ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin “Suriye savaşını bitirmek için Esad'la konuşmak zorundayız” sözlerini değerlendiren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Liderler seviyesinde yapacağımız görüşmelerle bu ifadelerin en doğru olanını daha iyi anlamış olacağız. Çünkü Esed’in başında olduğu bir Suriye’nin artık refaha, huzura ermesi artık mümkün değildir. Amerikan yönetimi ve kurumlarının da böyle bir katilin arkasında yer alacağına ihtimal vermiyorum” dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türkiye-Ukrayna Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin (YDSK) dördüncü toplantısı vesilesiyle geldiği Ukrayna'nın başkenti Kiev'de, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları şöyle:
Öncelikle sizleri şahsım ve heyetim adına en kalbi duygularla selamlıyorum. Bugün Devlet Başkanı değerli dostumla ikili görüşmelerimiz 3 saatlik bir süreci kapsayacak şekilde devam etti. 2011 yılında başlattığımız bu Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantıları’nın bu dördüncüsüydü. Biz içeride ikili görüşmemizi yaparken bakanlarımız da kendi aralarında görüşmelerini sürdürdüler. Türkiye dostu ve komşusu Ukrayna ile stratejik ortaklık ilişkisini daha da ilerletmeye hazırdır. Stratejik ortaklık demek iki ülkenin kritik durumlarda aynı şekilde paylaşım yapabilmesi demektir.
Biz bu ortaklığın gereği neyse onu yapmanın gayreti içindeyiz ve bugün burada onun için bulunuyoruz. Kırım dahil Ukrayna’nın egemenliğine, toprak bütünlüğüne desteğimizi her platformda ifade ettik. Ukrayna’nın Avrupa kurumlarıyla ilişkilerini geliştirme isteğini meşru kabul ediyoruz ve bunu destekliyoruz. Ukrayna ile kriz kelimesinin bir arada anılması bizleri üzmektedir. En büyük arzumun bu zor zamanların bir an önce aşılması ve barışın sağlanmasıdır.”
Ukrayna’nın toprak bütünlüğü temelinde çözüm bulunmasını diliyoruz. Bu bağlamda 12 Şubat’ta Minsk’te imzalanan mutabakatı destekliyor ve önlemler paketinin bütüncül bir şekilde uygulanmasını temenni ediyoruz. Açılan bu fırsat penceresi sonuna kadar aralanmalıdır. Türkiye olarak tarihi ve kültürel bağlarımızın bulunduğu Kırım’da duruşlarından taviz vermeyen Kırım Tatar Türkleri’nin durumlarını izliyoruz. Kardeşlerimizin sorunlarını gündeme getirmeyi sürdüreceğiz. Değerli dostumun liderliğinde köklü reformlar gerçekleştirmek isteyen bir yönetimin olduğunu görüyoruz. Biz de stratejik ortağımıza elimizden gelen desteği vermeyi sürdüreceğiz.
‘10 milyon doları hibe olarak vereceğiz’
Bu noktada 50 milyon dolarlık bir kredinin Ukrayna’ya sağlanmasının onayını verdik. Ayrıca yerlerinden edilmiş kişiler için kullanılmak üzere 10 milyon dolarlık yardımı hibe olarak Ukrayna hükümetine sağlama kararı aldık. Komşuluğumuzun, stratejik ortaklığımızın gereği olan bu yardımlarımızın dostlarımıza hayırlı olmasını diliyorum.
Az önce görüşmelerimizin sonucu olarak bir ortak anlaşma imzaladık. Bu belgelerin ülkelerimize hayırlı olmasını temenni ediyorum. Görüşmelerimizde ikili ticari ve ekonomik faaliyetler üzerinde hassasiyetle durduk. 2014 sonu itibariyle ticaret hacmimiz 6 milyar dolar seviyesine çıktı. Sayın Başkanla artık bir mutabakatı daha sağlayalım istedik. Bu rakamı 2017 sonu itibariyle 10, 2023 itibariyle 20 milyar dolarlık bir ticaret hacmine kavuşturalım.”
“Bu hedeflere ulaşmak için de serbest ticaret anlaşmasını kısa zamanda sonuçlandırma kararı aldık. Ukrayna yönetiminin Türk şirketlerine gerekli desteği vereceğine eminim. Müteahhit firmalarımız dünyada medarı iftiharımızdır. Ukrayna’da da üstlendikleri projelerin tutarı 4,5 milyar dolardır. Firmalarımız çatışmalardan zarar gören bölgelerin yenilenmesi için göreve hazırdır. Gerek TİKA, gerekse Yunus Emre Kültür Merkezi’mizle de Ukrayna’da ilişkilerimizi çok daha güçlendirmek istiyoruz. Sözlerimin sonunda değerli dostum ve mevkidaşım Poroşenko’ya teşekkür ediyorum.
Soru & Cevap
ABD’den “Esad’la görüşülebiliriz” açıklamaları
CIA Başkanı’nın ifadesiyle Kerry’nin ifadesinde bir tutarsızlık var. Sonunda gerçi aynı kapıya çıkıyor. Geçen haftalarda da bu konu gündeme geldi, daha sonra Kerry’nin ofisinden bunun yalanlandığını gördük. Bizim de bu arada yapmış olduğumuz anlaşmalara baktığımız zaman ‘eğit-donat’la birlikte rejime yönelik bazı yaklaşımlar var. Liderler seviyesinde yapacağımız görüşmelerle bu ifadelerin en doğru olanını daha iyi anlamış olacağız. Çünkü Esed’in başında olduğu bir Suriye’nin artık refaha, huzura ermesi artık mümkün değildir. Amerikan yönetimi ve kurumlarının da böyle bir katilin arkasında yer alacağına ihtimal vermiyorum.
Ukrayna - Rusya krizi
Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’ndeki tedbirleri gerek deniz, gerek hava ve kara olarak mevcuttur. Kimden, hangi şartlarda olursa olsun bir NATO ülkesi olarak Türkiye bütün tedbirleri almış bir şekilde beklemektedir. Türkiye aslında Karadeniz’de güvenlik anlamında bir sigortadır. Şu ana kadar da sorun yaşanmamıştır. Temenni ederiz ki bundan sonra da yaşanmaz. Türk Akım projesi ile ilgili olarak, bu konu Rusya, Güney Akım’ı Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya doğalgazını göndermek niyetindeydi. Hatta kendi projelerini gerçekleştirmek için bizim sularımızı da kullanmak istediler. Biz müsaade ettik. Fakat Bulgaristan önce müsaade etti ama sonra Avrupa’ya geçişe müsaade etmedi. Akabinde bize bu teklifle geldiler ve bizler de kendilerinin bu tekliflerini makul karşıladık. Tabii Rusya’nın bu arzına Avrupa’nın tavrı ne olacaktır onu kestirmek mümkün değil. Türkiye olarak bizim ağırlıklı olarak doğalgaz ihtiyacımızı karşılayan ülke Rusya’dır. İkinci derecede İran’dır. Üçüncü derecede Azerbaycan’dır. Bu aynı zamanda bir çeşitlendirmenin de neticesidir.”