Ekonomi

Gazze'ye yardım çok ama ulaşan kısmı belirsiz

Türkiye'den, Gazze'ye yapılan yardımların akıbeti tartışma konusu oldu.

20 Ocak 2009 02:00
Türkiye'den, Gazze'ye yapılan yardımların akıbeti tartışma konusu oldu. Bankacılık sisteminin çalışmadığı Gazze'ye, İsrail'in onayı dışındaki yardımların ulaşmasının mümkün olmadığı belirtilirken, sadece 3 kurumun topladığı para 30 milyon TL'ye ulaştı. Birçok dernek ve kurum ise rakam açıklama konusunda isteksiz davranıyor.

Referans gazetesinin haberine göre İsrail'in işgali altındaki Gazze'ye Türkiye'den yapılan yardımlarda Türk halkının eli açık çıktı. Paraların ve malzemelerin kaydını, nereye nasıl gittiğini sormadan, bazen yardım karşılığında makbuz bile almadan her yardım toplayan derneğe ve kuruluşa güvenen vatandaşın yaptığı yardımların sadece açıklanan miktarı 30 milyon TL'ye ulaştı. Gerçek rakamın ise bunun kat kat üstünde olduğu belirtiliyor.

Yardım kampanyaları Türkiye'nin dört bir yanını sarmış durumda. Kentlerde sivil toplum kuruluşları Gazze için kermesler düzenliyor, yardım topluyor. Ancak bu yardımların nasıl toplandığı, kaydı, nereye gönderildiği bilgilerine ulaşılamıyor.

Kızılay Genel Başkanı Tekin Küçükali'ye göre, 'Gazze'ye girdim, yardım dağıttım' diyenler doğruyu söylemiyor. Gazze'ye giren tek derneğin Kızılay olduğunu vurgulayan Küçükali, "Orada uluslararası bankacılık da çalışmıyor. İsrail'in kontrolü olmadan kimse yardım götüremez" diyor.

Yardım toplayan kurumlardan biri olan İHH yetkilileri ise "Gazze'ye yardımı ilk biz ulaştırdık. 28 Aralık'ta nakit para dağıttık. 29 Aralık'ta battaniye ve kumanya dağıttık. İstanbul'dan yola çıkan ilk ekip de biz olduk" diye konuşuyor.

Herkes yardım topluyor

Halen Gazze'ye yardım için, Deniz Feneri, Kimse Yok mu, İHH İnsani Yardım Vakfı, Yardımeli Derneği, Cansuyu Derneği ve birçok sivil toplum kuruluşunun yanı sıra Kızılay, Başbakanlık, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türkiye Diyanet Vakfı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gibi kurumlar yardım topluyor. Başvurduğumuz kuruluşlardan İHH 20 milyon TL ve Kimse Yok mu Derneği 5 milyon TL bağış topladıklarını açıkladı. Başbakanlık'ın internet sitesinde şu ana kadar 5 milyon TL toplandığı bilgisini yer alırken, Kızılay ve Deniz Feneri, yardım miktarını 'daha sonra' açıklayacağını belirtti.

Kentlerde ise sivil toplum kuruluşları Gazze için kermesler düzenliyor, yardım topluyor. Ancak bu yardımların da nasıl toplandığı, kaydı, nereye gönderildiği bilgilerine ulaşılamıyor. Örneğin Kayseri'de minibüsçü esnafı bazı günler gelirlerini Filistin'e bağışlayacakları yolunda açıklama yapıyor. Karaman'daki çeşitli derneklerin oluşturduğu Karaman Sivil Toplum Platformu ise İHH makbuzlarıyla yardım topluyor. Platformun üyesi Karaman Haber Gazetesi'nden Ali Güley, şu ana kadar 3 TIR, 2 kamyon ayni yardım ve 30 bin TL'lik nakdi yardımı İHH kanalıyla gönderdiklerini söylüyor.

Kızılay Genel Başkanı Tekin Küçükali'ye göre ise 'Gazze'ye girdim, yardım dağıttım' diyenler doğruyu söylemiyor. Küçükali, "Gazze'ye giren tek dernek Kızılay. Burada uluslararası bankacılık da çalışmıyor. İsrail'in kontrolü olmadan kimse yardım götüremez" diyor.

İHH yetkilileri ise, "Gazze'ye yardımı ilk biz ulaştırdık.28 Aralık'ta nakit para dağıttık. 29 Aralık'ta battaniye ve kumanya dağıttık. İstanbul'dan yola çıkan ilk ekip de biz olduk" diye konuşuyor.

Filistin Halkıyla Dayanışma Derneği (FHDD) ise sadece ilaç toplayabilmiş. Derneğin başkanı Füsun Bandır, diğer yardım kuruluşlarının aksine kendilerine hoşgörü gösterilmediğini ve çok çeşitli bürokratik engellerle karşılaştıklarını vurguluyor. Şubat sonuna kadar sürecek kampanya için halen ilaç topladıklarını bu nedenle sayım yapmadıklarını belirten Bandır, İslami örgütlerin yardım konusunda solculardan çok daha örgütlü olduğunun da altını çiziyor.

Yardımeli Derneği'nden Osman İlhan ise, toplanan paralarla uğraşacağımıza yapılan yardımları haberleştirmemizi önerdi.

Kim ne gönderdiğini söylüyor?

Kızılay:
Bağış miktarını daha sonra açıklayacak. 2 Ocak'ta 10 TIR'lık insani yardım paketi ulaştırdı. 8 Ocak'ta 3 bin 300 gıda kolisi, 5 bin battaniye ve 1 ton ilaç taşıyan 5 TIR'lık bir konvoyu bölgeye gönderdi. 13 Ocak'ta410 ton temel gıda maddesi ve battaniye taşıyan 20 TIR'lık yardım konvoyu yola çıktı. Yaralı 10 Filistinli refakatçileri ile birlikte Ankara'ya getirildi. 11 Ocak'ta ilaç ve tıbbi malzemeler başta olmak üzere çocuk bezi, mama ve battaniyeden oluşan 2 milyon TL'lik yardım uçakla Mısır'a gönderildi. Perşembe günü 40 TIR daha yola çıkacak. Ayrıca MR, tomografi ve ultrason cihazları ile 2 ambulans bölgeye götürülecek.

Başbakanlık:
15 ocak itibarıyla, 4 milyon 762 bin 638 TL, 74 bin 354 dolar ve 164 bin 844 euro yardım topladı. Yardımın nasıl kullanılacağı henüz belli değil .

Diyanet İşleri Başkanlığı:
Yapılan bağış bilinmiyor. Başkanlık kampanyanın 16 Ocak'ta biteceğini açıkladı. Ancak halen kampanyanın sona erdiğine ya da yardımların miktarına dair açıklama yapılmadı.

TBMM:
Yapılan bağış bilinmiyor. Başkanlık, Filistin'e sadece milletvekillerini kapsayan yardım kampanyası başlattı. Yardımlar Türk Kızılay'ı kanalıyla Gazze'ye ulaştırılacak.

Deniz Feneri:
Bağış miktarını 29 Ocak'ta açıklayacak. 30 bin dolarlık gıda dağıtımı yaptı. 30 bin dolarlık ilaç teslim etti. Han Yunus Hastanesi'ne 260 bin dolarlık ilaç ve tıbbi malzeme ulaştırdı. 12 ambulans satın aldı. Filistin'de 240 haneli prefabrik evlerden oluşan bir Türk Köyü kurmaya hazırlanıyor. Bölgedeki engelli çocukların 12 ay boyunca eğitim, sağlık, gıda gibi ihtiyaçlarını da karşılayacak.

Kimse Yok mu:
5 milyon 436 bin 864 TL topladı. 2 kamyon ilaç, 1 kamyon çocuk bezi, 1 kamyon çocuk maması, 1 kamyon makarna, 1 kamyon pirinç ulaştırdı. Gönüllü psikiyatrları, 22 yaralıya tedavi uyguluyor.

İHH:
20 milyon TL'lik nakit yardım yaptı. 30 bin TL'lik çadır, elbise ve battaniye dağıtımı yaptı. Filistin Sağlık Bakanlığı yetkililerine 4 milyon 800 bin TL nakdi yardım ulaştırdı. 3 defa 15 ton tıbbi malzeme ve ilaç ile 50 ton un ulaştırdı. Bölgeye 2 ton mum sevkıyatı yaptı. 30 yaralı ve refakatçisinin Türkiye'ye getirilmesine çalışıyor. 4 gönüllü doktor ve 1 hemşire gönderdi. Mısır'dan 3 ambulans alımı, 2 ameliyathane kurulması çalışmaları devam ediyor.

Yardımeli Derneği:
Bağış miktarını açıklamıyor. Şu anda tıbbi malzeme, çocuk bezi ve mamaları taşıyan 5 kamyonu Gazze'ye ulaştırdı. Gazze'den kardeş aile projesi yaptı. Kardeş ailelerden 1 yıl boyunca aylık 200 TL almayı planlıyor. Derneğin iddiasına göre 2 bin aile yardım etmek için projeye başvurdu.

Cansuyu Derneği:
Bağış miktarını sonra açıklayacak. 2 kamyon ilaç ve 1 kamyon gıda maddesi ulaştırdı.

Yardım nasıl toplanabilir?

Bakanlar Kurulunca izin almadan yardım toplayabileceği kararlaştırılan dernek, kurum ve vakıflar dışındaki kişi ve kuruluşlar, 2860 sayılı kanuna göre kaymakamlık ya da valiliklerden izin almak zorunda. İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın araştırmasına göre, izin almadan yardım toplama yetkisi verilenler ise şunlar:

1-Ankara Lösemili Çocuklar Sağlık ve Eğitim Vakfı
2-BM Çocuklara Yardım Fonu Türkiye Milli Komitesi Derneği
3-TEMA Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı
4-Ankara Tıp Fakültesi Nöroşirüji Kliniğine Yardım Derneği
5-Türk Hava Kurumu
6-Türkiye Kas Hastalıkları Derneği
7-İstanbul Kültür ve Sanat Derneği
8-Eğitim Sağlık ve Kültür Derneği
9-Omurilik Felçlileri Derneği
10-Deniz Feneri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
11- Türkiye Diyanet Vakfı
12-Türkiye Kızılay Derneği
13-Kimse Yok mu Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
14-Türk Eğitim Vakfı
15-Türk Eğitim Derneği