Konya Karapınar ilçesi yakınlarında geçen hafta meydana gelen obruk (toprak çökmesi) can kaybına yol açmadı ancak bölgedeki büyük tehlikenin de habercisi oldu. Bir yönüyle doğal anıt olarak kabul edilen obrukların platoyu afet bölgesi haline getirmesinden endişe ediliyor
İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Tempo24 yazarı Yrd. Doç. Dr. Yıldırım Güngör Karapınar bölgesindeki obruk oluşumunu değerlendirdi. Güngör’ün verdiği bilgiye göre, mısır tarlasında çalışan köylülerin çok yakınında gerçekleşen 80 metre çapında, 70 metre derinliğindeki obruk oluşumuna aslında bölge halkı çok alışkın. Son iki yıl içinde bölgede benzeri 10 obruk oluşmuş. Konya’nın Karapınar ilçesinin kuzey ve kuzeybatısında kalan ve Obruk Platosu olarak bölgede toplam obruk sayısı ise 100’e yaklaştı.
Obruk oluşumu o kadar arttı ki bölgede her an birkaç evin obruk nedeniyle çökebilir. Ekonomik olarak çok kötü durumda olan köylüler ise çaresizlik içinde ‘kader’ diyorlar. Yerel yöneticiler de en kısa zamanda detaylı jeolojik çalışma yapılmasını ve riskli bölgelerin belirlenmesini istiyor.
Obruk nasıl oluşur?
Neojen yaşlı yatay tabakalı kireçtaşı ve marnın hakim olduğu platoda ani çökme olmasının nedeni, bölgenin jeolojik yapısının obruk oluşumuna izin vermesi. Obruklar yer altı sularının erittiği Kireçtaşından oluşan mağaraların tavanlarının, üzerlerindeki yükü taşıyacak direnci gösteremeyince çökmesiyle oluşur. Bu oluşumda yeraltı sularının, kaya yapısının ve suyun kimyasal bileşiminin büyük etkisi vardır.
Obruk platosu dünyanın ender oluşumlarına ev sahipliği yapıyor. Bazılarının içinde su olan obrukların bazıları birer doğal anıt niteliğinde Ancak bu doğal anıtların platoyu afet bölgesi haline getirmesinden korkuluyor. Bir kaç yıl önce May barajında arka arkaya çöken üç adet obruk baraj sularının büyük bir kısmının emilerek yeraltına akmasına neden olmuştu.