T24 - Irak'ta genel seçimler için oy kullanma işlemi, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin Süleymaniye şehrindeki bir seçim merkezinde TSİ 06.00'da oy kullanmasıyla başladı. Seçim gününde meydana gelen şiddet olaylarında ise 38 kişi öldü, 110 kişi yaralandı.
Irak'ta bugün yapılan meclis seçimlerinde oy verme işlemi sona erdi.
Ülke genelinde sandıklar TSİ 16.00'da kapandı. Oy verme süresinin uzatılmadığı bildirildi.
Süleymaniye'de oyunu kullanan Talabani yaptığı açıklamada, seçimlerin demokratik tecrübe açısından çok önemli olduğunu belirterek, tüm Iraklıların bu seçimlerde oy kullanmasını temenni ettiğini ve Iraklılar açısından bu seçimlerin çok önemli olduğunu söyledi.
Yoğun güvenlik önlemleri altında başlayan seçimlerde, 19 milyon Iraklı seçmen 51 bin seçim merkezinde oy kullandı.
Irak'ta ilk oylama geçtiğimiz Perşembe günü güvenlik görevlileri, tutuklular ve hastaların oy kullanmasıyla başlamıştı. Ülke dışında yaşayan Iraklılar, Türkiye'nin de bulunduğu toplam 16 ülkede, kendileri için oluşturulan seçim merkezlerinde geçtiğimiz gün oy kullanmaya başlamıştı.
Bu arada, seçimlerin şeffaf bir ortamda geçmesi için Irak devletinin daveti üzerine 100 ülkeden gözlemcinin katıldığı dile getirildi. Seçim sürecini BM, Avrupa Birliği, Arap Birliği, İslam Konferansı Teşkilatı'nın yanı sıra uluslararası sivil kuruluşlardan ve birçok ülkeden 500'e yakın gözlemci izleyecek.
Irak'ta büyükelçiliği bulunan ülkelerin büyükelçiliklerinin de gözlemci olarak seçimlerde yer alması bekleniyor. Dünyada en fazla uluslararası gözlemcinin katıldığı bildirilen Irak'taki seçimlere, en fazla gözlemci gönderen ülkelerin arasında Türkiye de yer alıyor.
Irak Parlamentosu'ndaki 325 sandalye için toplam 167 partiden oluşan 12 koalisyon ve 74 partiye mensup 6 bin 200 aday yarışıyor.
38 ölü, 110 yaralı
Irak'ta seçim gününde meydana gelen şiddet olaylarında toplam 38 kişinin öldüğü, 110 kişinin yaralandığı bildirildi.
İçişleri Bakanlığı'ndan bir kaynak, Bağdat'ta Katyuşa roketleri ve havan topuyla düzenlenen saldırılar sonucu 30 kişinin öldüğünü belirtti.
Diğer 8 kişinin de Bağdat ve civarında düzenlenen çeşitli bombalı saldırılar sonucu öldüğü kaydedildi.
Ülke çapında yaralı sayısının ise 110 olduğu, bu yaralılardan 13'ünün Bağdat'ın güneyindeki İskenderiye'de bulunan bir seçim bürosuna düzenlenen havan topu saldırısının kurbanları oldukları belirtildi.
Güvenlik önlemleri
Beyatlı, ordu, polis ve istihbarattan güvenlik güçlerinin seçmenlerin, seçim merkezlerinin ve adayların güvenliğini sağlamak için ortak çalışacaklarını, her tür önlemi aldıklarını, bu önlemlerin yeni hükümet kurulana kadar devam edeceğini kaydetti.
Aldıkları güvenlik tedbirleri hakkında ayrıntılı bilgi vermeyen Beyatlı, hazırladıkları güvenlik planının duruma göre işleyeceğini söyledi. Bazı kaynaklara göre, seçimde alınan güvenlik önlemleri çerçevesinde bu akşamdan itibaren Pazartesi sabahına kadar havaalanları ve sınır kapıları kapatılırken, Pazartesi sabahı saat 06.00'ya kadar şehirlerarası ulaşım yasaklandı.
Seçim merkezlerinin etrafında 3 güvenlik kuşağı oluşturulacağı, bu kuşaklardan en dıştaki kuşağın ordu mensuplarından, ikinci kuşağın polislerden ve içteki kuşağın da istihbarat mensuplarından oluşacağı kaydedildi. Irak'ın 18 ilinde seçim boyunca güvenliği sağlayacak güvenlik gücü sayısının 800 bin civarında olduğu ifade edildi. Amerikan güçlerinin de, seçim boyunca Iraklı güvenlik güçlerine destek vermesi bekleniyor.
Sadr'dan çağrı
Iraklı radikal Şii lideri Mukteda el Sadr, İran'ın başkenti Tahran'da yaptığı basın toplantısında, taraftarlarını seçime katılmaya ve oy vermeye çağırdı.
Sadr'ın basın toplantısı İran'ın Arapça El Alem televizyonundan yayımlandı. İran'ın Kum kentinde yaşadığı belirtilen Sadr, son iki yıl içinde ilk kez basının önüne çıktı.
Seçime katılacan belli başlı ittifaklar
Irak'ta yarın yapılacak genel seçimlere birçok ittifak katılıyor. Seçime katılacak belli başlı ittifaklar şunlar:
HUKUK DEVLETİ: Başbakan Nuri El Maliki, kendi partisi Dava ile aralarında bazı Sünni aşiret liderlerinin, Şii Kürtlerin, Hristiyanların ve bağımsızların bulunduğu geniş tabanlı bir ittifak oluşturdu. Dava partisinin kökeni Şii olsa da ittifak mezhepçi olmayan bir platformda seçime katılıyor. İttifakın güvenliğin artmasından fayda sağlama umutları, Bağdat'taki hükümet hedeflerine yapılan bir dizi büyük saldırıyla yara aldı. Bunun yanı sıra ittifak liderlerinin Saddam Hüseyin'in Baas partisi yanlılarının seçime girmesini yasaklama girişimleri de ittifaka zarar verdi. İttifak geçen yıl ocak ayında yapılan yerel seçimlerin birincisiydi.
IRAK MİLLİ İTTİFAKI: Daha ziyade Şiilerden oluşan ittifak (IMİ), ülkenin en büyük Şii partisi Irak İslam Yüksek Konseyi (IİYK), Amerikan karşıtı Şii lider Mukteda Sadr, Basra merkezli Fadhila, 2003 işgali öncesinde Washington'ın gözdesi Ahmed Çelebi ile birkaç Sünni lideri bir araya getiriyor. İttifak, Şii oyları açısından Maliki'nin ittifakının baş rakibi durumunda. IİYK ile Sadrcılar, bu seçimde geçen sene Maliki'ye kaptırdıkları oyların bir kısmını geri almayı umuyorlar. Irak Milli İttifakı ile Maliki'nin ittifakının, seçimde her ikisi de tek başına hükümet olacak kadar oy kazanamazsa, koalisyon kurabilecekleri belirtiliyor.
KÜRTLER: Kürt ittifakı Mesud Barzani'nin lideri olduğu Irak Kürdistan Demokratik Partisi (IKDP) ile Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin liderliğini yaptığı Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği'den (IKYP) oluşuyor. Bu iki partinin kuzey Irak'taki etkisi, reform yanlısı Değişim bloğu tarafından kısmen zayıflatıldı. Geçen sene Kürt parlamentosu seçimlerinde başarı gösteren blok Marttaki seçimlere tek başına girecek.
IRAKİYE: Sünni Arap Devlet Başkan Yardımcısı Tarık El Haşimi, laik Şii eski Başbakan İyad Allavi ve Sünni Salih El Mutlak'ın oluşturduğu grup, seçimde milliyetçi bir temelde yarışacak. Ancak ittifakın planları, El Mutlak ve diğer bazı Irakiye adaylarının Baas partisiyle bağlantıları olduğu gerekçesiyle yasaklanması girişimleri yüzünden zora girdi. Allavi'nin listesinin seçimde iyi sonuç alması bekleniyor. Bazı adayların yasaklanmasına ise Şiilerin Sünnileri iktidardan uzak tutma girişimi olarak bakılıyor.
IRAK BİRLİĞİ: Bu laik ittifakın başını, Şii İçişleri Bakanı Cevad El Bolani, Anbar vilayetinden Sünni aşiret lideri Ahmed Ebu Rişa ve Ahmed Abdül Gaffur El Samaray çekiyor. Irakiye gibi Irak Birliği de Baas partisiyle bağlantıları olduğu iddiasıyla getirilen yasaklamalardan çok etkilendi.
AŞİRET LİDERLERİ: Aşiret liderleri seçimlerde önemli rol oynayacak. Belli başlı partiler aşiret liderlerini yanlarına çekmeye çalışıyorlar. Aşiret önde gelenleri politikaya dal budak salmayı isteseler de birleşik bir cephe halinde hareket etmiyor, mevcut ittifaklara katılmakla yetiniyorlar.
IRAK UZLAŞMA CEPHESİ: Bir zamanlar ülkenin en büyük Sünni ittifakı olduğu halde, Irak Uzlaşma Cephesi'nden 2005 seçimlerinden sonra kaçışlar oldu. Cephe halihazırda Irak İslam Partisi ve bazı aşiret liderlerinden oluşuyor. Meclis Başkanı İyad El Samaray'ın içinde bulunduğu grubun, Sünni seçmenler arasındaki bölünme yüzünden geçen seçimlerdeki kadar sandalye kazanması pek mümkün görünmüyor.