Reklam Kurulu, reklamlarında "organik bal" "kalite ödüllü bal", "birçok hastalığa iyi gelen bal" gibi ifadeler kullanarak tüketiciyi aldatan 2 bal firmasına toplam 155,5 bin lira para cezası verilmesini kararlaştırdı.
Türkiye'de son döneme yaşanan bal tartışmalarına son noktayı Reklam Kurul'u koydu. Son zamanlarda, başta televizyon kanalları olmak üzere birçok mecrada yer alan bal reklamlarıyla ilgili olarak gerek vatandaşlar gerek Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılan başvurular üzerine Reklam Kurulu, bal firmalarını mercek altına aldı.
Söz konusu reklamları inceleyen Kurul, reklam veren firmaların genellikle “ballarının doğal ve saf olduğu, katkı maddesi içermediği, organik olduğu, firmaların Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın denetiminde olduğu, balın birçok hastalığı iyileştirici özelliği bulunduğu, firmalarının birçok kalite ödülü aldığı” şeklinde tanıtım yaparak vatandaşı aldattığını belirledi.
Kurul, ilk olarak Balçiçeği Gıda İnşaat Kozmetik ve Bitkisel Ürünler Dış Ticaret ve Pazarlama Limited Şirketi'nin reklamlarını inceledi. Reklam Kurulu yetkilileri, söz konusu firmanın reklamlarında, “Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın denetiminde, analiz raporlarını bulunduran bir firma” olduğunun iddia edildiğini belirterek, şu bilgileri verdi:
"Ancak bir bal üreticisi firmanın tüm ürettiği ürünlerin bakanlık kontrolünde olması mümkün değildir. Reklamlarda kullanılan bu ifadeyle bakanlığın söz konusu firmanın her parti ürününü denetlediği gibi bir izlenim yaratılıyor.
Bu şekilde de ürünün diğer ürünlerden üstün olduğu öne sürülüyor. Bu durum, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu'na aykırı. Yine aynı reklamda 'Gerçek bir bal hiçbir şekilde kopmaz ve kendi berraklığını da korur. Gerçek bir balın peteği kırdığınız vakit dağılır” şeklinde ifadelere yeriliyor. Gerçek bal ile taklit balın ayırımı yalnızca laboratuvar analizleriyle yapılabilir. Belirtilen metotlar ile gerçek bal ayırımı yapılması mümkün değil. Bu yine tüketicileri yanıltmaya yönelik.”
Gramajı da düşük
Kurul, ayrıca söz konusu firmanın “1 kilogram” diyerek sattığı balın daha düşük gramajda olduğunu, “karakovan balı” adı altında “süzme bal” verildiğini, yine reklamlarında “Firmamız 2011 yılı Tüketici Akademisi Ödülü ve Avrupa Birliği Kalite Ödüllü” şeklinde tanıtımlar yapıldığını, ancak bu ödüllerin hangi kuruluş tarafından, hangi kriterlere göre, hangi veriler baz alınarak ve kaç firma arasında değerlendirme yapılarak verildiğinin belirtilmediğini tespit etti. İncelemelerin ardından Kurul, söz konusu reklamları veren Balçiçeği Gıda İnşaat Kozmetik ve Bitkisel Ürünler Dış Ticaret ve Pazarlama Limited Şirketi'ne 73 bin 966 lira idari para cezası ve reklamlarını durdurma cezası verdi.
İlaç gibi gösteriliyor
Kurul, ayrıca Anaarı Gıda İnşaat Otomotiv Güvenlik Sistemleri Dış Ticaret Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adlı firmaya ait internet siteleri ile muhtelif televizyon kanallarında yayınlanan reklamları da inceledi. İnceleme sonucunda ürün ambalajları üzerinde “organik” ifadesine yer verildiği, ancak tüm ürünlerin organik ürün sertifikasına sahip ürünler kapsamında olmadığı tespit edildi.
Firmanın internet sitesinde ve televizyon reklamında da söz konusu balın “doğal bir bal olduğu ve öksürük, soğuk algınlığı, nezle gibi hastalıkları tedavi ettiği” şeklinde tüketicileri yanıltıcı sağlık beyanlarına yer verildiği, böylelikle tıp literatüründe hastalık olarak kabul edilen ve hekim kontrolünde tedavi edilmesi gereken rahatsızlıkların bu ürünler ile tedavi edilebileceği izlenimi oluşturulduğu belirlendi.
Tanıtımlarının tüketicileri aldatıcı nitelikte olduğu gerekçesiyle Kurul, Anaarı Gıda İnşaat Otomotiv Güvenlik Sistemleri Dış Ticaret Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne, reklamlarını durdurma ve 81 bin 554 lira idari para cezası verilmesini kararlaştırdı.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı ise, konuyla ilgili olarak AA muhabirine yaptığı açıklamada, son günlerde bal reklamlarıyla ilgili olarak bakanlığı bünyesindeki birimlere çok sayıda şikayet geldiğini söyledi. Bal tanıtımına yönelik yapılan bazı reklam ve ilanlarda yanıltıcı ve aldatıcı unsurlara sıklıkla yer verildiğini gözlemlediklerini anlatan Yazıcı, bu nedenle tüketicilerin maddi ve manevi zarar görebildiğini kaydetti.
Şikayetlerin artması üzerine bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu'nun bal firmalarını mercek altına aldığını ifade eden Yazıcı, ilk etapta 2 firmaya ceza verildiğini, ancak mevzuat hükümlerine aykırı olarak yapılan diğer bal reklamları üzerindeki incelemelerin de sürdürdüğünü bildirdi. Ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken ilkelerin belli olduğuna işaret eden Yazıcı, “Tüketiciyi aldatanların gözünün yaşına bakmayız” diye konuştu.