26 Aralık 2014

Yok olmakta olan diller listesinden sokak diline: Ermenice

Bir dilin yaşaması için günlük hayatta kullanılması gerekiyor. Kullananların da o dili sevmesi.

Bugünlerde Kurtuluş'a yolunuz düşerse duvarlara dikkatli bakın. Ermenice harflerle şarkı sözleri, yeni yıl kutlama mesajları görecesiniz.

Bir bankanın duvarında “Shnorhavor nor dari” (Yeni yılınız kutlu olsun) yazabilir veya tarihi bir binanın gezi sloganlarını temizlemek için boyanmış dış cephesinde “Pariluys Digin Arus” (Günaydın Bayan Arus) yazısını görebilirsiniz.

Bunlar biz Ermenilerin çocukluğundan kalma şiir ve şarkılardan seçilmiş bazı sözler.

Mesela bir köşede “Silva inçu katsir” (Silva neden gittin) yazacak.

Yani hemen aşığın biri Arus ve Silva'ya duvar yazıları ile mesaj gönderiyor sanmayın.

Adınız Arus veya Silva ise de panik olmayın :)

Bunların Kurtuluş'taki Arus'lar ve Silva'larla alakası yok.

Son durağa doğru “Sevag kezi bidi chmornank” (Sevag seni unutmayacağız) yazıları ve Sevan silüetleri göreceksiniz.

 

UNESCO'nun lisesinde

 

Batı Ermenicesi UNESCO'nun dünyada yok olmakta olan diller listesine aldığı bir dil.

Bugün Türkiye Katolik Patriği (Kerabaydzar) olan Venedik Üniversitesi profesörü Levon Zekiyan bir röportajımızda “Dünyada 10 milyon Ermeni var ise bunun 1 milyonu düzgün bir şekilde batı Ermenicesi konuşabilir, bu 1 milyonun da 100 bini hem okuyup hem edebiyat yapabilecek kadar yazabilir” diyerek genel bir tespitte bulunmuştu. Dolayısı ile durum Ermenice dili için aslında çok daha vahim...

Batı Ermenicesi'nin kaybolan diller listesine girecek kadar az sayıdaki insan tarafından konuşulmasındaki en büyük etken tabii ki Ermeni halkının 1915'ten sonra kültürel hayatını yaşamaya koca bir diaspora bulutu olarak devam etmesi.

1915 aslında Ermeni edebiyatı için çok daha verimli bir yıl, hatta rönesans dönemi olabilecek iken şimdi gelinen nokta bu...

 

Bir dilin yaşaması için günlük hayatta kullanılması gerekiyor.
Kullananların da o dili sevmesi.
19 Ocak'larda ve 24 Nisan dönemlerinde sokaklarda Ermenice şarkılar duymaya, Ermenice tabelalar, Ermenice pankartlar ve sloganlar görmeye başlamıştık.

Bir pop kültür olarak Ermenice'nin, sokağa yansıması yeni bir fenomen yaratmaya aday.

 

Zira yukarıda bahsettiğim bu sokak yazıları ortaya çıktıktan bir süre sonra yoldan geçenler yine Ermenice olarak bu yazıların altına diyaloglar eklemeye başladılar.

Bu pop kültürünün yaratıcısı ile yine duvar yazıları aracılığı ile iletişime geçenler Kurtuluş duvarlarında ilginç Ermenice diyaloglar okumamızı sağlıyor.

Her sabah kalkıp da  aldığınız gazetenin karikatür sayfasındaki espriye hemen bir göz atarsınız ya işte aynı duyguyla Kurtuluş'taki Ermeniler şimdilerde bu duvar yazılarının diyaloglarını takip ediyorlar...

Hafifçe gülümseyerek işlerine gidiyorlar her sabah...

 

Yazarın Diğer Yazıları

İnkârcılığın çaresizliği

Demek ki milleti ayakta tutabilmek için bir tek geriye bu kin ve nefret kaldı

Sen kilise yapadur bakan, yıktıklarınız hortluyor bir yandan

Jandarma, Ahlat Müzesi, usanmamış definecilerle uğraşmış...

Yaşama eylemi

Her neye sinirlendiyseniz veya her neye üzüldüyseniz, duygunun geçici bedeninizin ve sizin kalıcı olduğunuzu size hatırlatan bir kitap "Yaşam Eylemi" adı üstünde