T24 - Dünya basınından manşetler
İşte dünyanın önde gelen basın organlarının politika ve ekonomi alanında bugünkü manşetleri ve öne çıkardıkları haberler:
İslam dünyasının lideri olmak gibi bir çabam olmadı (Russia Today)
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Russia Today kanalına verdiği röportajda Türkiye’nin AB üyelik umutlarını ve dış politikadaki diğer konuları tartıştı.
Muhabirin, Erdoğan’a “İslam dünyasının liderliğine ilerliyorsunuz, bu stratejik konumu koruyabilecek misiniz?” sorusuna İslam dünyasının lideri olmak gibi bir çabası olmadığını belirten Erdoğan “Biz sadece kendi insanımıza en iyi şekilde hizmet etmeye inandık. Biz eşitliği sağlamaya çalışıyoruz, çünkü pek çok ülke bu eşitsizlikten zarar görüyor. Bir asırlık devlet geleneğimizle sorunların üstesinden gelme sürecine katkıda bulunmaya çalışıyoruz” dedi.
Türkiye’nin öncelikle güçlü olmak ve komşularıyla ilişkilerini iyi bir düzeye taşımak istediğini ifade eden Erdoğan, Avrupa Birliği konusunda Ankara’nın umutlarını yitirmediğini, AB’den açıkça “Sizi almıyoruz” açıklaması gelene kadar çabaların süreceğini ifade etti.
Erdoğan “Avrupa’da özgürlükler ve demokrasi konularında Türkiye’yle yarışamayacak ülkeler var. Bizim kabul edilmememizin sebebi politiktir. Yeni AB Başkanı’yla yeni bir döneme girildi, ben pek çok alanda ilerleme sağlanabileceğine inanıyorum” dedi.
DIŞ BASINDA TÜRKİYE
THE ECONOMIST
--Kıbrıs, Türkiye ve AB: Akdeniz’de bir girdap
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik yönünde zayıflayan umutları Kıbrıs’ta yaşanacak bir anlaşmayla beklenmedik oranda güçlenecek. Önümüzdeki birkaç hafta süreç için çok kritik.
HAARETZ
--Suriye: 1991’den bu yana gelen başbakanlar Golan’dan ayrılmayı kabul etti
(…) Suriye Fransa’nın arabuluculuğunu aynı sebepten reddetti. Tel Aviv Üniversitesi’nden Eyal Zisser, “Netanyahu’nun barış konusunda ciddi olmadığına inanıyorlar, dolayısıyla Türkiye ile olan ilişkilerini bir hiç uğruna neden bozsunlar ki?” dedi.
--Ziyaretçi gazeteciler Türkiye’nin aracılığı konusunda karışık mesajlar alıyor
Bu hafta içinde Türkiye’yi ziyaret eden Türki gazeteciler üst düzey politikacıların ağızlarından çıkan çelişkili ifadelerin “kafalarını karıştırdığını” söyledi.
THE WALL STREET JOURNAL
--Türkiye ekonomisi bu çeyrekteki toparlanmayla rahatladı
Türkiye küresel durgunlukla baş etmek için mali muslukları açarken, pek çok gelişmiş ekonominin aksine bir yıl vadeli iç borcunu azaltmayı başardı.
FINANCIAL TIMES
--Türkiye için umutlar artıyor
Sendeleyen ekonomi Türkiye standartlarında alışılmamış bir mali istikrarla çelişiyor. Timothy Ash, Türkiye’de fiyatların, ülkenin kredilerin riskinin Yunanistan, Doğu Avrupa ve Baltık ülkelerine göre azaldığını gösterdiğine işaret ettiğini söyledi.
FOREIGN POLICY
--Üzgünüz Obama, Afganistan senin Vietnam’ın olacak
(…) Örneğin, gözlemci ABD personeline göre Türk askerleri Vardak eyaletindeki merkezlerini asla terk etmeyecek.
THE NATIONAL
--Türkiye 1930’larda yaşananlarla yüzleşiyor
Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, geçtiğimiz ay Tunceli’yi ziyaret ettiğinde bütün ülke bunu konuşmuştu. Her ne kadar Türkiye’de Cumhurbaşkanlarının zaman zaman ülkenin uzak yerlerini ziyaret etmesi çok şaşırtıcı olmasa da Tunceli uzun bir süre dışarıda kalmıştı. Gül, bu şehri 19 yıldır ziyaret eden ilk cumhurbaşkanı.
THE TIMES
--İsrail ve Türkiye CERN araştırma ekibine katılıyor
Son saniyede yaşanan siyasi engellere karşı, iki ülkeden araştırmacılar ekibin bir parçası olarak çalışmaları küresel bir düzeye taşıyacak.
FRANKFURTER ALLGEMEINE ZEITUNG
--Guttenberg'ten Kunduz'a sürpriz ziyaret
Almanya Savunma Bakanı Karl-Theodor zu Guttenberg, savunma bakanlığı uzmanlarıyla bugün Afganistan'a sürpriz bir ziyaret gerçekleştiriyor. Alman Bakan ve uzmanlar, tartışmalı Kunduz operasyonuyla ilgili detaylı bilgi almak için Alman askerlerle görüşecek. Kunduz'daki operasyonda Afgan sivillerin hayatını kaybetmesi sonrası Savunma eski Bakanı Jung istifa etmişti, yeni bakan da muhalefet tarafından istifaya zorlanıyor.
DIE WELT
--Alman emekliler ülkelerinden kaçıyor
Almanya Emekli Sandığı'nın verilerine göre, emekli olan Almanlar ülkelerinden kaçıyor. Şu anda yurtdışında yaşayan Alman emekli sayısını 190 bine ulaştığı belirtildi. Alman emekliler öncelikli olarak ABD, İsviçre ve Avusturya gibi ülkeleri tercih ediyor.
SUEDDEUTSCHE ZEITUNG
--Barış için daha çok savaş
ABD Başkanı Barack Obama dün düzenlenen törenle Nobel Barış Ödülü'nü aldı Barack Obama ödülünü alırken yaptığı konuşmada, barış için daha çok savaşa gerek duyulduğunu söyledi. Nobel Barış Ödülü alan bir kişinin savaşı bu kadar övmesi dünya kamuoyunda soğuk karşılandı.
DÜNYA BASINI
THE NEW YORK TIMES
--Barış ödülünü kabul eden Obama “sert gerçeği” ortaya koydu
Oslo’da Perşembe günü Nobel Barış Ödülü’nü resmen kabul eden Barack Obama “insani sebepler” ve barışın korunması için askeri güç kullanılması fikrini şiddetle savundu.
--İran’da protestocular radikalleşiyor
Analistler, İran’ın muhalefet hareketinin içinde artan radikalleşme hareketin içinde bir ayrışmaya işaret ederken liderler için de bir ikilem yaratıyor.
--Blackwater muhafızları CIA’in operasyonlarında yer aldı
Geçmişte Blackwater Worldwide’da çalışan muhafızlar operasyonlara katılımlarının Merkezi İstihbarat Teşkilatı, ordu ve özel güvenlik şirketi arasındaki ayrıma zarar verdiğini söyledi.
THE WASHINGTON POST
--İşsizlik planı banka kurtarma planının kurallarını değiştirecek
Obama yönetimi parayı hükümetin geniş kapsamlı banka kurtarma planından çekip yüksek işsizlikle başa çıkma planının bir parçası olarak küçük ölçekli işletmelere aktarmayı planlıyor.
--Maliki ve milletvekilleri birbirlerini suçluyor
Irak milletvekilleri Perşembe günü ülkede yaşanan bombalı saldırıların bütün suçunu Nuri el Maliki’ye atarken, Maliki de meclisi güvenlik artırma çabalarına engel olmakla suçladı.
--BM İran’ın silah ihracatı ambargosunu ihlaliyle ilgili kaygılarını bildirdi
Birleşmiş Milletler’den (BM) yaptırımlarla ilgili bir komite Perşembe günü İran’ın BM’nin silah ihracatı yasağını ihlal etmesinden duyduğu büyük kaygıyı ortaya koyarak, ABD ve Avrupalı müttefiklerin Tahran’a yaptırım uygulama tehditlerini bir kez daha yinelemesine neden oldu.
THE WALL STREET JOURNAL
--ABD İran konusunda sabırsızlanıyor
ABD Başkanı Barack Obama’nın güvenlik danışmanı General James Jones, İran ile diplomasi kapılarının kapanmakta olduğu uyarısını yaptı ve Ocak ayında yaptırımları uygulama konusunda tavır değişikliğine gidilebileceğini belirtti.
--Soros, karbon salınım kısıtlamalarına fon bulma önerisi getirdi
Spekülatör finansçı George Soros, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliği mücadelesine mali destek sağlamak amacıyla zengin ülkelerin, Uluslararası Para Fonu tarafından uygulanan özel kur rezervlerini kullanabileceklerini söyledi.
--Merkel, AB’nin Yunanistan’ı desteklediğini söyledi
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Euro Bölgesi’nin zengin ülkelerinin Yunanistan ve diğer borçlu ülkeleri desteklemeye devam edeceğini açıkladı.
FINANCIAL TIMES
--İngiltere’den sonra Fransa da banka primlerinden vergi alacak
Paris hükümeti, dünyanın finans sektöründeki yüksek maaşları azaltma çabasına destek olarak, İngiltere’den sonra Fransa’nın da bankacıların primlerinden vergi alacağını açıkladı.
--Zayıf dolar ve artan petrol talebi ABD’nin ticaret açığını daralttı
ABD’de ihracat ve ithalat rakamlarının 2009’u en yüksek seviyelerine çıkmasıyla, ticaret açığı ekim ayında yüzde 7.8’lik daralmayla 32,9 milyar dolara geriledi. Bu durum, ticaret açığının artmasını bekleyen ekonomistleri şaşırttı.
--Obama, barış ödülü alırken, savaşı savundu
Afganistan’a 30 bin asker göndereceğini açıklamasından bir hafta sonra Nobel Barış Ödülü alan ABD Başkanı Barack Obama, ödül töreninde yaptığı konuşmada Afganistan’daki askeri operasyonları savundu.
THE GUARDIAN
--Fransa ve Almanya prim vergisini destekliyor
Gordon Brown’a bir destek de Goldman Sachs’ın 30 üst düzey yöneticisine yapacağı ödemeler askıya almasıyla geldi.
--Mısır kaçakçılıkla başa çıkmak için tünel kazıyor
Gizli tüneller İsrail’in ekonomik kuşatmasını atlatmak ve Gazze Şeridi’ne silah taşımak için kullanılıyordu.
--ABD savaş sonrası Irak için adımlar atıyor
MI6 Şefi Sör John Sawers, Baas Partisi’nin yeni rejimden yasaklanması için Washington’da adımlar atıldığını söyledi.
HAARETZ
--Suriye: 1991’den bu yana bütün Başbakanlar Golan’dan çekilmeyi kabul etti
İsrail’de yayımlanan raporların aksine, Şam hükümeti ön şartlar olmadan barış görüşmelerini başlatmayacağını söyledi.
--İsrail Savunma Kuvvetleri, Suriye ve Hamas’a karşı füze saldırılarına hazırlanıyor
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), bu hafta iki önemli askeri tatbikat yaptı. İlkinde acil bir durumda gaz maskeleri dağıtımı üzerine çalışan militanlar, ikinci tatbikatta ülkenin kuzeyinde savaş alıştırması yaptı.
--ABD, İsrail’in yerleşimlere daha fazla fon sağlamasına karşı çıkmıyor
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Batı Şeria’daki 110 bin yerleşimciye destek sağlamak için, yeni “ulusal öncelik bölgeleri” haritasını onaylatmanın yolunu arıyor.
EKONOMİ BASINI
BLOOMBERG
--Çin'in ihracatı küresel talepteki toparlanmayla daha yavaş düştü
Küresel krizden olumsuz etkilenen global talebin yeniden toparlanmaya başlaması Çin'in ihracatında yaşanan düşüşün hızını azalttı. Ülkenin Kasım ayı ihracatı geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 1.2 düşerken bu oran Ekim'de yüzde 13.8 olarak gerçekleşmişti.
--ABD'li otomobil devlerine göre Japonya'nın 'hurda indirimi' adil değil
ABD'li otomobil üreticileri Ford Motor, General Motors ve Chrsyler, Japonya'nın araç satışlarını artırmak için uygulamaya koymayı planladığı 'hurda indirimi teşvikinin' ülkede üretilen otomobillere ayrıcalık sağladığı için adil olmadığı şikâyetinde bulundu.
--ECB'ye göre mali önlemler alınmazsa Baltık ülkelerini yeni kriz bekliyor
Avrupa Merkez Bankası (ECB), Baltık ülkelerindeki hükümetlerin mali durumlarını düzeltmek için gerekli önlemleri almadıkları takdirde borç yükünden kaynaklanan ikinci bir kriz riski ile karşı karşıya kalacaklarını söyledi.
CNNMONEY
--ABD’de sadece yüzde 4'lük bir kesim mortgage yardımı aldı
ABD mortgage borçlarını ödemekte zorlanan vatandaşlar için yönetim tarafından uygulamaya konulan haciz önleme programından, bu durumda olanların sadece yüzde 4'ü faydalandı. Hazine Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre programdan faydalananların sayısı 31 bin 382 oldu.
--ABD'de borsalar geniş çaplı ralli yaşadı
ABD'de gelen istihdam, konut, net gelir ve açık verileri sonrasında borsalarda yükseliş yaşandı. Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 0.7 değer kazandı.
--Otomobil üreticileri TARP kaynağının yüzde 78'ini harcadı
ABD yönetimi tarafından uygulamaya konulan Sorunlu Varlıkları Kurtarma Programı (TARP) kapsamında General Motors, Chrysler, GMAC ve Chrysler Financial'a sağlanan toplam 76.9 milyar dolarlık kaynağın 59.7 milyar dolarlık kısmının bu şirketlerce harcandığı belirtildi.
CNBC
--Faiz endişesi ABD’nin öz kaynaklarının azaldığı anlamına gelebilir
Yatırım bankası Barclays Capital’ın araştırma birimi başkanı Larry Kantor, ekonomik iyileşmenin sürdürülebilir bir görünüme sahip olmasına rağmen, yatırımcıların ABD para politikasındaki değişikliklerden korkmasından dolayı piyasadan çekilmesiyle, ABD borsalarında 2010’da büyük düşüşler yaşanabileceğini söyledi.
--Cadbury çalışanları, Kraft’ın teklifine karşı çıkmak için birleşiyor
Cadbury’nin İngiliz ve İrlandalı çalışanları, ABD’li gıda şirketi Kraft Foods’un Cadbury’i kendi bünyesine geçirme teklifine karşı çıkmak ve potansiyel iş kayıpları ve ücret kesintilerinin önüne geçmek için gelecek hafta bir kampanya başlatacak.
--Çin endüstrisinin üretimi arttı, enflasyon yükseldi
Çin’in endüstri üretiminin, Kasım’da 2007 yılı Haziran ayından bu yana görülen en yüksek seviyeye çıkması ülkenin küresel ekonomik krizden çıktığının altını çizerken, tüketici enflasyonunda artışa neden oldu.
FORBES
--Asya borsaları Çin verisiyle artarken altın hafif yükseldi
Asya borsaları Çin'den gelen son verilerin dünyanın üçüncü büyük ekonomisinin güçlü bir toparlanma içinde olduğunu göstermesiyle Cuma günü yükseldi. Altın fiyatlarında hafif yükseliş görülürken dolar aynı seviyelerde seyretti. Altının ons fiyatı 1,130 dolar seviyesinin üzerine çıktı.
--Çin otomobil pazarı ABD'yi geride bıraktı
Çin'de bu sene satılan toplam otomobil ve kamyonet sayısının 12.7 milyona çıkıp geçen seneye oranla yüzde 44 artması ve ABD'de 10.3 milyon olan satış rakamını geçmesi bekleniyor. Bu gerçekleştiği takdirde ilk defa başka bir ülkede ABD'den daha fazla araç satışı olacak.
--Obama KOBİ'lere TARP'tan yardım planlıyor
ABD medyasında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Barack Obama artan işsizliği azaltmak için TARP kurtarma programından KOBİ'lere kaynak aktarmayı planlıyor.
MARKETWATCH
--Çin'de toparlanma hızlanıyor
Asya'nın dev ekonomisi olan Çin'de, toparlanmanın hız kazanmasıyla, tüketici fiyatlarında Kasım'da son 10 ayın ilk artışı gerçekleşirken, sanayi üretimi beklentinin üzerinde gelerek yüzde 19.2 oldu.
--Goldman ikramiyeleri nakit olarak ödemeyi kesti
Yatırım bankası Goldman Sachs, aldığı son kararla tepe yöneticilerinin bu yıl için almayı hak ettiği ikramiyeyi nakit olarak vermeyeceğini açıkladı.
--Dollar carry trade'i borsaları bozabilir
Düşük faizle dolar borçlanıp, başka ülkelerde riskli varlıklara yatırım yaparak kazanç sağlama işlemi olan carry trade, şimdiye kadar borsaların yükselmesinin ana nedeniydi. Ancak bu durum şimdi tersine dönebilir.