Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Eğitim ve Araştırma Merkezi Nöroloji Ana Bilim Dalı Uzmanı Doç. Dr. Handan Işın Özışık Karaman, bunamanın (demans), belleğin, zekânın, düşünme yeteneğinin, kişiliğin, davranışın ve duygulanım durumunun geri dönülmez şekilde bozulması olduğunu söyledi.
Doç. Dr. Karaman, Çanakkale Tabip Odasının iş birliğiyle düzenlenen bilgilendirme toplantısında yaptığı konuşmada, bunamanın sinsi ilerleyen bir hastalık olduğunu bildirdi.
Alzheimer’ın en bilinen bunama çeşidi olduğunu ve daha çok kadınlarda görüldüğünü belirten Karaman, erkeklerde ise damarsal bunamanın (alkol ve sigara tüketimi kadınlara oranla fazla olduğundan) daha sık rastlanan çeşit olduğunu söyledi.
Eğitim düzeyinin düşük olmasının hastalık riskini artırdığına dikkati çeken Karaman, şöyle konuştu:
"Zihni meşgul eden uğraşılar, örneğin bulmaca çözmek, satranç oynamak veya kitap okumak, hastalığın görülme riskini azaltıyor. Genetik ve aile öyküsü önemlidir. Birinci derece yakınlarında Alzheimer hastalığı olanlarda risk 2-4 kat oranında fazlalaşmaktadır. Östrojen alan kadınlarda risk, almayanlara göre yarı yarıya az. Buradan yola çıkarak özellikle menopoza giren kadınların mutlaka doktor kontrolünde östrojen alması gerekmektedir. Bazı ilaçlar (romatizmal ilaçlar gibi) riski azaltır."
‘Genellikle 40 yaşından sonra başlıyor’
Doç. Dr. Handan Işın Özışık Karaman, gelişmiş ülkelerde en sık rastlanan ölüm nedenleri arasında hastalığın 4. sırada yer aldığını söyledi.
Hastalığın genellikle 40 yaş ve üzerinde başladığını, yaş ilerledikçe arttığını ifade eden Doç. Dr. Karaman, hastalığın başlangıcının sinsi olduğunu, hastanın, hastalığının etkisiyle davranışlarının farkında olmadığını belirtti.
Karaman, insanların ameliyat, enfeksiyon veya çok yakın birisini kaybetmekten dolayı bu hastalığa yakalanabileceğini, hastalığın küçük unutkanlıklarla başladığını kaydetti.
Özellikle ileri yaşlarda unutkanlığın mutlaka değerlendirmesi gerektiğini belirten Karaman, gençlerde görülen unutkanlığın temelinde sıklıkla modern yaşam tarzının getirdiği ruhsal sıkıntılar ve hastalıkların (depresyon, anksiyete, uyum bozukluğu gibi) yattığını bildirdi.
Belirtiler
Karaman, bir yaşlının daha önceden gittiği yerler ile evinin yolunu bulamaması gibi durumların bunamayla ilişkili bulgular olabileceğini söyledi.
Bu dönemde hastaların içlerine kapanabileceğini ifade eden Karaman, isteksiz, şevksiz görülebildiklerini, ayrıca birtakım psikiyatrik bulguların da ortaya çıkabileceğini kaydetti.
Her ne kadar hastalıkta birçok bulgu olsa da en önemli bulgunun giderek artan unutkanlık olduğuna işaret eden Karaman, bu durumlarda hastanın mutlaka nöroloji uzmanına gösterilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.