Tarihçiler tepki gösterdi. En büyük tepki Prof. Halil Berktay’dan geldi: “Tarihin Televolesi...” Prof. Mehmet Ali Kılıçbay ise “Türkler göçebe, ne işleri var çam ağacıyla... Ayrıca çam ağacı nerede yetişiyormuş acaba?” diye sordu. Milliyet gazetesinde yer alan habere göre, dünyanın en önemli Sümerologlarından birisi olarak kabul edilen Dr. Muazzez İlmiye Çığ’ın, Noel âdeti olarak kabul edilen çam süslemesiyle ilgili olarak “Çam ağacı süslemek tamamıyla Türk âdetidir” şeklindeki açıklamasına tarihçiler katılmadı.
Habertürk’te yayımlanan “Teke Tek-Özel” programının önceki akşamki konuğu olan Sümerolog Dr. Çığ, “Çam ağacı süslemek tamamıyla Türk âdetidir” iddiasında bulundu.
Çığ’ın açıklamasına en sert çıkış Sabancı Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Halil Berktay’dan geldi. Berktay, Çığ’ın iddiasını “Tarihin Televolesi” olarak değerlendirerek şöyle konuştu:
“Muazzez İlmiye Çığ anlaşılıyor ki ne Türk folklorunu, ne de Hıristiyanlığın tarihini doğru dürüst biliyor. Rica etsem, geçiş patikası neymiş acaba? Yani, bu ‘Türklerin çam ağacı süsleme âdeti’, tam ne zaman, hangi kanallardan, nasıl bir etkileşimler süreciyle ve ne gibi izler bırakarak geçmiş Avrupa’ya? Çok merak ettim doğrusu.”
Hıristiyanlığın Ortadoğu’da doğduğunu hatırlatan Berktay, “Ama zaman içinde Avrupa’ya, Batı Avrupa’ya ve Kuzey Avrupa’ya deplase oldu. Akdeniz havzası halklarının yanı sıra, Germen ve İskandinav kavimleri de Hıristiyanlaştı. Bu süreç içinde, Germana ve İskandinavya’nın eski pagan mitolojisi ve ananeleri, Akdeniz kültür ve mitolojisinin üzerine bindi. Hıristiyanlık Nordikleşti ve bu arada Noel de Nordikleşti. Noel Baba da Anadolu’dan Arktik dairesine bu süreçte taşındı. Çam ağaçları, ren geyikleri ve benzeri motifler de Noel kutlamalarına bu süreçte girdi. Mesele bundan ibarettir” dedi.
Türklerin çamla ne işi var?
Tarihçi, yazar Prof. Dr. Mehmet Ali Kılıçbay ise, “Bu konu hakkında Muazzez İlmiye Hanım da dahil kimsenin bilgisi olduğunu zannetmiyorum. Çünkü Türklerin yazılı kaynakları milattan sonra 7. yüzyılın gerisine gitmiyor. Yani Orhun Kitabeleri’nden önce yazılı kaynak yok. Türklük kavramı çok sonra çıkan bir kavram. O nedenle bu konularda konuşmak için insanda ciddi cesaret olması lazım” diye konuştu.
Resmi tarih tezlerine göre Türklerin kuraklık sonucu Orta Asya’yı terk ettiğini de ifade eden Kılıçbay, “Çam ağacı nerede yetişiyormuş acaba? Ayrıca Türkler göçebe, ne işleri var çamla? Yani bu tez neresinden bakarsanız bakın sakat” dedi.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tarih Bölümü Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Taşağıl da çam süslemenin Hıristiyan âdeti olduğunu belirterek, “Genelde Türklerde ağaca çaput bağlama ve dilek dileme var. Ama bu genel olarak sadece çam ağacı değil. Bu konuda Türk tarihiyle ilgili eski orijinal kaynakları en okuyan birisi olarak söylüyorum, ben böyle bir şey görmedim. Bunu iddia edenler ispatlamalıdırlar” diye konuştu.
Çığ ne demişti?
“Teke Tek” programında Fatih Altaylı ve Murat Bardakçı’nın konuğu olan Çığ, çam ağacı süslemenin tamamıyla bir Türk âdeti olduğunu iddia ederek şöyle demişti: “Bu âdet Türkler yoluyla Avrupa’ya geçti. Konunun Noel’le alakası yok. İznik Konsili’nde pagan âdeti görülen bu âdeti İsa’nın doğuşu olarak kabul edelim diyorlar ve bu âdet Hıristiyanlara geçiyor. Ama ağaç süsleme pek yok, 16. yy’da Almanya’da başlıyor, daha sonra Fransa’ya geçiyor ve dünyaya yayılıyor.”