Ferit Odman*

1910’lu yıllarda dans müziği olarak başlayıp 40’lı yıllardaki ‘Swing’ dönemi ile dünyayı kasıp kavuran ‘Big-Band’ geleneği o zamanlar tüm caz müzisyenleri için önemli bir okul olma özelliğine sahipti. 2. Dünya Savaşı sonrası ‘Bebop’ dönemindeki küçük grupların oluşmasına kadar caz müzisyenlerinin yegane gelir kaynağı olan Big-Band’lerin içinden çok önemli caz müzisyenleri yetişti ve kendi adlarına da dünyada ünlenip caz müziğinin gelişmesine ön ayak oldular.

Count Basie Orkestrası’ndan çıkan Lester Young, Clark Terry, Thad Jones ve Jo Jones gibi bu gelişime katkısı olan verebileceğimiz sayısız örnekler var. Maalesef savaş sonrası zorluklar dolayısı ile iyice küçülen gruplarla Big-Band’lerin sayısı da gün geçtikçe azaldı.

Peki Big-Band müziği tamamen öldü mü? Tabiki bu gelenek günümüzde hala devam ediyor. 1930’larda ‘okul’ niteliği taşıyan bu orkestraların eğitim süreci artık neredeyse tüm Amerikan kolejlerinde ‘College Big Band’ olarak karşımıza çıkıyor. Whiplash filminden de hatırlayacağınız gibi...

Tabiki sadece Amerika değil, Avrupa’daki okullarda da hatrı sayılır Big-Band’ler ve bunların arasındaki yarışmalar yapılmakta. Dünyada da bu müziği profesyonel anlamda halen ayakta tutan başta Lincoln Jazz Center Orchestra olmak üzere Maria Schneider ve Carla Bley önderliğindeki Big Band’ler ve New York’ta Birdland ve The Village Vanguard’ın senelerdir ayakta tuttuğu klüp Big-Band’leri güzel örnekler. Halen Big-Band albümleri yapan Christian McBride gibi usta müzisyenlerin katkısı ve Köln-WDR, Hamburg-NDR, Kopenhag-DR, Latvia Radyo Orkestrası gibi Avrupa’daki Radyo Orkestraları da bu geleneği halen ayakta tutmaya çalışıyor.

İşte tam da bu noktada peki Türkiye’de ne oluyor diye soracak olursanız TRT İstanbul Radyosu 1982’den beri bu geleneği ülkemizde gururla sürdürüyor. Mucizevi olan şey bizim ülkemizdeki orta okul, lise veya kolejlerimizdeki yetişme sürecimizde Big-Band’ler olmamasına rağmen senelerdir ayakta kalmış olan bu şahane orkestra. Big-Band müziği çalabilmek için hem çok iyi deşifre, enstrüman hakimiyeti, section çalabilmek, hem de tüm bunların üzerine iyi derecede caz solosu çalabilmek gerekiyor. Tüm bunları barındıran müzisyenler gerçekten kolay yetişmiyor ve ne şanslıyız ki TRT en son sanatçı alımıyla caz orkestrasını yeniden kuvvetlendirdi. Halen bekleyen 1. & 2. Trompet ve 1. Tenor Saksofon kadroları da tamamlanırsa daha uzun yıllar sağlıklı şekilde devam edecek bir Big-Band’imiz var. Bu son dinamik hali ile İstanbul Caz Festivali’nde de tam puan toplayan bu orkestra geçtiğimiz senelerde Roy Hargrove, Roberta Gambarini, Christian McBride ve Joshua Redman gibi efsaneleri ülkemizde ağırlayarak müthiş konserler veriyor. Bu orkestranın davul koltuğunda olmaktan gurur duyuyorum ve bu seneki sürpriz konserimizi de yine dopdolu bir salonda çalma heyecanı ile sizleri selamlıyorum...

Geçen sene IKSV tarafından yaşam boyu başarı ödülüne layık görülen şefimiz Kamil Özler önderliğindeki orkestra elemanlarının, yani bu yıldızlar topluluğunun listesini ve TRT’nin Orkestra hakkındaki tanıtım yazısını da sizlerle aşağıda paylaşmak isterim. Her ayın son çarşambası İstanbul Radyosu’ndaki konserlerimize ve İstanbul Caz Festivali konserlerimize hepinizi bekliyoruz.

TRT İstanbul Radyosu Hafif Müzik ve Caz Orkestrası

Şef: Kamil Özler

Trompet:
Halil İbrahim Işık
Barış Doğukan Yazıcı
Utku Akyol
İmer Demirer
Sercan Kerpiççiler

Trombon:
Hakan Çimenot
Emre Kayhan
Kürşad Sekban
Hüseyin Çakır

Saksofon:
Engin Recepoğulları
Serdar Barçın
Meriç Demirkol
Çağdaş Oruç
Barış Özer

Gitar: Cem Tuncer
Piyano: Serkan Özyılmaz
Kontrbas: Ozan Musluoğlu
Davul: Ferit Odman

TRT Caz Orkestrası ülkemizin başarılı ve seçkin müzisyenlerinin bir araya gelmesiyle 1982 yılında kuruldu. Kurulduğu yıllarda olduğu gibi günümüzde de türünün ilk ve tek örneği olma özelliğini taşıyan orkestra, caz müziğini daha geniş kitlelere ulaşması ve yaygınlaşması için çalışmalarını sürdürüyor. Ulusal ve evrensel müzik örneklerini başarı ile müzikseverlere sunan Orkestra “Big Band” yapısını koruyarak özgün bir caz repertuarına sahip olma özelliği taşıyor; ayrıca aranjör niteliği de olan orkestranın kendi elemanlarının yaptıkları beste ve düzenlemeler ile yeni eserlerin ortaya çıkmasına da örnek ve özendirici oluyor. TRT Caz Orkestrası, radyo-televizyon programları dışında ulusal ve uluslararası kültür ve sanat etkinliklerinde TRT kurumunu ve ülkemizi başarı ile temsil ediyor. Orkestra, kuruluşundan 1998 yılına kadar şef Sühehyl Denizci ile ardından 2011 yılına kadar şef Neşet Ruacan’la çalışmalarını sürdürdü. TRT Caz Orkestrası yıldızlar topluluğu, hâlen şef Kâmil Özler ile çalışmalarına devam ediyor. Her ayın son çarşambası saat 20.00 de İstanbul Radyosu Mes’ud Cemil Stüdyosunda birbirinden değerli solist konuklarıyla caz severlerle buluşuyor. Orkestranın kayıtları ve konserleri, Avrupa Radyo ve Televizyon Birliği (EBU)’ya bağlı yayın kuruluşları arasındaki program değişimlerinde farklı ülkelerin radyolarında da yayınlanıyor.