* Prof. Dr. Barış Akin
Dünya Böbrek Günü
Senenin bir gününü böbrek sağlığımızı düşünmek için geçiriyor olmamız çok yerinde bir karar. Çünkü böbreklerimiz, artık tamamen iflas edinceye kadar vücudumuzdaki suda çözünen toksik maddeleri vücuttan atma görevini yapan fedakâr organlarımızdır. Taş hastalığı ve enfeksiyon gibi çok nadir durumlar dışında bize ağrı şikâyeti oluşturmazlar.
Böbrek rahatsızlıkları genellikle çalışamaz hale geldiğinde veya kandaki toksik maddeler fazlaca biriktiğinde hâlsizlik şikâyeti ile doktora baş vurulduğunda ortaya çıkar.Bu sebeple senelik kontroller ile böbrek fonksiyon tetkiklerine baktırarak (Serum Kreatinin Düzeyi) böbreklerimizin problemi olup olmadığını kontrol etmemiz gerekir. Dünya böbrek günü de bu konuyu bize hatırlatması açısından anlamlı bir gündür.
Böbrek sağlığı için günde en az iki litre su
Böbrek sağlığı için dikkat edilmesi gereken önemli unsurlar
* Böbrek sağlığını korumak için yapacağımız en önemli şey günde iki litreden az olmayacak şekilde su içmektir. Maden suyu veya sodalı diğer içecekler böbrek sağlığını olumsuz etkilemektedir.
* Sağlıklı beslenmek, gereksiz kilolardan kurtulmak, düzenli egzersiz yapmak, gereksiz ve çok ilaç kullanmamak, özellikle ağrı kesici ilaçları gereksiz yere kullanmamak böbreklerimize destek olmak için diğer adımlardır.
Böbrek yetmezliğinin en sık sebebi Yüksek Kan Basıncı (Hipertansiyon) ve Şeker Hastalığıdır(Diabetes Mellitus). Bir damar yumağı gibi olan böbreklerimiz bu iki hastalığın uzun yıllar içerisinde böbrek damarlarını yıpratması ile çalışamaz hale gelebilirler. Kan basıncınız 140/80 mmHg nin çok üzerinde olduğunda o gün bir rahatsızlık hissetmeyebilirsiniz. Ya da şeker hastaları kontrol etmediğini için kan şekeri çok yüksek hâlde günlük işlerini yapabiliyor olabilir.
Ama bu durumlar on – yirmi yıl gibi uzun süre devam ettiğinde böbreklerinizi yetmezliğe sokabilir.
Böbrek yetmezliği ciddi bir sağlık problemidir
Böbrek yetmezliği ciddi bir sağlık problemidir. Bu hastalar ancak tedavi ile hayatlarını sürdürebilir. Böbrek yetmezliğinin en uygu tedavisi böbrek naklidir. Bugün için böbrek nakli %98 bir yıllık başarısı olan bir tedavi yöntemidir. Bu hastaların toksik maddelerinin vücuttan atılması için diğer uygulanan tedavi yöntemi diyalizdir. Diyaliz tedavisi böbrek nakli oluncaya kadar geçen sürede destek tedavisi olarak uygulanır. Ancak ülkemizde ve dünyda diyalizdeki hastalara yetecek kadar yeterli organ bulunamadığı için böbrek nakli olmak için uzun bekleme listeleri oluşmaktadır.
Türkiye karaciğer ve böbrek naklinde dünyada öncü ülkelerden biridir. Türkiye'de, Avrupa’da İngiltere ve İspanya ile birlikte senede üç bin böbrek nakli yapılmaktadır.
Türkiye’nin bu ülkelerden farkı canlıdan böbrek naklinin ülkemizde çok daha yoğun yapılması. İspanya’da kadavradan böbrek nakli %70 uygulanırken ülkemizde %30 oranlarındadır. Yani Türkiye hasta olan kişinin yakınlarının özverili olarak sevdiklerine böbrek bağışlamasının öncü olduğu bir ülkedir.
Canlıdan böbrek naklinde Türkiye Avrupa'da 1. Dünya genelinde de 3.
Canlıdan böbrek nakli olarak değerlendirildiğinde Türkiye dünyayada üçüncü Avrupa'da birinci kabul edilmektedir.
Türkiye'de ulusal bekleme listesinde 22 bin hasta böbrek nakli olmak için beklemektedir. Yakınlarımıza sahip çıktığımız gibi topluluğumuza da sahip çıkmak ve beyin ölümü olan yakınlarımızın organlarının bağışlanması için bize bir soru gelirse yanıtlamadan önce iyi düşünmek gerektiğine inanıyorum.
Dünya böbrek gününde, böbrek hastası olanların böbrek nakline ulaşmasını, sağlıklı olanların böbrek sağlığını koruyarak hasta olmamalarını diliyorum.
Prof. Dr. Barış Akin İstanbul Bilim Üniversitesi
Bu yazı ilk olarak https://www.bobreknakliturkiye.com.tr adresinde yayımlanmıştır