T24- 12 Haziran seçimleri sonrasında yaşanan yemin krizi AKP ve CHP'lilerin uzlaşmaya varmasıyla aşıldı. AKP ve CHP kurmayları tarafından hazırlanan mutabakat metninde, "Siyaset kurumu için sorunların gündeme getirileceği, tartışılacağı, değerlendirileceği ve çözüm bulunacağı yegane ortam TBMM'dir. Siyasi partiler sorunların çözümü için Türkiye Büyük Millet Meclisi zemininde olmalıdır" denildi. İki parti arasında uzlaşma sağlandıktan sonra saat 15.00'te toplanan Meclis'te CHP'li vekiller sırayla yemin etti.
Ak Parti ve CHP kurmayları Meclis Başkanlık Divanı’nda yemin krizinin aşılması için bir araya geldi. TBMM Genel Kurulunda bugün yapılacak Hükümet programı üzerindeki görüşmeler öncesi iki parti yöneticilerinin kritik görüşmesi saat 10.05'de başladı. örüşmeye Ak Parti'den Grup Başkanvekilleri Nurettin Canikli ve Ahmet Aydın ile Genel Başkan Yardımcısı Haluk İpek, CHP'den Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek ve İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın katıldı. İki parti arasındaki görüşmelere yaklaşık 3 saatin ardından yarım saat ara verildi. Toplantıda karşılıklı görüşlerden oluşan mutabakat metni taslağı hazırlandı. Taslaklar genel başkanlara sunuldu.
Heyetler ikinci kez buluştu
Taslak metnin genel başkanlara sunulması ve yarım saatlik aranın ardından heyetler tekrar buluştu. Ak Parti ve CHP heyetleri toplantının yapılacağı salona geldi. Akif Hamzaçebi toplantıya girmeden önce "Olumlu bir sonuç elde etmeyi umuyoruz" dedi.
AK Parti ve CHP yöneticilerinin toplantısı sonrasında yapılan açıklamada, yasama faaliyetlerine katılmayan milletvekillerinin yemin ederek, Meclis çalışmalarına iştirak etmelerinin arzu edildiği belirtildi. AK Parti ve CHP yöneticilerinin, geçen cuma ve bugün yapılan toplantılarından çıkan sonuç ''basın açıklaması'' başlığıyla duyuruldu.
Yazılı açıklamada, toplantılara katılan AK Parti Grup Başkanvekilleri Nurettin Canikli ve Ahmet Aydın ile AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Haluk İpek, CHP adına Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, CHP Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek ve İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın'ın imzası yer aldı. Mutabakat metni şöyle:
Yemin krizini çözen mutabakat metni
"TBMM, Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Kurtuluş Savaşı'nı yöneten ve olağanüstü koşullarda dahi toplanarak bugün yaşadıklarımızla kıyaslanamayacak çok daha büyük sorunların üstesinden gelen bir Meclis'tir. Halkın egemenliği ve milletin iradesi, seçilmiş ve vekalet verilmiş milletvekilleri aracılığıyla TBMM'de hayata geçirilir. Bu çerçevede tüm siyasi partilerin ve milletvekillerinin milletimizin kendilerine verdiği bu onurlu görevi, yerine getirmeleri için Türkiye Millet Meclisi'nde olmaları gerektiğine inanıyoruz.
12 Haziran seçimleri sonrasında bazı milletvekillerin yemin etmeyerek yasama faaliyetlerini katılmamaları eksikliktir. Son seçimlerle birlikte yüzde 95 seviyelerinde yüksek bir temsil oranını yansıtan TBMM, milletimizin yeni bir Anayasa yapılması talebiyle birleştirilerek değerlendirildiğinde tüm siyasi partiler için uygun bir uzlaşma zemini oluşturmaktadır. Ortaya çıkan bu tarihi fırsat, toplumsal sözleşme tanımına uygun bir Anayasa yapılması, hedefi için kullanılmalıdır. Siyaset kurumu için sorunların gündeme getirileceği tartışılacağı değerlendirileceği ve çözüm bulunacağı yegane ortam TBMM'dir.
Siyasi partiler sorunların çözümü için TBMM zemininde olmalıdır. Bu inançla Anayasa dahil tüm mevzuatın hukukun üstünlüğü çerçevesinde ve kuvvetler ayrılığı ilkesi dikkate alınarak, özgürlükleri genişletici bir anlayışla yorumlanması ve uygulanması gerektiğine inanıyoruz.
Sonuç olarak, Meclis'in açılışından bugüne kadar yasama faaliyetlerine katılmamış olan milletvekillerinin yemin ederek, Meclis çalışmalarına iştirak etmelerini ve katkı sağlamalarını arzu ediyoruz. Kamuoyuna saygıyla duyuyoruz."
CHP'nin metne konmasını istediği paragraf
CHP'nin, AKP ile imzaladığı ortak metinde, özellikle iki paragrafın yer almasını istediği öğrenildi. CHP, ortak metinde, "Halkın egemenliği ve milletin iradesi, seçilmiş ve vekalet verilmiş milletvekilleri aracılığı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde hayata geçirilir. Bu çerçevede tüm siyasi partilerin ve milletvekillerinin, milletimizin kendilerine verdiği bu onurlu görevi yerine getirmeleri için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde olmaları gerektiğine inanıyoruz" ile "Bu inançla Anayasa dahil tüm mevzuatın, hukukun üstünlüğü çerçevesinde ve kuvvetler ayrılığı ilkesi dikkate alınarak, özgürlükleri genişletici bir anlayışla yorumlanması ve uygulanması gerektiğine inanıyoruz" ibarelerinin yer almasını talep etti.
İlk yemin Ali Demirçalı'dan
TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Sadık Yakut başkanlığında toplandı. Yakut, gündemle geçmeden önce bir milletvekiline söz verdi. Yakut, Anayasa uyarınca milletvekillerinin göreve başlamadan önce andiçmeleri gerektiğini söyledi. Yakut, daha önceki birleşimlerde andiçmemiş milletvekillerini kürsüye davet etti.
Daha sonra, Adana'dan başlayarak andiçmeyen milletvekillerinin adları okundu. ilk olarak CHP Adana milletvekili Ali Demirçalı kürsüye gelerek andiçti. CHP'li 135 milletvekilinden, daha önce, en yaşlı üye sıfatıyla geçici başkanlığı üstlenen İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi andiçmişti.
Meclis'ten notlar
CHP'liler yemin etmek için TBMM Genel Kurulu'na yakalarında, "Egemenlik milletindir" yazılı kokartla geldi. CHP'li vekillerin Genel Kurul'a girişi sırasında AK Partililer tarafından alkışlandı.
Yemin törenini Başbakan Tayyip Erdoğan izlemedi. CHP Lideri Kılıçdaroğlu yemin ettikten sonra Bakanlar Kurulu sırasında bulunan bakanlar kendisini alkışladı. MHP lideri Devlet Bahçeli, Kılıçdaroğlu'nu tebrik etti.
- Meclis Genel Kurulu'nda Ergenekon Davası sanıklarından Mehmet Haberal ve Mustafa Balbay'ın isminin okunmamasına CHP itiraz etti. CHP Grup Başkanvekili Muammer İnce, Haberal, Balbay'ın isimlerinin okunmamasını eleştirerek, bu hatanın düzeltilmesi istendi. AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Elitaş ise bu isimlerin iç tüzük hükümlerine göre okunmadığını ifade etti.
-Genel Kurul salonuna ilk giren lider MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli oldu. Bahçeli CHP'lilerin yemin törenini başından sonuna kadar izledi.
-CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Genel Kurul salonuna milletvekilleriyle birlikte gelirken yemin töreni boyunca da grup başkanvekilleri ve Genel Başkan Yardımcısı Gürsel Tekin'le yan yana oturdu.
-CHP'lilerin yemin törenine AKP milletvekillerinin büyük çoğunluğu ilgi göstermedi. Genel Kurulun ilk dakikalarında salonda olan AKP milletvekilleri CHP'lilerin yemin etmesi sırasında kuliste olmayı tercih ettiler.
-CHP yemin törenini 9 eksikle tamamladı. Yemin törenine CHP Ankara Milletvekili Emrehan Halıcı, Çanakkale Milletvekili Mustafa Serdar Soydan, Edirne Milletvekili Kemal Değirmendereli, İstanbul Milletvekilleri Faik Tunay, Şafak Pavey, Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün ile Mersin Milletvekili İsa Gök katılmazken CHP yemin törenini tutuklu milletvekilleriyle birlikte 9 eksikle tamamladı. Törende 126 CHP milletvekili yemin etmiş oldu.
-Pavey'in tedavisi dolayısıyla Londra'da olduğu için Genel Kurul'a katılamadığı bildirildi.
-Genel Kurul'da yemin metnini iki kez okuyan isimler ise Denizli Milletvekili Adnan Keskin, İzmir Milletvekili Birgül Ayman Güler ile Muğla Milletvekili Tolga Çandar oldu. Keskin'in and içmesinin ardından birleşimi yöneten Meclis Başkanvekili Sadık Yakut bir kez daha okumasını istedi. Bu duruma Keskin yanlış okumadığı gerekçesiyle itiraz ederken Tunceli Milletvekili Kamer Genç de oturduğu yerden "Sayın Başkan doğru okudu" diyerek itiraz etti. Yemin metnini ikinci kez okuyan Keskin, yerine otururken Başkan'a dönerek "Oldu mu şimdi?" dedi.
-Çandar, yemin metnini yanlış okuyunca yarıda keserek Yakut'a "baştan alabilir miyim?" diye sordu. Yakut'un da izin vermesi üzerine Çandar bir kez daha okudu.
-Soyadı Akkiraz olarak bilinen CHP İstanbul Milletvekili Sabahat Akkiray'ın isminin katip üye tarafından "Akkiray" olarak okunması üzerine Meclis Başkanvekili Sadık Yakut, kendisine "Soyadınız Akkiray mı Akkiraz mı?" diye sordu. Akkiray ise "Akkiray" karşılığını verdi.
-Törende Balbay ve Haberal'ın isminin okunmaması nedeniyle usul tartışması yaşanırken her iki ismi de il sıralamasında CHP'nin genç milletvekili olan Tekirdağ Milletvekili Emre Köprülü okudu. CHP milletvekilleri ise Balbay ve Haberal'ın isminin okunmasını uzun süre alkışladı.
-CHP'lilerin yemin töreni 2.5 saat sürdü.