldan toplamda altı yıl yani 2 bin 160 gün borçlanma imkanı verildi. Doğum yaptığı için çalışma hayatının ve dolayısıyla sosyal güvencenin dışında kalmış annelere, iki çocuk için ikişer yıldan dört yıl borçlanma hakkı tanındı.
Uygulamanın kapsamı genişletildi
Bugün'de yer alan habere göre, 2008 yılında getirilen bu uygulamada kapsam oldukça dar tutuldu. Sadece SSK’lı annelere borçlanma hakkı tanınırken, bunların da yalnızca sigorta başlangıcından sonraki doğumları borçlanma kapsamına alındı. Böylece;
SSK’lı annelerin sigorta başlangıcından önceki doğumları
Bağ-Kur’lular
Tarım Bağ-Kur’lular
İsteğe bağlı sigortalılar
Tarım SSK’lılar ve
Memurlar doğum borçlanması dışında tutuldu. Ta ki geçtiğimiz geçen eylül ayında yürürlüğe giren torba kanuna kadar.
SGK’ya yağan dilekçeler, açılan davalar ve basında sık sık gündeme gelen haberler doğrultusunda, son Torba Kanun'la doğum borçlanması kapsamı genişledi. Borçlanma hakkı SSK’lıların dışındaki annelere de tanınırken, borçlanılacak doğum sayısı ikiden üçe çıkarıldı. Ancak çalışma veya sigorta başlangıcından önceki doğumlar yine borçlanma dışında kaldı.
En fazla üç doğum
Son değişiklikler doğrultusunda doğum borçlanması için şartları şu şekilde:
- Herhangi bir şekilde (SSK, tarım SSK, Bağ-Kur, tarım Bağ-Kur, Emekli Sandığı, isteğe bağlı, özel banka-borsa) sigortalı olduktan sonra doğum yapmış olacaksınız.
- Doğum yaptıktan sonraki iki yıllık sürede çalışmamış veya prim ödememiş olacaksınız. Bir kısmında çalıştıysanız, sadece çalışmadığınız kısmı borçlanabilirsiniz.
- Çocuğunuz sağ doğmuş ve yaşamış olacak. Doğumu takip eden iki yılı tamamlamadan bebeğiniz vefat etmişse, sadece yaşadığı kısmı borçlanabilirsiniz.
- Borçlanma yapacağınız doğum sayısı en fazla üçtür. Üçten fazla doğum yapmışsanız, bunlar arasından üçünü tercih etmeniz gerekir.
- Her çocuk için iki yıldan toplamda altı yıl (2 bin 160 gün) borçlanma yapabilirsiniz.
İkiz doğumda tek borçlanma
İkiz doğum yapan annelerin doğumu tek doğum sayılıyor. Yani ikiz bebek için ikişer yıldan dört yıl değil, sadece iki yıl borçlanma yapabiliyorlar. Aynı durum üçüz ve daha çoğul gebelikler için de geçerli.
4 yıl için imkan var
Soru: Sadettin Bey, ben 1989-1996 yılları arasında memur olarak görev yaptım ve istifa ettim. 1999 ve 2001 yıllarında iki doğum yaptım. Daha önce SGK’ya borçlanma dilekçesi verdiğimde talebim reddedildi. Şimdi yeni kanun kapsamında borçlanma yapabilir miyim? Hilal B.
Cevap: Hilal Hanım, Torba Kanun’la birlikte sizin gibi memuriyetten sonra doğum yapmış bayanlara da borçlanma hakkı tanındı. Dolayısıyla iki çocuğunuz için toplam 4 yıl borçlanma yapabilirsiniz.
Staj sigortası da geçerli
Doğum borçlanmasında özellikli durumlardan birisi de stajyerlerin durumudur. Gerek orta öğretimde gerek yüksek öğrenimde staj yapan ve bu sayede sigorta girişi yapılan on binlerce bayan var. Normalde staj sigortası emeklilik açısından başlangıç kabul edilmezken, doğum borçlanmasında kabul ediliyor. Yani staj sigortasından sonra doğum yapmış bayanlar da doğum borçlanması yapabiliyorlar.
Boşta geçen zaman için borçlanabilirsiniz
Soru: Sadettin Bey, 1989'da meslek lisesinde staj yaparken sigortam yapıldı. SGK emeklilik hesabında bu sigortayı geçerli saymıyor. Normal sigortam ise 1994'de başladı. Fakat bu arada 1993'de doğum yaptım. Acaba bu doğumu borçlanma hakkım var mıdır? Selvi D.
Cevap: Değerli okurum, staj sigortasından sonra yapılan doğumlar da borçlanılabiliyor. 1993 yılında yaptığınız doğumu borçlanabilirsiniz. Fakat bu borçlanmada iki yıl değil, doğum tarihi ile 1994 yılında normal sigortanızın başladığı tarih aralığını borçlanabilirsiniz. Yani doğumdan sonraki iki yıllık sürenin boşta geçen kısmını borçlanabilirsiniz.