TBMM Başkanlık Divanı, HDP Ağrı Milletvekili Leyla Zana'nın vekilliğinin düşürülmesi için dosyasını karma komisyona gönderilmesi kararı aldı. Yemini geçersiz sayıldığı için Meclis çalışmalarına katılamayan Zana'nın vekilliğinin, "devamsızlık gerekçesiyle" düşürülmesi gündemde.
TBMM Başkanlık Divanı toplantısının ilk gündem maddesi, “Anayasanın 81. maddesine uygun biçimde ant içmeden aralıksız olarak Genel Kurul’un 212 birleşimine katılmaması” ile ilgili cetvel ve Zana’nın bu konuda yaptığı itiraz oldu.
Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyonu dosya ulaştıktan sonra toplanıp bir alt komisyon kurulacak. AKP, CHP, MHP ve HDP'li üyelerden oluşan alt komisyon Başkanlıktan gönderilen belge ve bilgileri incelerken Zana'nın devamsızlık için yaptığı itiraz dilekçesini de ele alacak. Alt komisyonun hazırlayacağı rapor üst komisyona sevk edilecek. Karma Komisyon, Zana hakkında vekilliğinin düşürülmesi kararı alırsa son noktayı Genel Kurul koyacak.
Bu süreçte Leyla Zana'nın savunma yapıp yapmayacağı da merak edilenler arasında. Yemin etmeyen Zara'nın, bizzat savunma yapmasının zor olduğu, ancak yerine bir vekil tayin edebileceği belirtildi.
Zana'nın durumuna ilişkin iç tüzük hükümleri şöyle.
Yasama dokunulmazlığı
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması istemi ve görüşüleceği komisyon
MADDE 131– Bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması hakkındaki istemler Başkanlıkça, Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyona havale edilir.
Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyonun Başkanı, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtibi, Anayasa Komisyonunun Başkanı, Başkanvekili, Sözcüsü ve Kâtibidir.
Hazırlık Komisyonu ve görüşmeleri
MADDE 132– Karma Komisyon başkanı, dokunulmazlık dosyalarını incelemek üzere ad çekme suretiyle beş üyeli bir hazırlık komisyonu teşkil eder.
Hazırlık komisyonu kendine gizli oyla bir başkan ve sözcülük görevini de yapacak bir kâtip seçer.
Bu komisyon bütün kâğıtları inceleyip gerekirse o milletvekilini dinler; tanık dinleyemez.
Hazırlık komisyonu raporunu göreve başlamasından itibaren en geç bir ayda verir.
Bu rapor Karma Komisyonda bir ayda sonuçlandırılır.
Karma Komisyon raporu
MADDE 133– Karma Komisyon, hazırlık komisyonunun raporunu ve eklerini görüşür.
Karma Komisyon dokunulmazlığın kaldırılmasına veya kovuşturmanın milletvekilliği veya bakanlık sıfatının sona ermesine kadar ertelenmesine karar verir.
Karma Komisyon raporu, kovuşturmanın ertelenmesi şeklinde ise Genel Kurulda okunur. On gün zarfında bu rapora yazılı olarak itiraz edilmezse kesinleşir.
Rapor, dokunulmazlığın kaldırılması şeklinde ise veya üçüncü fıkra gereğince itiraz edilmişse Genel Kurulda görüşülür.
Kovuşturma ertelenmiş ve bu karar Genel Kurulca kaldırılmamış ise, dönem yenilenmiş olsa bile milletvekilliği sıfatı devam ettiği sürece ilgili hakkında kovuşturma yapılamaz.
Savunma hakkı
MADDE 134– Dokunulmazlığının kaldırılması istenen milletvekili isterse hazırlık komisyonunda, Karma Komisyonda ve Genel Kurulda kendini savunur veya bir üyeye savundurur.
Savunma için çağrıda bulunulan milletvekili davete uymazsa evrak üzerinde karar verilir.
Son söz her halde savunmanındır.
Dokunulmazlığının kaldırılmasını üyenin bizzat istemesi yeterli değildir.
Zana: Yemin darbe ürünü
Leyla Zana, yemin ve devamsızlıkla ilgili TBMM Başkanlığı Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı’na gönderdiği yazılı savunmasında, yemin metnini, “darbe ürünü” sözleriyle eleştirmiş, “Uzun, çelişkili ve anlatım bozukluğu dolu yemin metninin milletvekillerine okutulması, bu milletin darbeci dönemin ürünü olduğu gerçeğini değiştirmemektedir. Bu durum, 15 Temmuz sonrası darbeye ve darbe heveslilerine karşı TBMM’de gösterilen kararlı mücadelenin, 1980 darbecilerine karşı gösterilmemiş olduğunu da bizlere göstermektedir” demişti.
HDP Ağrı Milletvekili Leyla Zana’nın yemini, milletvekili yemininde yer alan “Türk milleti” ifadesini “Türkiye milleti” olarak söylediği gerekçesiyle geçersiz sayılmıştı. Yemini geçersiz sayıldığı için Zana bir önerge ve yasa önerisi sunamazken, komisyon toplantısı ve Genel Kurul çalışmasına da katılamıyor. Danışmanlarının da işine son verilen Zana’nın en son TBMM’deki makam odası da elinden alınmıştı.
