1997 yılından itibaren aralıksız olarak her ay siyasi, sosyal ve ekonomik konularda kamuoyunun nabzını tutan TNS Araştırma Şirketi, son olarak Haziran ayında kurumlara duyulan güvene ilişkin bir çalışma yaptı.
Ahmet Nejdet Sezer döneminde, 3 yıl önce 'en güvenilen konum' sıralamasında ikinci sırada yer alan Cumhurbaşkanlığı şimdi polisin de altına düştü. Yeni ankete göre, Cumhurbaşkanlığı'na güvenme oranı yüzde 57. Bu oran, Sezer'in görevde olduğu geçen yılın aynı döneminde yüzde 66.1'di. Yani Abdullah Gül ile 9 puanlık bir 'güven kaybı' yaşandı. Ordu ise yüzde 84'le yine liste başında. 1 yıl öncesine oranla yüzde 2.1'lik bir kayıp yaşayan orduyu, yüzde 70.8'lik oranla polis teşkilatı izliyor. Üçüncü sırada Anayasa Mahkemesi var.
Vatan gazetesinin haberine göre, 18 yaş üzeri 2 bin kişi ile yüz yüze görüşerek yapılan araştırma çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Araştırma sonuçları şöyle:
* Vatandaşların ordu, polis teşkilatı, medya, muhalefet, politikacılar, Cumhurbaşkanlığı, Meclis Başkanlığı, Anayasa Mahkemesi, Başbakan, Parlamento, milletvekilleri ve Diyanet İşleri Başkanlığı’na güvenme oranları araştırıldı. Araştırma sonuçları, cumhurbaşkanı seçiminin yol açtığı kriz nedeniyle erken genel seçim yaşamak zorunda kalan Türkiye’de, geçen yıl Haziran ayı ile bu yıl Haziran ayı arasındaki bir yıllık dönemde toplumun önemli bir güven bunalımına girdiğini ortaya koydu.
* Araştırmada en fazla güven duyulan kurum olarak TSK birinci sırada yer aldı. 3 Kasım 2002 seçimlerinin ardından AKP’nin iktidara gelmesi ile zaman zaman ordu ile hükümet arasında gerilim yaşandı. Halkın bu kuruma olan güveninde azalma olmadı ve Haziran ayları itibariyle 2005’de yüzde 78, 2006’da yüzde 82.5 olan orduya duyulan güven, geçen yıl 27 Nisan’da Genelkurmay’ın internet sitesine konulan e-muhtıranın ardından yüzde 86.1’e kadar çıktı. Ancak aradan geçen bir yılda güvenme oranı 2.1 puan gerileyerek yüzde 84’e indi. Ancak başka kimse ve kurum bu düzeyde bir güven duygusuna sahip olamadı. Polis teşkilatı da, ordudan sonra ikinci sırada yer aldı.
* Araştırmanın en çarpıcı sonucu Cumhurbaşkanlığı’na duyulan güven oranlarında ortaya çıktı. Cumhurbaşkanlığı görevini Ahmet Necdet Sezer’in yürüttüğü 2005 yılında katılımcıların yüzde 69.2’si Köşk’e güven duyduğunu dile getirdi. Güven, 2006 yılında yüzde 66.9’a, 2007’de de yüzde 66.1 oranlarında devam etti. Yeni cumhurbaşkanı seçilemediği için görev süresi uzadığında Sezer’e duyulan güven yüzde 66.1 düzeyinde kalabildi. 22 Temmuz seçimleri sonrası yaşanan “laik-antilaik” tartışmaları ve Cumhurbaşkanlığının bir yıllık faaliyetleri, Köşk’e yönelik güveni aşındırdı. 2008’de Köşk’e duyulan güven, bir önceki yıla göre 9 puan azaldı. Haziran 2007’de yüzde 66.1 olan güven, yüzde 60’ın altına inerek Haziran 2008’de yüzde 57’ye geriledi.
Yüce Mahkeme de kaybetti
* Anayasa Mahkemesi de güven kaybeden kurumların başında yer aldı. Araştırmanın baz alındığı 2005-2006 yıllarında yüzde 58.7 ve yüzde 59.1 olan güvenme oranı, geçen yıl cumhurbaşkanı seçiminin sonuçsuz kalmasına ve erken seçime gidilmesine neden olan 367 kararının ardından tırmandı ve yüzde 65.6’ya çıktı. Anayasa Mahkemesi’ne duyulan güven bu yıl ise 8 puan azalarak yüzde 57.5’e düştü. 5 Haziran’da türbanla ilgili anayasa değişikliğinin iptal eden Anayasa Mahkemesi, AKP hakkındaki kapatma davasını ise Temlmuz sonunda karara bağladı. Ancak araştırma bu karardan önce yapıldı.
* Başbakan da toplum nezninde güven erozyonuna uğradı. 22 Temmuz seçimleri öncesi araştırmaya katılanların yüzde 52.4’ü, Başbakanlık kurumuna güvendiğini belirtirken, bu değer geçen bir yıllık süreçte yüzde 43’e geriledi.
* Aynı dönem içerisinde Meclis Başkanlığı’na güvendiğini dile getirenlerin ortalaması yüzde 65 iken, bu yıl sadece 42’lik bölüm güven duygusunu deklare etti.
Muhalefet de puan kaybetti
* Araştırma sonuçları 22 Temmuz seçimleri sonrası ortaya çıkan parlamento yapısına da güvenmediğini ortaya koydu. Birinci AKP Hükümeti dönemindeki parlamento yapısında CHP tek muhalefet partisiydi ve o dönem, parlamentoya olan güven, yüzde 34.9 idi. Ancak, iktidar partisi AKP ile CHP, MHP, DTP ve DSP’lilerden oluşan mozaiğe daha az güven duyuldu ve güvenme oranı yüzde 18.1’e düştü.
* Önceki iki yılda yüzde 19.7 ve yüzde 16.8 olan muhalefete duyulan güven, 22 Temmuz seçimleri öncesi CHP’nin ve MHP’nin seçim kampanyalarının da etkisiyle yükseldi. Seçimden önce yüzde 23.8 olan muhalefete duyulan güven, bu yıl yüzde 15’e geriledi.
* Araştırma sonuçları, Diyanet İşleri Başkanlığı ve medyanın da güven kaybeden kurumlardan olduğunu ortaya koydu. Medyaya duyulan güven, yüzde 24’ler düzeyindeyken bu yıl yüzde 15’e kadar geriledi.