Dünya

Çavuşoğlu: 27-28 Şubat'ta boğazlardan Rus savaş gemilerinin geçmelerine izin vermedik

02 Mart 2022 11:19

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya'nın 27-28 Şubat tarihlerinde Türk Boğazları'ndan savaş gemileri geçirmek istediğini; ancak dostane ricalar üzerine Moskova'yı bundan vazgeçirdiklerini söyledi.

Habertürk yayınında konuşan Çavuşoğlu, " (Rusya) En son Rusların 27-28 Şubat'ta 4 gemisinin geleceğini söylemişti. Bunlardan 3 tanesi Karadeniz'de üslere kayıtlı değildir" dedi ve "Biz 'Bu gemileri göndermeyin' dedik. Montrö'ye taraf olan ülkelere bildirdik. Resmi şekilde bildirdik" diye devam etti.

Çavuşoğlu, "Dostane bir şekilde Rusya'ya bu gemileri göndermeyin dedik. O zaman savaş olup olmama kararı yoktu. Burada Rusya veya diğerleri alınganlık göstermesin. Bu dört gemiden üç tanesinin savaş durumunda geçiş hakkı yoktu. Bizdeki bilgiye göre Karadeniz'deki üslere kayıtlı gemiler değildi. Böyle bir durumda gelseydi 1 tanesi geçebilirdi, 3 tanesi geçemezdi" diye konuştu. 

Dışişleri Bakanı, "Bir savaş olduğuna göre bu sebep savaşın tarafı olan ülkelerle ilgili Montrö'nün 19. maddesini uygulamak durumundayız" dedi.

TIKLAYIN | Uzmanlar T24'e yorumladı; Çavuşoğlu’nun Montrö açıklaması ne anlama geliyor, Türkiye ne yapabilir, Rusya neyi 'savaş nedeni' sayabilir?

Montrö’nün 19. maddesi nedir? 

Savaş zamanında, Türkiye savaşan değilse, savaş gemileri 10. maddeden 18. maddeye kadar olan maddelerde belirtilen koşullarla aynı koşullar içinde, Boğazlar'da tam bir geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır.

Bununla birlikte, savaşan herhangi bir Devletin savaş gemilerinin Boğazlar'dan geçmesi yasak olacaktır; şu kadar ki, işbu Sözleşmenin 25. maddesinin uygulama alanına giren durumlarla, saldırıya uğramış bir Devlete, Milletler Cemiyeti Misakı çerçevesi içinde yapılmış, bu Misak'ın 18. maddesi hükümleri uyarınca kütüğe yazılmış (tescil edilmiş) ve yayımlanmış, Türkiye'yi bağlayan bir karşılıklı yardım andlaşması gereğince yapılan yardım durumları bunun dışında kalmaktadır.

Yukarıdaki fıkrada öngörülen kural dışı durumlarda, 10. maddeden 18. maddeye kadar olan maddelerde belirtilen kısıtlamalar uygulanamayacaktır. Yukarıdaki 2. fıkrada konulmuş geçiş yasağına karşın, Karadeniz'e kıyıdaş olan ya da olmayan savaşan Devletlere ait olup da bağlama limanlarından ayrılmış bulunan savaş gemileri, bu limanlara dönebilirler.

Savaşan Devletlerin savaş gemilerinin Boğazlar'da herhangi bir elkoymaya girişmeleri, denetleme (ziyaret) hakkı uygulamaları ve başka herhangi bir düşmanca eylemde bulunmaları yasaktır.