Gündem

Suriye'den Türkiye'ye kataloglu 'gelin ticareti'

Evlilik simsarları Suriyeli kadınların fotoğraflarıyla hazırladığı katologları Türkiye'de damat adaylarına sunuyor...

14 Aralık 2011 02:00

T24 - Evlilik simsarları Suriyeli kadınların fotoğraflarıyla hazırladığı katologları Türkiye'de damat adaylarına sunuyor. Batman Belediyesi nikâh memuru Nuri Turgut'un anlattıklarına göre, Türkiye'den biriyle evlendiğinde 50 bin TL'ye ulaşan düğün takı masrafları bir Suriyeliyle evlendiklerinde 10 bin TL'ye düşüyor. Turgut, "Bazen öyle başvurular oluyor ki damat adayı 70 yaşında gelin adayı 25. Yetkin olsa s..r ederim" dedi.



Sabah gazetesinin haberine göre, Suriye ile Türkiye arasında vizenin kalkması, en çok sınır kentlerine yaramıştı. Serbest geçiş hakkıyla hem ticaret olanakları artmış hem de Suriyeli kadınlarla yapılan evlilikler. Öyle ki, özellikle Güneydoğu kentlerinde 50 bin TL'ye mal olan evlilikler, Suriyeli eş alternatifleriyle 10 bin TL'ye inmesi ülkemizi 'Suriyeli gelin' gerçeğiyle tanıştırmıştı. Suriyeli gelinlerle gelinlikler ucuzlamış, çeyiz masrafları yarıya inmiş, başlık paralarıysa yok denecek kadar azalmıştı. Hatta Suriyeli adını taşıyan kuaförler, güzellik salonları bölgenin görmeye alıştığı tabelalar haline gelmişti. O yüzden özellikle ekonomik durumu zayıf olan erkekler ile resmi eşlerinin muvaffakatıyla ikinci kez evlenmek isteyenler, Suriye'nin yolunu tutmuşlardı. Suriye ile Türkiye arasındaki gerilimli ilişkiyi en çok Türkiye'nin sınır kentlerinde yaşayan Suriyeli gelinler endişeyle izliyor. Vize serbestisinden önce ve sonra Türkiyelilerle evlenen Suriyeli yaklaşık 2 bin gelinin gözü, Suriye ve Arap coğrafyasından haber veren televizyonlarda. Ülkelerinden haber alabilmek için; evlerine ikinci çanak antenleri takanlar da Suriye'deki ailelerine devlet tarafından dinlenmelerini önlemek için Türk GSM hatları gönderenler de var. Suriyeli gelinlerin ve eşlerinin iki ülke arasındaki yaşananlara ilişkin duygularını öğrenmek Güneydoğu'nun yolunu tuttuk ve Batman, Silopi, Mardin, Nusaybin ve Kızıltepe'de evlerine konuk olduk.


'Türkiye kurtuluş demek'

Batman'a eskiden Muş'tan ithal gelinler getirilirmiş, bir süre Rus, Moldovalı gelinlerle tanıştı kent, şimdi moda Suriyeli gelinler. 2011'in ocak ayından beri 99 kişi Suriyeli kadınlarla resmen evlenmiş, ancak kentte gayrı resmi yani kumalı evlilikler daha yaygın. Çoğunlukla yaşlı erkeklerin yaptığı bu türden evliliklerde, ilk eşlerinden noter tasdikli muvaffakatname almaları gerekiyor. Batman'da sorularımızı yanıtlayan ve ismini açıklamak isteyen bir Suriyeli gelin, Türk dizilerinin Suriyelilerin Batman'a gelmesinde önemli bir etkisi olduğunu söylüyor. Kendisinin aşk evliliği yaptığını, tanıdığı iki gelinin de yine severek Batman'a gelin geldiğini, ancak kuma olarak gelmeyi kabul edenlerin büyük kısmının Suriye'nin yoksul yörelerinden geldiğini ve Batman'a gelmeyi kurtuluş olarak gördüklerini anlatıyor. Batman'a gelen Suriyeli gelinler, daha çok ülkenin Kürt bölgesinde yaşayanlar. Aralarında Batman'daki uzak-yakın akrabalarıyla evlenenler de var. "Üçüncü eş olarak Batman'a gelen Suriyeli Z. kumalığı kabul etme nedenini şöyle anlatıyor: "Açtık, yoksulduk. Şimdi bizim oralar çok karışık, ancak biz Kürtler, Esad döneminde çok zulüm gördük." Mardin'in Suriye'nin Kamışlı şehrine komşu ovada kurulmuş ilçesi Nusaybin'de herkes birbirine bacanak diyor. Çünkü şehrin neredeyse yarısı Suriye'den evli. Düğün salonu işleten Zeyni Öztürk'le konuşuyoruz. Kendisinden 13 yaş küçük eşi Sabah Öztürk'ün akraba ziyareti için Suriye'de olduğunu öğreniyoruz. 15 yıllık evli ve üç çocuğu olan Zeyni Öztürk, eşlerinin Suriye devletinden korktuğunu anlatıyor: "Suriye sözcüğünü bir kez olumlu-olumsuz kullanmak bile kara listeye girmeye yeter. Çünkü bütün gazeteler oraya gidiyor ve hepsi tercüme ediliyor. Bir daha Suriye'ye almayabilirler, oradaki ailesine zarar verebilirler. Özellikle bu son gerilimden sonra bu korku başladı."


Akrabalarım ne olacak?

Nusaybin'de Adem Çiftsüren (32) - Rose Çiftsüren (26) bir buçuk yıldır evli, bir kızları var. Rose Hanım evlenmeden önce Halep'te oturuyormuş. Rose Çiftsüren "Kalbim burada ama aklım orada" diyor. İki ülke arasındaki sorunların nedenini anlayamadığını, her şeyin durup dururken çıktığını söylüyor ve bugünlerde en çok izlediği televizyonun El Cezire olduğunu anlatıyor. Rose Hanım sözlerini şöyle sürdürüyor: "Oradaki akrabalarım için korkuyorum. Onlar da korkuyor, çünkü hepsinin telefonları dinleniyor. Keşke iki ülkenin ilişkileri eskisi gibi olsa."


'Katologdan beğeniyorlar'


Batman Belediyesi nikah memuru Nuri Turgut da en çok yaş farkı olan evliliklere tepkili. "Bazen öyle başvurular oluyor ki damat adayı 70 yaşında, gelin adayı 25. Yetkim olsa, s..r ederim" diyecek kadar öfkeli olan Turgut Suriyeli gelin pazarını şöyle anlatıyor: "Suriyeli kızları getirmek için çalışan evlilik simsarları var. Erkekler için kataloglar oluşturmuş durumda. Bu simsarlar rehberlik yapıyor, yol masraflarını dahi alıyor. Türkiye'den biriyle evlendiğinde 50 bin TL'ye ulaşan düğün, takı masrafları bir Suriyeliyle evlendiklerinde 10 bin TL'ye düşüyor."