Türkiye’de evrensel hak ve özgürlüklerin garanti altına alınması için net bir güçler ayrılığı ile güçlü bir denge ve denetleme sisteminin gerekliliğini savunan 107 sivil toplum örgütünden oluşan Denge ve Denetleme Ağı, haftalık raporunda, Türkiye’nin AB’ye tam üyelik sürecinde gerçekleştireceği reformların, kuvvetler ayrılığının esas alındığı katılımcı bir demokrasinin oluşmasına katkıda bulunacağına dikkat çekti.
"Açılan 22. fasılın Türkiye’deki bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına yönelik bölgesel kalkınma politikalarına son derece olumlu sonuçları olacağının" hatırlatıldığı raporda, 23. fasıldaki “yargı üzerindeki dış etkenlerin giderilmesi” ve “yolsuzlukla etkin şekilde mücadele edilmesi” başlıklarının da, güçler ayrılığının pekişmesi ve demokratikleşmenin hızlanması yönünde büyük bir katkıda bulunacağı vurgulandı.
Prof. Fuat Keyman’ın kaleme aldığı Denge ve Denetleme Ağı’nın 30 Aralık 2013 tarihli haftalı raporu şöyle:
Yargı reformu için Avrupa Birliği’ne tam üyelik yolunda 23. fasıl açılmalı!
Denge ve Denetleme Ağı olarak güçlü ve etkin bir denge ve denetleme sisteminin oluşturulması için hukukun üstünlüğünü esas kılan demokratik bir toplumsal yapının zorunlu olduğunu düşünmekteyiz. Bu yapının güçlendirilmesi için de bireysel özgürlüklerin esas kılındığı kuvvetler ayrılığına dayanan katılımcı demokrasinin oluşturulması gerekmektedir.
Avrupa Birliği (AB)’ne tam üyelik sürecinin, etkin bir denge ve denetleme sistemi için Türkiye’nin uzun süredir ihtiyaç duyduğu reformların gerçekleştirilmesine katkısı inkar edilemez. Bu bağlamda, istikrarlı ve kurumsallaşmış bir demokrasinin var olması ve hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü ilkelerini hedefleyen Kopenhag siyasi kriterlerinin gerçekleşmesi yolunda hazırlanan uyum politikaları Türkiye’de demokrasi bilincinin güçlenmesine büyük bir katkıda bulunmaktadır. Uluslararası evrensel standartları temel alan AB Kopenhag kriterlerinin kesintisiz uygulanması, kuvvetler ayrılığının ve denge ve denetleme mekanizmalarının fiili olarak işler hale gelmesine büyük bir ivme kazandırmaktadır.
Bu bağlamda, Denge ve Denetleme Ağı olarak, 2014 yılında tam üyelik hedefi doğrultusunda AB ile müzakere sürecinin devametmesi için “Yargı ve Temel Haklar” başlıklı 23. fasılın müzakereye açılmasını talep ediyoruz.
Türkiye-AB İlişkilerinde 22. Fasılın Açılması Umut Vericidir
Türkiye-AB ilişkileri uzun bir geçmişe sahiptir. 1960 yılında imzalanan Ankara Antlaşması ile Ortaklık İlişkisi başlamış, 1970 yılında düzenlenen Katma Protokol ve 1996 yılında oluşturulan Gümrük Birliği ile ilişkiler daha sağlam bir zemine oturtulmuştur. 1999 yılı Helsinki Zirvesi ile de Türkiye’nin adaylık statüsü tanınmıştır. Ekim 2005 tarihinde başlayan katılım müzarekelerinden beri Türkiye’nin nihai hedefi tam üyelik olmuştur.
Denge ve Denetleme Ağı olarak “'Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu' başlıklı 22. fasılın, üç yıllık bir aradan sonra, Kasım 2013 tarihinde açılmasından büyük bir memnuniyet duymaktayız. Açılan 22. fasılın ülkemizdeki bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına yönelik bölgesel kalkınma politikalarına son derece olumlu sonuçları olacağını düşünmekteyiz.
“Yargı ve Temel Haklar” Başlıklı 23.Fasıl
“Yargı ve Temel Haklar” başlıklı 23. fasıl bağımsız bir yargının kurulmasına önem atfetmektedir. Yargı üzerinde dış etkilerin giderilmesi, adli yargılama prosedürleri için yasal garantiler, mahkemeler tarafından alınan kararların tarafsızlığı ve yargı sistemininin verimliliği ve etkililiğinin izlenmesi fasılda vurgulanmaktadır. 23. fasıl, aynı zamanda Üye Devletleri de yolsuzlukla etkin bir şekilde mücadele etmeye çağırmaktadır. Yolsuzluğun engellenmesi ve caydırılması için uyumlu bir politakanın oluşturulması adına yasal bir çerçevenin gerekliliğine dikkat çeken 23. fasıl, bu konunun demokratik kurumların istikrarı ve hukukun üstünlüğü için de bir tehdit oluşturduğunu vurgulamaktadır. [1]
Ülkemizin yolsuzluk karnesine baktığımızda, yolsuzlukla mücadele etmek amacıyla kurulan Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International) 2013 Endeksi’ne göre ülkemizin 177 ülke arasından 53. sırada olduğunu görmekteyiz. 23. fasılın açılması Türkiye’de yolsuzlukla mücadele konusunda oluşturulacak politikaların da daha etkin bir şekilde uygunlanmasını sağlayacaktır.
Bu bilgiler ışığında Denge ve Denetleme Ağı olarak önerilerimiz şunlardır:
|
-“Yargı ve Temel Haklar” başlıklı 23. AB Müktesebatı faslının açılması -Yargının bağımsızlığı, tarafsızlığı ve etkinliğini sağlamak için oluşturulan Yargı Reformu Stratejisi’nin geliştirilmesi ve uygulanması -İyi yönetişim ilkelerinin esas alınarak yolsuzlukla mücadele konusunda daha etkin bir yasal ve kurumsal çerçevenin oluşturulması |
Denge ve Denetleme Ağı olarak “hukuk devleti” ve kuvvetler ayrılığı” ilkelerine dayanan şeffaf ve evrensel standartlara uygun bir demokratik düzenin esas kılınması gerektiğini düşünmekteyiz.
“Yargı ve Temel Haklar” başlıklı 23. fasılın açılması için nihai hedefimiz olan tam üyelik doğrultusunda AB ile olan müzakere sürecine ivme kazandırmanın gerekliliğine vurgu yaparak sürecin tam üyelikle sonuçlanmasına dair inancımızı koruyoruz.
Saygılarımla,
Denge ve Denetleme Ağı adına
Prof. Fuat Keyman