Hamileliğinizin 24. haftasında yaptırabileceğiniz 50 gramlık oral glukoz tolerans testinizden 1 saat sonra ölçülen kan şekeri değerleriniz 140 mg/dlt'nin üzerinde çıkar ise, doktorunuz gestasyonel diyabetten şüphelenecektir. Bu kez 100 gramlık oral glukoz tolerans testiniz yapılır. Eğer ön görülen değerlerin üzerinde rakamlarınız tespit edilirse, diyabet tanınız konur.
Bu arada hamilelik öncesi tip 1 diyabeti olan hastalarımızı da unutmamak gerekir. İç Hastalıkları Uzmanı Arzu Yalçın, Hamileyiz Biz dergisine yaptığı açıklamada: “Gestasyonel diyabeti olan kişilerde ilk tedavi modalitesi, diyet ve egzersizdir. Bu yöntemlerle çoğunlukla düzenli kan şekeri regülasyonu sağlanır.” diyor.
Hamileliğiniz öncesi diyabet hastasıysanız, bu özel sürecinizde diyetinize çok dikkat etmelisiniz. Kesinlikle basit şeker içeren gıdaları beslenme programınızda bulundurmamalısınız. Bunlar; çikolata, pasta, kek, tatlı, şekerleme tarzı gıdalardır. Ayrıca vücutta şekere dönüşen, nişastadan zengin yiyecekleri de belirli ölçülerde ve nadir olarak tüketmelisiniz. Örneğin; patates, havuç, börek, çörek, pirinçli gıdalar bu tür gıda gruplarıdır. Meyveleri belli miktarda yemelisiniz, çünkü içlerinde karbonhidrat bulunur. Porsiyon olarak, gün içine bölerek tüketmeniz gerekir.
Ayrıca hamileliğinizde diyabetinizin varlığında, dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri, ara öğünlerinizi ihmal etmemenizdir. Bu şekilde vücudunuzun insülin salgıları düzene girer. Ayrıca almanız gereken kilo da dengelenmiş olur. Hamilelere verilen günlük kalorinin 2000kcal’ın altında olamayacağını bilmelisiniz.
Diyabet ve hamilelik
Diyetisyen Müge Aksu: “Kan şekeri istenilen sınırlar içinde bulunan, diyabeti benimsemiş, kendini bu konuda tanıyan diyabetli bir bireyin, hamile kalması bir sorun oluşturmaz. 9 ay boyunca anne adayını ve bebeği komplikasyonlardan korumak için iyi bir ekip çalışması gerekir.” diyor. Anne adayı ile koordineli çalışması gereken ekibi de aşağıdaki gibi sıralıyor.
1. Kadın doğum uzmanı\perinatolog
2. Diyabet uzmanı\endokrinolog
3. Diyetisyen
4. Diyabet eğitim hemşiresi
Önlemlerinizi alın
Hamileliğin kendisinin diyabetojenik bir süreç olduğunu bilmelisiniz. Dolayısıyla, hamileliğiniz diyabete özgü komplikasyonlarınızı ağırlaştırabilir. Bu yüzden en az 6 ay önceden hamileliğiniz için hazırlıklara başlamalısınız.
Doğru beslenme düzeni
Dengeli beslenmenizin temeli, 5 ana besin grubunu günlük olarak tüketmenizdir.
• Süt-yoğurt
• Sebze-salata
• Meyve
• Et-tavuk-peynir-yumurta
• Yağ grubu- zeytin- kuru yemişler
Beslenmenizde karbonhidrat alımınız son derece önemlidir. Özellikle posalı besin tüketiminizi artırmalısınız. Posalı karbonhidratlar, besinlerinizin bağırsaklarınızdan emilimini yavaşlatarak, kan şekerinizin düzenlenmesinde etkin rol oynarlar. Böylelikle kan şekerinizdeki ani iniş ve çıkışlarını engellemiş olursunuz. Her öğünde lifli gıda alımınız, beslenmenizde önem kazanır. Esmer ekmek (Hamilelerde demir emilimini azaltmamak adına tam buğday veya çavdar ekmeği tercih edilir.), esmer pirinç, bulgur, yeşil yapraklı sebzeler, meyveler (Porsiyon miktarına dikkat etmek şartıyla) posa açısından zengindir. Kan şekerinizi dengede tutmanız adına küçük ara öğünler ekleyebilirsiniz.
Örneğin:
• Tam buğday ekmeği + peynir
• Tam buğday ekmeği + yoğurt
• Kepekli grisini veya şekersiz tahıllı bisküviler veya yulaf gevreği + süt
Tam olarak tüketmeniz gereken miktar, ihtiyacınıza ve şeker sonuçlarınıza göre diyetisyeniniz tarafından belirlenmelidir.
Şeker kullanımı
Hamileliğinizde kişisel özelliklerinize göre, şeker kullanımınıza belli seviyelerde izin verilebilir. Tatlandırıcı olarak aspartamın hamilelikte kullanımına izin verilmiştir, çünkü plesanta yolu ile bebeğe geçişi gözlenmemiştir. Sakarin kullanımının bebek üzerinde olumsuz etkilerine rastlanmamakla birlikte, plesanta aracılığı ile bebeğe geçişi söz konusu olduğundan önerilmemektedir. Miktarı konusunda yine diyetisyeninize danışmanız gerekir.
Fiziksel aktivite
Fiziksel aktivite uygulamalarınız, düzenli kan şeker seviyenizin sağlanmasında, vücut ağırlığınızın korunmasında ve yüksek seyreden tansiyonunuzun düşürülmesi aşamasında etkindir. Öğünleriniz öncesi, aç karnına egzersiz yapmanız hipogliseminize neden olabilir. Ana yemeğinizden 1 saat, ara öğününüzden de 30 dakika sonra spora başlamalısınız. Yoğun egzersiz yapacağınız zaman, uygulanılacak insülin dozunuz veya kullanılıp kullanamayacağınız, mutlaka doktorunuz tarafından belirlenmelidir. İnsülin enjeksiyonunu, en az çalıştıracağınız bölgeye uygulamalısınız.