Amasra’ya termik santral kurulması için üç kez reddedildikten sonra Mayıs ayında onaylanan proje askıya çıktı. Çevre Düzenleme Planı’nın ‘turizm gelişsin’ şeklinde yönlendirmede bulunmasına rağmen Çevre Bakanı İdris Güllüce’nin “Türkiye’nin tamamını düşünmek zorundayım, orada yerin altında çok kıymetli kömür var. O kömürü Türkiye’nin değerlendirilmesi gerekiyor” sözleriyle yapımına onay verdiği santralin çevreye ciddi zararlar verebileceği belirtiliyor.
Dilek Gedik’in Taraf’ta yer alan haberine göre, görüş istenen tüm devlet kurumlarının “termik santral yapılmasında sakınca yoktur” şeklinde rapor verdiği turizm cenneti ilçede, 42 bin vatandaş tek tek dilekçe vererek santrale karşı çıktı. Bakan Güllüce’nin kararı imzalaması halinde projenin yargıya taşınması söz konusu. CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya, “Bakan imzayı atar atmaz yürütmenin durdurulması için İdare Mahkemesi’ne başvuruda bulunacağız” dedi.
Üç kere iade edildi
Hattat Holding bünyesindeki HEMA Elektrik Üretim A.Ş. tarafından gerçekleştirilmesi planlanan Hema Termik Santralı, Kalker Ocakları ve Kül Depolama Sahaları projesi için ÇED Başvuru Dosyaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2009, 2010, 2013 yıllarında, 1/100 bin ölçekli Çevre Düzenleme Planı’na aykırı olduğu gerekçesiyle iade edilmişti. 8 Mayıs 2014 tarihinde yapılan son İnceleme ve Değerlendirme Komisyon Toplantısı’nda, ÇED süreci nihai hale getirildi. ÇED Raporu’nun “nihai olarak kabul edilip inceleme ve değerlendirme sürecinin sona erdiğine” ilişkin karar ise 10 Haziran 2014 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet sitesinde yayınlandı.
Sürecin başından beri konuyu kamuoyunun gündeminde tutmaya çalışan ve Meclis’e taşıyan CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya, “Amasra, adeta infaz kararını beklemektedir. Bu durum son derece şaibelidir. Amasra’ya termik santral yapımı ile ilgili süreç, tam bir hukuksuzluk örneği olarak tarihe geçmiştir. Santral Filyos Vadi projesinde yer alan endüstri alanlarında yapılabilir. Ben yaptım oldu mantığıyla hukuksuz bir süreç sonunda bu noktaya gelindi. Umarız Bakan kararını gözden geçirir ve imza atmaz” diye konuştu.
Enversiyon tehlikesi
Yalçınkaya, santralin Amasra’ya verebileceği zararları şöyle anlattı:
“Yapılmak istenen termik santralin insan sağlığına olası etkileri Bartınlıları tedirgin etmektedir. Uzmanlar santralle ilgili enversiyon tehlikesine dikkat çekmektedir. Amasra’da deniz ve kara yüzeyleri arasındaki sıcaklık farkı nedeniyle hava yükselmediği için sis tabakası inmekte ve dağlık alan olduğu için bu sis tabakası havada sabit kalmaktadır. Enversiyon denilen bu doğa olayı, santral çalıştığı zaman zehirli gazların, yere çökeceğinin göstergesidir. Bu, çok ciddi ölümcül bir tehlikedir. İnsan yaşamı ve yaşadığımız doğa, kısa vadeli ticari çıkarlara ve kar hesaplarına feda edilmemelidir.”
Süreç nasıl işledi?
HEMA Elektrik, Gömü ve Tarlaağzı’nda bölge kömürü kullanılarak termik santral kurmak üzere 2009’da başvurdu ama Çevre ve Orman Bakanlığı geri çevirdi. Bakanlığın kendi planı olan Zonguldak-Bartın-Karabük Çevre Düzeni Planı’nda, termik santralin yapılmasının planlandığı alanda sadece tarım, orman, liman ve balıkçı barınağı, turizm ve yerleşim alanı gibi kullanım şekillerine izin veriliyordu. Şirketin ertesi yıl tekrar yaptığı başvuru bu defa kabul edilip ÇED süreci başlatıldı ancak ‘katılım toplantısını’ halk yaptırmadı, Ankara’ya bakanlık önüne kadar giderek protesto etti. Bakanlık bu başvuruyu da geri çevirdi ama termik santraller için bu sahanın 2 km batısındaki Delikliburun’u önerdi. ÇED süreci burası üzerinden devam ettirilmeye çalışıldı.
Daha sonra şirket isim değişikliği oyununa gitti, ancak başvuru yine reddedildi. 2013 yılı bitmeden şirket yeniden Gömü’de santral için başvurdu. 18 Eylül 2013’te yapılan inceleme toplantısında projenin Amasra’ya vereceği zararlar nedeniyle ÇED sürecinin dondurulmasına karar verildi ve rapor, dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’a gönderildi. Bayraktar süreci bitirmesi gerekirken üstelik bakanlığına bağlı müdürlük olumsuz görüş verdiği halde yeni bir toplantıya karar vererek santrale giden yolu açtı.
8 Mayıs 2014’te yapılan toplantıda önceki toplantılarda bakanlıklara bağlı müdürlüklerin verdiği olumsuz görüşler olumluya çevrildi. Bartın Belediyesi, Amasra Belediyesi ve Bartın Üniversitesi’nin olumsuz görüşleri dikkate alınmadı. Üstelik aynı gün UNESCO Dünya Mirası Geçici Miras Listesi’ne giren Amasra’nın, kalıcı miras listesine girmesi için Amasra’da bir çalıştay yapılıyordu. 8 Mayıs’taki toplantıdan sonra ÇED askıya çıktı.
