Tarım sektörüne şirketler yatırımlarını bankalar da kredilerini kaydırdı. Bankaların tarıma yönelik ürün ve hizmetleri çeşitlenirken, bilançolarındaki tarım kredilerinin payı ise önemli oranlara ulaştı. Ocak 2009 verilerine göre, bankaların tarım sektörüne kullandırdığı kredilerin tutarı yaklaşık 14 milyar lira oldu.
Dünyada ve Türkiye'de son yıllarda tarım ve gıda fiyatlarındaki yükseliş, çevreye olan duyarlılık ve sağlıklı ürünlere ilginin artması sonucu giderek daha da önemli hale gelen tarım sektörüne, Türk bankaları da yöneldi.
Çevre ve canlı sağlığını korumayı hedefleyen tarım ve tarım ürünlerine ilginin ve talebin artmasıyla sektöre yatırım yapan şirketlerin sayısı hızla yükselirken, tarıma ilgisi artan bankaların bu alana ilişkin ürün ve hizmetleri her geçen yıl daha da çeşitlendi.
Türkiye'de tarımın finansmanında daha önce sadece kamu bankalarının adı geçerken, her iki sektörün birbirini keşfetmeye başlamasıyla birlikte özel sektör bankaları da tarıma hizmet vermek üzere birbirleriyle rekabete girişti. Banka bilançolarında tarım kredilerinin payı bugün önemli oranlara ulaşmış durumda.
Bankalar, yatırımların gelenekselin dışına çıkarak modernleştiği tarım sektörüne, destek paketlerinin yanı sıra "özel" kredi kartları da sunuyor. Ocak 2009 verilerine göre, bankaların tarım sektörüne kullandırdığı kredilerin tutarı yaklaşık 14 milyar lira oldu.
Türk bankaları, 3 milyon çiftçiyi barındıran tarım sektörünü yeni keşfederken, tarımın istihdamdaki ağırlığı ile birlikte milli gelir ve ihracattaki payı, sektörün ekonomik anlamda taşıdığı önem de göz önüne alındığında bankaların önümüzdeki dönemde tarım alanında kullandıracağı kredilerin artması bekleniyor.
Türkiye İş Bankası'nda tarım sektörüne kullandırılan kredilerin tutarı 2008 sonu itibariyle 756 milyon TL seviyesine ulaşırken, Vakıfbank'ın son 5 yılda tarım sektörüne kullandırdığı kredi tutarı yaklaşık bir milyar lira oldu. Şekerbank, son 3 yılda 661 milyon TL zirai kredi kullandırdı. Geçen yıl tarım sektörüne sağlanan kredi, Yapı Kredi'de 250 milyon lira, Türk Ekonomi Bankası'nda (TEB) 231 milyon lira olarak gerçekleşirken, Denizbank'ta ise bir milyar lirayı aştı.
Denizbank'ın bugün itibariyle müşteri sayısı 250 bini geçerken, Halkbank geçen yıl yaklaşık 55 bin çiftçiye tarım kredisi kullandırdı.
İş Bankası’ndan çiftçi kredi destek paketi
Türkiye İş Bankası yetkilileri, banka tarafından tarım sektörüne kullandırılan kredi tutarının piyasa koşulları doğrultusunda gelişim gösterdiğini ve 2008 sonu itibariyle sektöre kullandırılan kredilerin bakiyesinin 756 milyon TL seviyesine ulaştığını bildirdi.
Yetkililer, İş Bankası'nın tarım sektöründeki değişimlere, teknolojik yeniliklere ve gelişmelere uygun olarak "Tarıma ve hayvancılığa destek, üreticiye güç..." sloganıyla hazırladığı destek paketi ile tarım sektörüne desteğini her zaman olduğu gibi bugün de sürdürdüğünü, bu kapsamda tarım sektöründe faaliyet gösteren ve ziraat odalarınca verilen "Çiftçi Belgesi"ne sahip üreticilerin, özel nakit akışları ve farklı yapılardaki kredi ihtiyaçları dikkate alınarak hazırlanan "Çiftçi Kredi Destek Paketi" içerisindeki ürünlerinin bu sektörde faaliyet gösteren her türlü işletmeye hitap ettiğini kaydetti.
Yetkililer, söz konusu paket kapsamında Traktör Kredisi, Tarım Ekipman Kredisi, Toprak Mahsulleri Ofisi Makbuz Senedi'ne Dayalı Kredi, Küçük ve Orta Ölçekli Tarımsal İşletmeler Kredisi, Seracılık İşletme Kredisi, Seracılık Yatırım Kredisi, Pick-Up Türü Arazi Taşıtı Kredisi, Süt Besiciliği İşletme Kredisi, Süt Besiciliği Hayvan Alım Kredisi, Süt Besiciliği Makine Ekipman Kredisi ve Et Besiciliği İşletme Kredisi ürünlerinin yer aldığını bildirdi.
İş Bankası'nın, her sektör için değerlendirmesini ayrı ayrı yaptığını, bu kapsamda tarıma yönelik çalışmalarını sektörün gelişimine bağlı olarak güncellediğini belirten yetkililer, "İş Bankası olarak mevcut ekonomik konjonktürü de göz önüne alarak, kredilendirme prensiplerimiz kapsamında firmalarımıza kaynak kullandırmaya devam etmekteyiz. İş Bankası, özel olarak tasarladığı kredi ürünleri ile tarım sektörüne kaynak aktarmaya devam etmektedir" ifadesini kullandı.
Dünya genelinde yaşanan finansal dalgalanmaların Türkiye ekonomisini etkilediğini, tarım sektörünün de diğer sektörlerde yaşanan olumsuzluklardan etkilenmesinin olasılık dahilinde bulunduğunu dile getiren yetkililer, İş Bankası'nın, tarım sektörüne olan desteğini, sektördeki değişimler, teknolojik yenilikler ve gelişmeler doğrultusunda bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da sürdüreceğini kaydetti.
Halkbank’ın modern tarıma kredi desteği artacak
Halkbank Esnaf ve KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Şahap Kavcıoğlu da, tarımsal bankacılık alanındaki ilk ürünlerini 2005'in sonlarında oluşturmaya başladıklarını, 2007'de tarımsal bankacılık için ayrı bir daire başkanlığı oluşturduklarını, bu ekibin çalışmaları, yeni ürünleri ve projeleri ile desteklerini artırdıklarını, geçen yıl yaklaşık 55 bin çiftçiye tarım kredisi kullandırarak sektörü "ciddi" anlamda desteklediklerini anlattı.
Kavcıoğlu, traktör ve tarım ekipmanları, sera işletme/yapım ve topraksız tarım dışındaki diğer tarımsal kredilerinin, ağırlıklı olarak çiftçi ve tarımsal işletmelerin hasat öncesindeki üretim faaliyetlerine yönelik nakit gereksinimlerinin karşılanması için kullandırıldığını bildirdi.
Bu yıl yeni ürün ve projelerle özellikle modern/teknolojik tarıma yönelik kredi desteklerinin artarak devam edeceğini ifade eden Kavcıoğlu, tarımsal üreticilerin nakit gereksinimi duyduğu dönemlerde her türlü nakit ihtiyaçlarını karşılayarak ödemelerini hasat dönemlerine/ürün desenlerine uygun olarak yapabilecekleri kredi kartı ürünlerini de yakın zamanda hayata geçirmeyi planladıklarını kaydetti.
Halen devam etmekte olan global ekonomik krizden her sektör gibi tarımın da etkileneceğini, ancak tarım sektöründe üretim, istihdam ve ihracatın artıyor olması nedeniyle tarım kredilerinde bir düşüş beklenmediğini dile getiren Kavcıoğlu, tarım sektörüne kullandırılacak kredilerin artarak devam edeceğini söyledi.
Kavcıoğlu, Merkez Bankasının Ocak 2009 verilerine göre, bankaların tarım sektörüne kullandırdığı kredilerin yaklaşık 14 milyar lira olduğunu belirterek, "Son yıllarda (2006/2008) sektöre kullandırılan kredilerdeki artış oranı yüzde 85'dir" dedi.
Vakıfbank, bu yıl 500 milyon lira kredi kullandıracak
Vakıfbank Genel Müdür Yardımcısı İhsan Çakır ise, çiftçilerin ihtiyaçlarına uygun çözümler üretmeyi hedefleyen bir banka olarak tarım kredilerine özel bir önem verdiklerini, çiftçilerin gelişen tarım teknolojilerine uyum sağlamalarına yönelik kullandırılan destek kredilerinin her yıl artarak devam ettiğini, son 5 yıldır tarım sektörüne kullandırılan kredi tutarının yaklaşık bir milyar lira olduğunu bildirdi.
Kullandırdıkları kredilerin ağırlıklı olarak tarımda üretim metotlarını modernleştirerek üretimin kalitesini artırmayı amaçladığını kaydeden Çakır, "Tarım kredilerimizde özellikle sera tesislerinin finansmanına ayrı bir önem veriyoruz. Kredilerimiz sayesinde gerçekleşen tarımda modernizasyon, çiftçimizin hava şartlarına bağımlılığını azaltıyor, yılın değişik zamanlarında birçok meyve sebze türünün kaliteli, yüksek ve verimli bir şekilde üretimine imkan veriyor" şeklinde konuştu.
Çakır, geçmiş yıllarda olduğu gibi 2009'da da çiftçilere desteklerini sürdürmeye devam edeceklerini belirterek, "Vakıfbank olarak, geçen yıla göre yüzde 20'lik artış sağlayarak 2009 yılında tarım sektörüne yönelik olarak yaklaşık 500 milyon lira kredi kullandırmayı planlamaktayız" dedi.
İhsan Çakır, tüm sektörler gibi tarımın da krizden etkilendiği için 2009'da daha önceki yıllarda görülen oranlarda artış olmayacağı, maliyetlerini azaltmaya çalışan çiftçilerin daha az krediye yöneleceği kanaatini taşıdıklarını kaydetti.
Özelde tarıma en fazla kredi Denizbank’ta
Denizbank İşletme ve Tarım Bankacılığı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Ertürk de, bankanın 2006'da tarım sektörüne 500 milyon lira kredi kullandırdığını belirterek, 2007'de tarım sektörüne kullandırdıkları 803 milyon lira kredi ile özel bankalar arasında tarım sektörüne en fazla kredi kullandıran banka konumuna geldiklerini bildirdi.
Ertürk, geçen yıl sektöre sağladıkları kredi desteğinin bir milyar lirayı aştığını, bugün itibariyle müşteri sayılarının 250 bini geçtiğini ifade ederek, "Bu kredi desteği ile özel bankalar arasındaki liderliğimizi korumaktayız" dedi.
Türkiye'nin her yerinde tarımsal faaliyetleri için krediye ihtiyaç duyan üreticiye aynı hizmeti götürebilmeyi amaçladıklarını kaydeden Ertürk, tüm kredi ürünlerini traktör ve tarımsal ekipman kredileri, bitkisel ürünler, süt hayvancılığı, besi hayvancılığı, örtü altı üretim, küçükbaş hayvancılık, su ürünleri, arazi alım kredileri ve proje finansmanı alanlarında üreticilere gereken desteği sağlayacak şekilde tasarladıklarını kaydetti.
Ürünleri arasında en önemsedikleri, fark yarattıkları Üretici Kart'ı, 2006'da sektörle tanıştırdıklarını, tarım bankacılığına başladıkları günden itibaren üzerinde çalıştıkları ve ihtiyaçlara göre geliştirdiklerini bildiren Ertürk, şu bilgileri verdi:
"Çiftçimiz, Üretici Kart ile tarım kredisini şubelerimizden veya ATM'lerden nakit çekim yaparak kullanabildiği gibi tarımsal ihtiyaçları için üye iş yerlerinden alışveriş de yapabilmektedir. Üretici yaptığı harcamaların geri ödemesini ise ürününün hasat tarihine göre yılda bir kez yapma avantajına sahip oluyor. Üretici Kart, 120 farklı tarımsal ürüne hasat vadeli ödeme imkanı sunarak çiftçinin tarımsal üretimiyle ilgili ihtiyaçlarına yönelik pratik finansal çözümler sunan bir üründür.
Ayrıca Kütahya Şeker, Çukobirlik, Örkoop ve Tariş gibi kurumlarla gerçekleştirdiğimiz projeler ile sektörde ilklere imza attık. Ayrıca Avrupa'nın en büyük hayvancılık tesisi olan Acıpayam Süt Üretim Çiftliği'nin finansmanında 30 milyon dolarlık kredi ile özel bir banka tarafından hayvancılık alanında tek bir projeye sağlanan en büyük kredi desteğini sağladık. Bu tip projelere sağladığımız destek küçük üreticiye verdiğimiz hizmetin yanı sıra tarımsal üretimde yapılacak büyük ölçekli projelerin de destekçisi olduğumuzun en büyük örneğidir."
Bu yılın sonuna kadar Denizbank'ın tarım kredi hacmini 1,5 milyar liraya yükseltmeyi hedeflediklerini kaydeden Ertürk, tarım kredilerine olan talebin her zamanki seyrinde devam ettiğini, önümüzdeki dönemde tarımın önemi ve bu alandaki bilincin artacağına inançlarının tam olduğunu, buna paralel olarak tarımsal yatırımların artmasını beklediklerini söyledi.
Ertürk, "Bankaların 3 milyon çiftçiyi barındıran tarım sektörünü yeni yeni keşfettiğini ve bankaların tarıma yönelik bu çalışmalarının giderek artacağını tahmin ettiğimizi söyleyebiliriz. Bankaların tarım sektörüne yönelmeleri sektörün doğru şekilde yeniden yapılanması açısından çok önemli ve gerekli" diye konuştu.
Bankacılık sektöründe nakdi TL kredilerinin içinde tarım kredilerinin toplam payının yüzde 5,5 civarında iken, Denizbank'ta bu oranın yüzde 16'ya yaklaştığını ifade eden Ertürk, sektördeki diğer özel bankaların bilançolarında da tarım kredilerinin payının artacağını düşündüklerini kaydetti.
Şekerbank’tan 525 milyon lira kredi
Şekerbank İşletme Bankacılığından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Halit Haydar Yıldız da, kuruluş misyonu çiftçiyi ve küçük girişimciyi finanse etmek, desteklemek olan Şekerbank'ın, tarım bankacılığındaki 56 yıllık tecrübesiyle bu sektöre kullandırdığı kredileri yıllar itibariyle artırdığını söyledi.
Yıldız, Şekerbank'ın 2006-2007 arasında tarım kredilerindeki artış oranının yüzde 248, 2007-2008 döneminde ise yüzde 46 olduğunu, son 3 yılda toplam 661 milyon lira zirai kredi kullandırdıklarını belirterek, tarıma yönelik ürünlerinin hepsinin tüm alanlara yönelik olup her ihtiyaca hizmet verdiğini, önümüzdeki günlerde kullanım alanı, faizi ve ödeme dönemi itibariyle farklılıkları olan yeni ürünler sektöre sunacaklarını bildirdi.
Bu yıl tarım sektörüne yönelik 525 milyon lira kredi kullandırmayı planladıklarını kaydeden Yıldız, şu anda kesinleşmiş projeler bulunmamakla birlikte mevcut süregelen projelerin fizibilite aşamasında olduğunu belirtti.
Krizin tarım sektörüne etkisine ilişkin olarak da Yıldız, tarım sektörüne kullandırılan kredi tutarlarında bir azalma beklemediklerini ifade ederek, "Sektör durağan olmamakla birlikte gıda ile bağlantılı olduğundan sektörel bir duraklama beklemiyoruz. Şekerbank olarak önümüzdeki dönemlerde hem işletme bankacılığında hem tarım bankacılığında sektöre yenilikler sunacağız" dedi.
Şekerbank'ın, "Uzat elini Türkiye!" sloganıyla köy köy gezerek 69 ilde 118 bin 465 adet üreticiye ulaştığını kaydeden Yıldız, "Türkiye'de ÇKS'ye kayıtlı 2,75 milyon çiftçi bulunmakla beraber tüm bankalar nezdinde 1,5 milyon çiftçi ile bankacılık ilişkisine girilmiş olup, henüz ulaşılabilecek oldukça büyük bir potansiyel bulunmaktadır. Ulaşılan üretici, toplam üretici sayısının yüzde 55'i olarak görünmektedir. Bu bağlamda kullandırılacak kredilerde bir artış öngörüyoruz." şeklinde konuştu.
Yapı Kredi yüzde 25’lik büyüme hedefliyor
Yapı Kredi KOBİ Pazarlama Bölümü Başkanı Sami Uğur Ağılönü de, son 2 yılda gerçekleştirdikleri ticari kart projeleri ile 20 milyon lira kredi limiti tahsis edildiğini, bunun yanı sıra Toprak Mahsulleri Ofisi gibi kredi anlaşmaları ile de kredi kullandırıldığını, geçen yıl tarım sektörüne 250 milyon lira kredi kullandırıldığını bildirdi.
Ağılönü, bu yıl (tarım sektörü) kredi hacminde yüzde 25'lik büyüme hedeflediklerini kaydederek, "Şu anda tarım sektörüne yönelik bankamızın mevcut 4 projesi bulunuyor" dedi.
TEB’in hedefi 2009’da 300 milyon lira kredi
TEB Bireysel ve İşletme Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Cemal Kişmir de, tarım sektörüne, balıkçılık dahil olmak üzere, 2008'de 231 milyon lira nakdi kredi kullandırdıklarını, tarım bankacılığını başlattıkları 2007'ye göre geçen yıl yüzde 31 artış sağladıklarını bildirdi.
Kişmir, 2008'de genellikle süt hayvancılığı projeleri, meyve bahçesi tesisi, tarım arazisi alımı, makine-ekipman alımı ve endüstriyel ürünlerin temlikle kredilendirilmesi gibi projelere ağırlık verdiklerini, TEB olarak 2009'daki en önemli stratejilerinden birinin yine yatırım kredileri olacağını, bu yılın başında organik tarım ve sözleşmeli tarım kredileriyle de müşterilerinin hizmetinde olduklarını söyledi.
Bu yıl hedeflerinin yaklaşık 300 milyon lira kredi kullandırımı sağlamak olduğunu kaydeden Kişmir, "Gerek ürün ve müşteri sayımızı artırmak gerekse altyapımızı güçlendirmek ve hizmet kalitemizi artırmak adına şu anda üzerinde çalıştığımız 13 proje var. Bu projeler tarımın tavukçuluk, su ürünleri, arıcılık ve benzeri alt sektörlerindeki gelişmeye katkı sağlayacak eğitim ve kredi modellerini içermektedir" diye konuştu.
Kişmir, BDDK verilerine göre 2008 sonu itibariyle sektöre kullandırılan kredi miktarının 12,7 milyar lira olduğunu, sektöre kullandırılan kredilerin 2006'dan bu yana her yıl yüzde 30 civarında artış sağladığını belirterek, şunları kaydetti:
"Diğer yandan özel bankaların kredi oranı gün geçtikçe artıyor. Bütün bunlara rağmen toplam tarım kredilerinin tarımsal milli gelire oranı hala yüzde 18 seviyelerinde. Diğer tüm sektörler için bu oran yüzde 37. Keza, hem mevcut işletmelerin hem de yeni girişimcilerin tarımsal yatırımlarını artırması finansman talebinin de devam edeceğini gösteriyor. Burada önemli olan, verimli ve doğru projelerin kredilendirilmesi olacaktır. Sonuç olarak, tarım kredilerinin düzenli artışını sürdüreceğine inanıyoruz."