"Bir gecede sigorta fakiri olduk"

Sizlere, geçen aralık ayında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ulusal hesaplarda yaptığı revizyonla bir gecede sigortada nasıl fakirleştiğimizi anlatacağım. Hem de öyle böyle fakirleşme değil.

Ama önce bir tespitte bulunayım. Bir toplumda kişi başına düşen milli gelir arttıkça kişiler zenginleşir, zenginleştikçe mal sahipliği artar, mal sahipliği arttıkça sigortaya olan ihtiyaç da artar. Yani, kişi başına milli gelir arttıkça, o oranda, kişi başına düşen sigorta primi de artar. Birkaç örnekle anlatayım. Amerika’yı; İsviçre, Almanya, Hollanda, İngiltere gibi Avrupa ülkelerini bir kenara koyuyorum. Kişi başına düşen milli geliri bize yakın olan ülkelerden birkaç örnek vereyim.

TÜİK, MİLLİ GELİRİ ARTIRDI

Mesela, Arjantin’de kişi başına düşen gelir 15 bin dolar civarında, kişi başına düşen sigorta primi ise 450 dolara yakın. Şili’de gelir 15 bin dolar, sigorta primi 600 doların üzerinde. Mesela, Panama’da, kişi başına milli gelir 12 bin dolara yakın, sigorta primi ise 356 dolar seviyesinde. Brezilya’da, gelir 11 bin dolar, sigorta primi 350 dolara yakın. Komşumuz Yunanistan’da bile kişi başına düşen sigorta primi 390 dolar.

SİGORTAYA AYRILAN PAY AZALDI

Bu tespitten sonra, TÜİK’in, Aralık ayının ortasında yaptığı revizyonu kısaca hatırlayalım. Revizyonla, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) yüzde 19.71 oranında artarak 1.9 trilyondan, 2.3 trilyona; kişi başına gelir de 9 bin 130 dolardan, 11 bin 14 dolara çıktı. Böylece, bir gecede, kişi başına düşen milli gelir 2 bin dolar arttı.

Şimdi gelelim, TÜİK’in yaptığı revizyonla bir gecede nasıl sigorta fakiri olduğumuza. Kısa bir bilgi vereyim. Sigorta şirketlerinin yıl içinde sattıkları tüm sigorta poliçelerinden topladıkları primi –ki, buna sigorta prim üretimi deniyor- nüfusa böldüğünüzde, kişi başına düşen sigorta primi ortaya çıkıyor. 2016’nın Kasım ayında sigorta prim üretimi 35.7 milyar TL olmuş. Bunu, nüfusa böldüğünüzde de kişi başına 453 lira sigorta prim düşüyor. O tarihteki dolar üzerinden hesapladığınızda da kişi başına düşen sigorta primi 137 dolar. Demek ki, neymiş, kişiler, sigorta için 137 dolar harcıyormuş.

TÜİK, revizyon yapmadan önce kişi başına düşen gelir 9 bin 130 dolardı. Bu da şu anlama geliyor ki, bir ay önce, kişiler, gelirlerinin yüzde 1.5’ini sigorta için ayırıyorlardı. Revizyon sonrasında ise gelir 11 bin 14 dolara çıktı. Şimdi ise kişiler, gelirlerinin yüzde 1.2’sini ayırıyorlar. Daha açık bir anlatımla, bir gecede kişilerin gelirleri yüzde 20 arttı, gelirlerinden sigortaya ayırdıkları pay yüzde 25 azaldı.

GSYH İÇİNDEKİ PAYI DA GERİLEDİ

Bitmedi. 2016’nın Kasım ayı itibariyle toplam sigorta prim üretimi TÜİK’in revizyonu öncesi GSYH’nın yüzde 1.8’i iken; revizyon sonrası sigorta üretimi yüzde 1.5’e geriledi. Peki, bu ne demek? Bir gecede sigorta pazarı yüzde 1.5 daraldı demek.

Yine bitmedi. TÜİK’in, ulusal hesaplarda yaptığı revizyonla tasarruf oranı da artırıldı. Gelin görün ki, tasarruf oranını artırmada en etkin kullanılan araç olan bireysel emeklilik sisteminde biriken 60 milyar liralık fon tutarı revizyon öncesi GSYH’nın yüzde 3.15’i iken; revizyon sonrası yüzde 2.6’ya geriledi. Daha açık bir anlatımla, emeklilik fonlarının GSYH içindeki payı bir gecede yüzde 21 azaldı. Sonuç, TÜİK’in, ‘zenginleştik, gelirimiz arttı’ diyerek yaptığı revizyon ile 12 Aralık günü ciddi anlamda sigorta fakiri olduk. 

KİŞİ BAŞINA SİGORTA PRİMİ 129 DOLARA DÜŞTÜ

TÜİK’in yaptığı revizyonla bir gecede sigortada fakirleşirken, bir darbe de dolardaki artıştan yedik. 2015’in sonunda kişi başına düşen sigorta primi 141 dolarken, önce 2016’nın ilk yarısında 133 dolara, yılın sonunda da 129 dolara düştü. Dolardaki artış nedeniyle bir yıl içinde kişi başına düşen prim yüzde 10’a yakın düştü. Daha açık bir anlatımla zaten sigorta için gelirimizden üç kuruş ayırıyoruz, o da hem TÜİK’in kağıt üzerinde revizyonu ile hem de dolardaki artış nedeniyle eriyip gidiyor.