T24 - TSK İç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin yürürlükteki şekli ''Silahlı
Kuvvetlerin vazifesi; Türk yurdunu ve Anayasa ile tayin edilmiş olan
Türkiye Cumhuriyeti'ni kollamak ve korumaktır'' hükmünü, ''Silahlı Kuvvetlerin vazifesi; Türk yurdunu ve Anayasa ile tayin
edilmiş olan Türkiye Cumhuriyeti'ni parlamenter demokratik sistemin
işlerliği çerçevesinde ve Anayasaya bağlı olarak korumaktır'' şekliden değiştirilmesinin öngören yasa teklifi CHP tarafından Meclis Başkanlığı'na sunuldu.
CHP'nin, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) İç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinde değişiklik öngören yasa teklifi TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Teklif, 35. maddenin ''Silahlı Kuvvetlerin vazifesi; Türk yurdunu ve Anayasa ile tayin edilmiş olan Türkiye Cumhuriyeti'ni parlamenter demokratik sistemin işlerliği çerçevesinde ve Anayasaya bağlı olarak korumaktır'' şeklinde değiştirilmesini öngörüyor.
TSK İç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin yürürlükteki şekli ''Silahlı Kuvvetlerin vazifesi; Türk yurdunu ve Anayasa ile tayin edilmiş olan Türkiye Cumhuriyeti'ni kollamak ve korumaktır'' hükmünü içeriyor. CHP Ankara Milletvekili Hakkı Suha Okay ve Yalova Milletvekili Muharrem İnce'nin imzasını taşıyan teklifin genel gerekçesinde, Türkiye'de, çok partili siyasi yaşama geçildikten sonra birçok kez askeri müdahale yaşandığı ve demokrasinin kesintiye uğradığı ifade edildi.
'Kaynağını Anayasa'dan almayan bir devlet yetkisi kullanılamaz'
Gerekçede, ''TSK İç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesi yorumlandığında, sözkonusu hükmün askeri darbelere dayanak oluşturacak bir hüküm niteliği taşımadığı görülmektedir. Buna karşın, Türkiye'de gerçekleşen askeri müdahalelerde sözkonusu hüküm dayanak gösterilerek darbelere meşruiyet kazandırılmak istenmiştir'' denildi.
Değiştirilmesi teklif edilen hükmün, aslında 1935 yılında çıkarılan Ordu Dahili Hizmet Kanunu'nun 34. maddesinin tekrarı olduğu belirtilen gerekçede, TSK İç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin, fiiliyatta 16 Haziran 1935 tarihinden itibaren yürürlükte olduğu kaydedildi.
Teklifin gerekçesinde şu görüşlere yer verildi:
''Anayasa'nın 6. maddesi 'Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir' hükmü ile 'Hiçbir kimse veya organ, kaynağını Anayasadan almayan bir devlet yetkisini kullanamaz' hükmünü içermektedir. Anayasa'nın 104. ve 117. maddelerinde Silahlı Kuvvetlere ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Anayasa'nın 87. ve 92. maddelerinde savaş ilanına karar vermek ve yabancı ülkelere asker göndermek izninin TBMM'ye ait olduğu; 122. madde de ise sıkıyönetim ve savaş haline ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Bu bağlamda, Anayasa'nın hiçbir hükmü darbeye dayanak oluşturmamaktadır. Kaldı ki, her ne kadar TSK İç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin fiilen darbelere hukuki dayanak oluşturulduğu ifade edilse bile bu yoruma katılmaya olanak yoktur. Askeri darbeler zaten bizatihi fiili bir durumdur ve meşruiyetini Anayasa'dan ya da yasalardan almaz. Zaten anayasaları ya da yasaları askeri darbeye olanak tanıyan ülkeler demokratik ülke olamaz.''
Gerekçede, teklif edilen değişikliğe ilişkin şu görüşler yer aldı:
''Kanun teklifi ile 35. maddenin yanlış yorumlanmasının ve darbeleri meşru kılmaya yönelik değerlendirilmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır. 211 Sayılı Yasa'nın (TSK İç Hizmet Kanunu) 35. maddesi 'Umumi Vazifeler' başlıklı bölümde yer almaktadır. 211 Sayılı Yasa'da Silahlı Kuvvetlerin genel görevlerine ilişkin başkaca bir düzenleme bulunmadığından, vazife tanımında tereddüt yaşanmaması amacıyla madde hükmünün tümünün yasadan çıkarılması yoluna gidilmemiştir.
Silahlı Kuvvetlerin Türk yurdunu ve Türkiye Cumhuriyeti'ni koruma görevini parlamenter demokratik sistemin işlerliği çerçevesinde ve Anayasa'ya bağlı olarak yerine getirmesi hüküm altına alınmıştır. Böylece 35. madde dayanak alınarak Anayasa'da yer almayan bir yetkinin kötüye kullanılmasının önüne geçilerek, parlamenter sistemin işlerliğini kesintiye uğratacak bir yorum yapılması kesin olarak engellenmiştir.''