Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal ve Araştırma Görevlisi Mine Durmaz tarafından hazırlanan ‘Çocukların yarısı maddi yoksunluk içinde’ başlıklı araştırma notu yayınladı.
Araştırmaya göre, şiddetli maddi yoksunluk içinde olan çocukların oranı Türkiye’nin batı bölgelerinde yüzde 30-40 civarında iken, doğu bölgelerinde bu oran yüzde 60-70’lere çıkıyor.
Şiddetli çocuk yoksunluğunun en yaygın olduğu bölge Güney Doğu Anadolu bölgesi; bu bölgede her dört çocuktan üçü şiddetli maddi yoksunluk içerisinde.
Türkiye’de çocukların yarısının şiddetli maddi yoksunluk içinde yaşamlarıyla ilgili birkaç alt kalemdeki yoksunluk ön plana çıkıyor. Her 5 çocuktan 4’ü tatil yapamazken, çocukların yarısı haftada en az 3 gün et, tavuk, balık gibi protein içeren gıdalarla beslenemiyor.
Türkiye’nin politika gündeminde doğurganlığı artırmayı hedefleyen politikaların, mevcut çocukların durumunu iyileştirmeyi dikkate almadan tasarlanması bu politikalar neticesinde doğacak çocukların gelecekleri açısından da ümitsizlik veriyor.
En şiddetli yoksunluk Türkiye’de
DHA’da yer alan habere göre, Avrupa Birliği standartlarına göre, 2013 yılında Türkiye’de 0-15 yaş arasındaki çocukların yarısı, yani yaklaşık 10 milyon çocuk şiddetli maddi yoksunluk içinde. Türkiye’deki çocuklar arasında şiddetli maddi yoksunluk sadece Kuzey Avrupa’daki gelişmiş ülkelerden değil, ayrıca kişi başına milli gelirin düşük olduğu Bulgaristan, Romanya gibi ülkelerden ve yıllardır şiddetli bir ekonomik krizin ortasında yer alan Yunanistan’dan bile daha yüksek.
Bölgelere göre yoksunluk oranları
Bu 10 milyon çocuğunun yüzde 37’si yani yaklaşık 3 milyon 370 bini Orta Doğu, Kuzey Doğu ve Güney Doğu Anadolu’da. Şiddetli maddi yoksunluk çeken çocukların payı; Akdeniz, Orta Doğu Anadolu, Kuzey Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde, yüzde 49.8 olan Türkiye ortalamasının üzerinde.
Güneydoğu’da yoksunluk Batı Marmara’nın 10 katı
Çocuk maddi yoksunluğu en yaygın Kuzey Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgesinde görülüyor. Bu bölgelerde yoksun çocukların oranı sırasıyla yüzde 69.3 ve yüzde 74.7 seviyesinde. Diğer bir deyişle, Güney Doğu Anadolu bölgesinde her dört çocuktan üçü şiddetli maddi yoksunluk içerisinde. Bunun yanı sıra şiddetli çocuk yoksunluğunun en az olduğu Batı Marmara bölgesiyle en yüksek olduğu Güney Doğu Anadolu bölgesi arasındaki fark oldukça fazla. Batı Marmara’da 213 bin çocuk şiddetli maddi yoksun iken, Güney Doğu Anadolu bölgesinde bu rakam 2 milyon 390 bin civarında.
Türkiye’de çocukların yarısının şiddetli maddi yoksunluk içinde yaşamasıyla ilgili birkaç alt kalemdeki yoksunluğun ön plana çıktığı görülüyor. Çocukların yüzde 82.5’i bir haftalık tatile çıkamayan hanelerde yaşıyor. Diğer önemli kalemler; otomobil, beslenme ve beklenmeyen harcamalar olarak sıralanıyor. Çocukların yüzde 55.9’unun yaşadığı hanelerde otomobil yok. Beklenmeyen 410 liralık bir harcamayı karşılayamayacağını söyleyen hanelerde yaşayan çocuk oranı yüzde 54. Çocukların yaklaşık yarısı haftada en az 3 gün et, tavuk, balık gibi protein içeren gıdalarla beslenemiyor.
