Soru: Merhaba Benim 15 aylık oğlum var. Her şeye ‘aba’ diyor. Halbuki 9-10 aylıkken tek tük kelimeleri söylüyordu. Bunun nedeni nedir öğrenebilir miyim?
Gönderen: Sinem K.
Cevap
Sayın Sinem Hanım,
Çocukların yaşla birlikte tamamladığı gelişim aşamalarından biri olan kelimeleri kullanarak bir şeyleri temsil etme becerisi 12 aylıkken başlar. Ancak bebekler bu açıdan farklılık gösterebilirler. Bazı bebekler daha erken yaşta da kelimelerini kullanabilir. Genelde bebeklerin ilk kelimeleri etrafında çok sık gördükleri ve ilgilerini çeken nesnelerin/kişilerin isimlerinden oluşur.
Bu dönemde çocuklar her gün ortalama 9-10 kelime öğrenirler ve 18. aya geldiklerinde çocukların kelime hazinelerinde büyük bir artış görülür. Minik bebeğiniz her konuşulanı tekrar eden, birkaç kez duyduktan sonra da kelimelerin anlamalarını öğrenmeye başlayan biri olmuştur artık.
Bu dönemde çocuğunuzun dil gelişimini desteklemek için;
Çocuğunuza her gün kitap okumak için zaman ayırın, kitaptaki resimler hakkında konuşmayı deneyin. Oğlunuz için bol resimli az yazılı kitaplar almayı deneyebilirsiniz. Sizin isimlendirdiğiniz resimleri çocuğun göstermesini sağlayın. Çocuğunuza “Bu nedir?”gibi sorular sorun. Başlangıçta cevap vermeyebilir. Siz onun adına söyleyin. Bir gün gelecek resimdeki nesnenin ismini söylemeye başlayacaktır.
Kelime hazinesini genişletmek için birlikte bir kitaba bakın. Kitaptan bir nesneyi isimlendirin. Ve nerede olduğunu bulmasını isteyin. Bulursa sarılın gülün onunla gurur duyduğunuzu gösterin. Eğer bulamazsa birlikte arayın. “nerde köpek?, Bu köpek mi? Hayır, bu kuş. İşte köpek” deyin. Ve resmi gösterin.
Sözlü isteklere cevap vermesini desteklemek için bazı nesneleri vermesini isteyebilirsiniz. Örneğin, “Ahmet arabayı verir misin?“ gibi cümleleri kullanın. Verirse ne kadar gurur duyduğunuzu söyleyin. Eğer veremezse yardımcı olun. “Haydi arabayı alalım” gibi.
Etrafındaki her nesnenin bir ismi olduğu için bu isimleri konuşmalarınız sırasında kullanın. Karyola, yastık, şişe, bardak gibi.
Basit şarkılar ya da tekerlemeler söyleyebilirsiniz
2 veya 4 kelimelik cümlelerle konuşmaya başladığında ne kadar heyecanlandığınızı gösterin. Cümlelerini genişletin. Örneğin, “elma“ dediğinde siz de ilaveler yapın. Örneğin, “evet önündeki elmayı bitirdin” ve “şimdi 1 tane daha istiyorsun.“ gibi.
Kelime hazinesini geliştirmek için çok sık konuşun. Gördüklerinizden, beraber yaptıklarınızdan konuşun. Ne hakkında konuştuğunuzun bir önemi yok, aklınıza gelen herhangi birşey hakkında da konuşabilirsiniz.
Çocuğunuz yeni kelime öğrenirken ilk başta doğru telaffuz edemeyebilirler. Çocuğunuzu sert bir şekilde düzeltmeye çalışmayın, onun yerine doğrusunu siz söyleyin. Çocuğunuzu takdir edin. Her geçen gün kelimelerine yeni detaylar ilave edin.
Bunun gibi günlük hayatınızın içinde çocuğunuzun dil gelişimini desteklemek için çeşitli fırsatlar yaratabilirsiniz. Unutmayın ki dil gelişimini desteklemek amacıyla yapılan bu etkinliklerde diğer gelişim alanlarına da destek vermektesiniz. Oğlunuzla birlikte keyifli zaman geçirmeniz dileğiyle.