Emlak vergisine esas teşkil eden arsa ve arazi metre kare birim değerler yeniden belirlenecek. Emlak vergisinde 1 Ocak 2010’dan geçerli olacak arsa ve arazi metre kare birim değerleri, takdir komisyonlarınca 17 Ağustos’a kadar belirlenecek.
Maliye Bakanı Kemal Unakıtan imzasıyla emlak vergisi birim değerlerin tespiti konusunda Valilikler, Vergi Dairesi Başkanlıkları ve Defterdarlıklara bir genelge gönderildi.
Genelgede, 2009 yılının, bina, arsa ve araziler için asgari ölçüde arsa ve arazi metre kare birim değer takdirlerinin yapılacağı yıl olduğu hatırlatıldı ve takdir işlemlerinde uyulacak esaslar sıralandı.
Genelgede, 29 Mart mahalli idare seçimleri göz önünde bulundurularak, değer tespitleri için belediyelere geçmiş dönemlerden farklı olarak 2 aylık ek bir süre tanındı.
Unakıtan'ın Emlak Vergisi İç Genelgesine göre, arsa ve arazilere ait asgari ölçüde birim değer tespiti, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu gereğince kurulan takdir komisyonlarınca yapılacak.
Arsalara ait takdir komisyonu, belediye başkanı veya görevlendireceği bir memur başkanlığında, ilgili belediyeden yetkili bir memur, tapu sicil müdürü ya da görevlendireceği bir memur, ticaret odasınca seçilmiş bir üye ile mahalle ya da köy muhtarından oluşacak.
Arazilere ait takdir komisyonu da vali başkanlığında, defterdar, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İl Müdürü, il merkezlerinde ticaret odası, ilçelerde ise ziraat odasından seçilmiş bir üyenin iştirakiyle görev yapacak.
Takdir komisyonlarının değer tespitlerinde ihtilaf olması halinde devreye girecek merkez komisyonu ise vali veya vekalet vereceği bir memurun başkanlığında toplanacak.
Arsalara ait takdirler nasıl yapılacak
Genelgeye göre, arsa ve arazi takdirlerinde şu esaslar geçerli olacak:
-Arsalar ile arsa sayılan parsellenmemiş araziler için asgari ölçüde birim değer tespiti, arsalara ait takdir komisyonu tarafından yapılacak.
-Arsalara ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti mahalleler ve arsa sayılacak parsellenmemiş araziyi sınırları içinde bulunduran köyler itibarıyla gerçekleştirilecek.
-Turistik bölgelerde, değeri emsallerine nazaran yüksek bulunan pafta, ada veya parseller müstakilen değerlemeye tabi tutulacak.
-Turistik bölgelerde, hangi pafta, ada veya parsellerin müstakilen değerlemeye tabi tutulacağı ilgili valilerce tespit edilecek.
-Arsalara ait asgari ölçüde birim değer takdirleri cadde ve sokaklar itibarıyla yapılacak. Arsa sayılacak parsellenmemiş araziye ait birim değer takdirleri ise, değer bakımından farklı bölgeler itibarıyla gerçekleştirilecek.
-Değer bakımından farklı bölgelerin tespitinde aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacak.
.Değeri birbirine eşit veya çok yakın olan yerler bir bölge olarak belirlenecek.
.Kesin zorunluluk bulunmadıkça bu bölgelerin çok dar veya çok geniş olarak belirlenmesinden kaçınılacak.
.Değerler arasındaki farklılıkların tespitinde; bu yerlerin genel kullanış biçimleri, başlıca bölge tipleri, bölgelerin nüfus ve yapı yoğunlukları, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri, iş yeri merkezlerine ve meskun yerlere uzaklık ve yakınlıkları, ulaşım durumu, su, elektrik, doğalgaz ve kanalizasyon gibi alt yapı hizmetlerinin olup olmadığı, imar planlarındaki durumu, topografik durumu ve turizm, sanayi, toplu konut, sit, rekreasyon ve benzeri alanlar içinde bulunup bulunmadığı dikkate alınacak.
.Cadde veya sokak teşekkül etmiş bulunan yerlerde, bu cadde ve sokaklar farklı bölge olarak kabul edilecek.
.Bölgeler birbirine bitişik arazi parçaları itibarıyla tespit edilecek.
.Kadastrosu yapılmamış olan yerlerde yapılacak değer bakımından farklı bölge tespitlerinde, bu bölgelerin mevki isimlerinin belirtilmesi yanında, varsa tabii sınırları da takdir komisyonu kararlarında gösterilecek.
.Bataklık veya kayalık gibi özellik arz eden arazilerin bulunduğu yerlerin ayrı bir farklı bölge olarak tespiti de mümkün olabilecek.
.Köy sınırları içinde bulunan mahaller için herhangi bir tespit yapılmayacak.
-Takdir işlemi yapılırken gerekirse teknik elemanlardan, bilirkişiden, arsanın konumu itibarıyla gayrimenkul değerleme uzmanlıklarından, organize sanayi bölgesi, serbest bölge gibi özelliği bulunan yerlerde bu birimlerin yetkili organlarının görüşlerinden de faydalanılacak.
-Turistik bölgelerde valilerce tespit edilecek parseller için ayrı değer tespiti yapılabilecek.
-Bir cadde veya sokağın, birden fazla mahalle veya köy sınırları içinde yer alması halinde, söz konusu cadde veya sokakların her mahalle yahut köy sınırları içinde bulunan bölümleri için ayrı ayrı asgari ölçüde birim değer tespiti yapılacak.
-Bir cadde veya sokağın birden çok mahallenin sınırını teşkil etmesi halinde, bu cadde veya sokak her mahalle bakımından takdire konu edilecek.
-Bir cadde veya sokağın bir tarafının bir belediyeye, diğer tarafının ise başka belediyeye ait olması halinde, takdirlerde ortaya çıkabilecek değer farklılıklarını en aza indirmek ve vatandaşların mağduriyetini önlemek bakımından, takdir komisyonları arasında gerekli eşgüdüm sağlanarak olabildiğince uyumsuzluklar giderilecek.
Arazi takdirleri
-Arazi takdirleri de arazilere ait takdir komisyonu tarafından yapılacak.
-Araziye ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti her ilde, il çapında veya ilçeler itibarıyla gerçekleştirilecek. Tespitlerin il itibarıyla mı yoksa ilçeler itibarıyla mı yapılacağına, ilin tamamındaki arazinin vasıfları ve ilçeler itibarıyla gösterdiği değer farklılıkları dikkate alınarak takdir komisyonlarınca karar verilecek.
-Araziye ait asgari ölçüde birim değer takdirleri, her ilin tamamı veya her bir ilçe (merkez ilçeler dahil) için arazinin cinsi (kıraç, taban ve sulak) itibarıyla yapılacak.
Takdir komisyonlarınca yapılacak işler
Arsalara ait takdir komisyonları asgari ölçüdeki arsa metre kare birim değerlerini en kısa zamanda tespit edecek.
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arsalara ait takdir komisyonu kararları en geç 17 Temmuz 2009 tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna verilecek. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi nedeniyle arsalara ait takdir komisyonu tarafından yeniden yapılan takdirlere ilişkin kararlar en geç 17 Ağustos 2009 tarihinde imza karşılığında verilecek.
Arazilere ait metre kare birim değerlerin de birer örneği il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odaları ile ilde mevcut (ilçeler ve beldeler dahil) belediyelere en geç 17 Ağustos 2009 tarihine kadar teslim edilecek.
Büyükşehir belediyesi bulunan illerde arazilere ait takdir komisyonu kararları, en geç 17 Temmuz 2009 tarihinde imza karşılığında merkez komisyonuna verilecek. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi nedeniyle arazilere ait takdir komisyonu tarafından yeniden yapılan takdirlere ilişkin kararlar ise en geç 17 Ağustos 2009 tarihinde bitmiş olacak.
Merkez komisyonunca onaylanan takdir komisyonu kararları ise derhal ilgili kişi ve kuruluşlara verilecek.
Kuruluş işlemleri
Belediyeler tarafından yetki alanı içinde bulunan mahalle ve köy isimlerinin alfabetik sırasına göre hazırlanan listelerin bir örneği ilgili muhtarlığa gönderilecek, bir örneği belediyelerce 2010 yılının Mayıs ayı sonuna kadar asılacak.
2 örnek de dava açma süresinin bitimini takip eden 15 gün içinde defterdarlığa, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde vergi dairesi başkanlıklarına gönderilecek.
Takdir komisyonu kararlarına karşı 15 günlük süre içinde ilgili daire, kuruluş ve muhtarlıklarca vergi mahkemeleri nezdinde dava açılabilecek ve vergi mahkemesi kararlarına karşı da 15 gün içinde Danıştay'a başvurulabilecek.
Kararlar aleyhine 15 gün içinde vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmamış ise takdir edilen değerler kesinleşecek.
Değerler 4 yıl geçerli olacak
Takdir komisyonlarınca tespit edilecek asgari ölçüdeki arsa metre kare birim değerleri dört yıl süreyle (Bakanlar Kurulu'nca dört yıllık takdir süresi uzatılmadığı veya kısaltılmadığı takdirde) geçerli olacak. Söz konusu değerler, gelecek yıllarda emlak vergisindeki yıllık artış oranı olan yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılarak dikkate alınacak.