Afrika'nın güneyinde bulunan Zimbabve'de ordu, sabah saatlerinde devlet televizyonunu ele geçirdi ve bazı hükümet yetkililerini gözaltına aldı. Bazı kaynaklar, gözaltına alınanlar arasında Cumhurbaşkanı Robert Mugabe ve ailesinin de olduğunu söylüyor.
Ordunun yapılan ilk açıklamada, bu operasyonun Mugabe etrafındaki "suçluları hedef aldığı" ve cumhurbaşkanının güvende olduğu belirtildi. Ordu ayrıca darbe iddialarını da yalanladı.
Zimbabve'de 93 yaşındaki Cumhurbaşkanı Mugabe'nin halefi üzerinde yaşanan tartışmalar nedeniyle son günlerde tansiyon yükselmiş ve ordu da müdahale tehdidi yapmıştı. Mugabe, yerine geçmesi beklenen yardımcısını görevden almıştı. Mugabenin yerine geçmesi beklenen adaylar arasında son dönemde 52 yaşındaki eşi Grace Mugabe öne çıkmıştı.
Sabah saatlerinde devlet televizyonu ZBC'de Tümgeneral Sibusiso Moyo'nun okuduğu ordunun yazılı açıklamasında, "askerin hükümete el koymadığı" ve Mugabe'nin güvende olduğu belirtildi.
Moyo'nun okuduğu açıklamada, "Ulusumuza ekselansları cumhurbaşkanımız... ve ailesinin güvende olduğunu ve güvenliklerinin garanti edildiğinin teminatını vermek isteriz. Bizler yalnızca, cumhurbaşkanının etrafında olan ve ülkemize hem sosyal hem de ekonomik zarar veren suçluları hedef alıyoruz. Görevimizi tamamladıktan sonra durumun da normale dönmesini bekliyoruz" denildi.
İktidardaki Zanu PF partisi ise iktidarın "kansız bir şekilde el değiştirdiğini" ve Mugabe ile ailesinin iyi durumda olduğunu açıkladı.
Açıklamada, "Bu bir darbe değil, iktidarın kansız bir şekilde el değiştirmesidir. Yolsuzluğa bulaşmış sahtekarlar ve karısı tarafından kullanılan yaşlı bir adam gözaltına alınmıştır. Duyulan birkaç silah sesi de bazı sahtekarların tutuklamaya direnmesi sonucunda yaşanan ufak çatışmalardır" denildi.
Her ne kadar ordu ve iktidar partisinin bunun bir darbe olmadığını söylese de, aksini düşünenler de var. Zimbabve muhalefet lideri Morgan Tsvangirai'nin eski danışmanı Alex Magaisa, BBC'ye yaptığı değerlendirmede, ordunun darbe yapmadığı yönündeki açıklamasının doğru olmadığını söyledi.
Magaisa, "Buna darbe dememeye karar verdiler. Çünkü darbe deseler destek bulamazlar ve bu hareket tepki çeker. Ancak otorite kurma açısından bakıldığında ise şu anda gücün ordunun elinde olduğu ve Cumhurbaşkanı Mugabe'nin sadece adının kaldığı görülüyor" dedi.
Operasyonun hedefinde kimler olduğuna dair herhangi bir açıklama yapılmadı. Ancak Reuters haber ajansı, Maliye Bakanı Ignatius Chombo'nun gözaltına alınanlar arasında olduğunu duyurdu.
Sabah saatlerinde Zimbabve'nin başkenti Harare sokaklarında tankların görüldüğü ve askerlerin stratejik noktalara yerleştirildiği bildirildi. Daha sonra başkentin kuzeyinden silah sesleri ve top atışlarının duyulduğu ifade edildi. Ardından ise ordunun devlet televizyonunu ele geçirdiğinin duyurulmasıyla birlikte darbe söylentileri de güçlendi.
ABD Büyükelçiliği, Çarşamba günü "devam eden belirsizlik ortamı" nedeniyle kapalı olacağını açıklarken, İngiltere de bu ülkede vatandaşlarından mevcut durum netleşene kadar evlerinden ya da kaldıklardan yerlerden çıkmamalarını istedi.
Bu noktaya nasıl gelindi?
Ülkenin 93 yaşındaki lideri Mugabe, kendi yerine geçmesi muhtemel isimlerle ilgili tartışmalar nedeniyle geçen hafta içerisinde yardımcısı Mnangagwa'yı görevden almıştı.
Bunun üzerine Genelkurmay Başkanı Constantino Chiwenga'nın Salı günü ordunun Mugabe'nin Partisi Zanu-PF'deki tasfiyeleri sona erdirmek üzere harekete geçmeye hazır olduğu yönündeki açıklaması, tansiyonu daha da yükseltmişti.
Chiwenga, Zanu PF'deki tasfiyelerin "net bir şekilde bağımsızlık mücadelesine katılanları hedef aldığını" söylemişti. Görevden alınan Mnangagwa, 1970'lerde ülkenin bağımsızlık mücadelesinde yer alan isimler arasında bulunuyor. Chiwenga'nın basın toplantısına 90 üst düzey ordu yetkilisi katılmıştı.
Bu açıklamayı 'darbe tehdidi' olarak orumlayan iktidardaki Zanu-PF ise Genelkurmay Başkanı'nı 'vatana ihanet'le suçlamıştı.
Zanu PF'nin gençlik kolu başkanı Kudzai Chipanga ise genelkurmay başkanının ordunun tamamının desteğine sahip olmadığını söylemişti
Tırmanan gerilimle birlikte Zimbabve'nin başkenti Harare sokaklarında giderek artan sayıda zırhlı araç görüldüğü ve askerlerin stratejik noktalara yerleştirildiği yönünde haberler gelmeye başlamıştı.
