09 Nisan 2018

Oy kaybını göze almadan doların ateşini söndürmek zor

"Türkiye seçim sathı mailine girmişken sizce iktidar yüksek faizi mi ekonomik büyümeyi mi tercih eder?"

Dolardaki yükselişin üç ana nedeni var:

● "TL, yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 6 değer kaybetti. Yatırımcılar, çift haneli enflasyon, enflasyonla mücadelenin yetersiz kalması ve Mehmet Şimşek'in geleceğine dair şüphelerden rahatsız." (Reuters)

Dolardaki yükselişin nasıl dizginleneceği aslında belli:

 “Lirada ciddi oranda değer kaybı riskini azaltmak için faizi belirgin biçimde artırmak gerekiyor.” (Rabobank)

Ama Merkez Bankası bu aracı kullanmıyor:

 "TL'nin baskıyla karşılaşması durumunda, Hükümet'in karşı çıkması nedeniyle Merkez  Bankası'nın cevap veremeyeceği şeklinde bir kaygı var." (William Jackson - Capital Economics)

Yabancı yatırımcıya göre Merkez faiz artırımına gitmezse ne olur?

● "Merkez Bankası'nın önümüzdeki dönemde faizi yükseltmesini bekliyoruz ama bu gerçekleşmezse,TL'nin düşüşü daha da hızlanacaktır.” (Alman Commerzbank'tan Tatha Ghose)

Mehmet Şimşek’in istifa söylentisinin TL’nin değer kaybını hızlandırması da, faiz meselesiyle yakından ilgili:

● “Mehmet Şimşek'in istifasıyla ilgili haber, Merkez Bankası'nın faizi artırarak enflasyon - döviz sarmalını kırma yeteneğini zedeleyecek yeni bir gelişme olarak görüldü." (Alman Commerzbank'tan Tatha Ghose)

İyi de bekara karı boşamak kolay. Faiz artarsa ekonomi duracak:

● Faiz artırımının enflasyon üzerinde negatif etkisi olur ve büyük oranda özel tüketime dayalı olan Türkiye ekonomisini olumsuz etkiler.” (Rabobank)

Özel tüketim harcamaları Türkiye ekonomisinin belkemiği:

● “2016 yılında yüzde 3,2 büyümüştük. 2016 büyümesi neredeyse tamamen özel tüketim harcamaları kaynaklıydı. 2017’de yüzde 7,4 büyüdük ve buranın da kaynağına bakıldığında yine en büyük katkı özel tüketim harcamalarından kaynaklanıyor.” (Aslı Aydın - BirGün)

Faiz artınca özel tüketim yavaşlıyor:

● “Tüketici için gayrimenkul alımında uygun konut faiz oranı yüzde 0,99 ve altıdır. Bu oranın üstüne kullanacakları faiz oranına zorunluluktan katlanacaklarını düşünüyorlar. Konut satışlarının eskiye dönmesi için konut faiz oranlarının da eskiye yüzde 0,99 altına inmesi öncelikli koşul. Piyasa yapıcılarının da çok iyi bildiğini düşündüğüm bu husus gerçekleşirse sadece gayrimenkul satışı değil, doğrudan genel ekonomide gözle görülür bir iyileşme sürecine girileceğini düşünüyorum.” (Ankara’daki MaVita Beytepe Projesinin müteahhidi Nurettin Yılmaz)

“Kredi faiz artışları konut talebini sınırladı.” (Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği, Mart 2018 Sektör Raporu)

Ekonomik büyümeyle iktidar partisinin oy oranı arasında yakın bir ilişki var:

Kişi başına gelirde yüzde 1’lik artış iktidar partisine, eğer tek parti hükümetiyse yüzde 1 oy getiriyor. (Prof. Ali Akarca)

● “Büyüme oranındaki değişimin iktidarın oy oranı için bir ipucu olduğu kanısını taşıyorum… Seçimlerde iktidar partisinin aldığı oy oranıyla seçim öncesi üç çeyreğin ortalama büyüme oranı arasındaki korelasyon katsayısı 0,81 çıkıyor.” (Mahfi Eğilmez)

Türkiye seçim sathı mailine girmişken sizce iktidar yüksek faizi mi ekonomik büyümeyi mi tercih eder?

● “Yurtdışına gitmeden önce faizlerle ilgili bir toplantı yaptık. Düşürülmesinden bahsettik. Sonra ben yurt dışındayken, Merkez Bankası faiz artırdı.”
“Türkiye’yi faiz belasından, faizi aşağı indirmek suretiyle enfasyondan kurtaracağız.” (Cumhurbaşkanı Erdoğan)

Bu verilerden hareketle dolar, enflasyon ve büyümeye ilişkin kendi tahminlerinizi yapabilirsiniz...

 

Yazarın Diğer Yazıları

Helalleşme yazısı

Helalleşelim. Ama ayrılmayalım

Cumhurbaşkanı Erdoğan faiz indirimi konusunda neden ısrarcı? Kafasındaki plan ne?  

Muhtemelen (İki aydır olduğu gibi) kur akışa bırakılacak, faiz indirimleri sürecek, seçim öncesi olası atakları karşı rezerv açığı kapatılmaya çalışılacak, inançla yola devam edilecek.

Anadolu burjuvazisi şimdi ne düşünüyor?

2018’e kadar amasız, fakatsız destekledikleri AKP’nin arkasında dimdik duruyorlar mı hâlâ? Yoksa ekonomideki, dış politikadaki maceracılıktan, beceriksizlikten bezdiler mi?