Evrensel yazarı Şebnem Korur Fincancı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK), Suriye'nin kuzeybatısında bulunan Afrin'e yönelik olarak düzenlenecek operasyonlara 'Zeytin Dalı' isminin verilmesinin ardından mitoloji kitaplarında araştırma yaptığını aktardı. Köşesinde 'Zeytin' ile ilgili hikâyeleri aktaran Fincancı, "Zeytin doğanın biz insanlığa en güzel armağanlarından biri, insanın doğaya verebileceği en güzel armağan ise barış olacaktır. Olmalı!" temennisinde bulundu.
Şebnem Korur Fincancı'nın, "Zeytin" başlığıyla (22 Ocak 2018) yayımlanan yazısı şöyle:
Zeytin ağacının tüm ağaçlar içinde, özel bir yeri vardır hep yüreğimde. Her biri birbirinden ayrı, doğanın elinden çıkmış kadim heykeller gibidir. “Zeytin dalı” adı verilince savaş ilanına, hem de dört bir yandan alkışlarla karşılanınca, gidip kitaplıktan mitoloji kitaplarımı çıkardım. Öyle ya, bu toprakların ağacına bu toprakların masalları eşlik etmişti binlerce yıldır.
İlk masallardan biri, savaşan tanrıça Athena’ya dair. Yunan mitolojisinde Athena, Atina’nın sahibi olabilmek için ile yarışırken üç dişli mızrağını Akropolis‘e saplar ve deniz suyunun fışkırmasını sağlayarak şehre sahip olur ama Athena buna karşılık şehre bir zeytin ağacı diker. Zeus’un başkanlığını yaptığı, tanrı ve tanrıçaların huzurunda kurulan mahkemede yeryüzüne daha güzel bir hediye verdiği belirlenen Athena haklı bulunur. Böylece bölgeye zeytinin ilk getirilişi Athena’ya mal edilir*. Zeytin dalının barışın bir sembolü olarak kullanılması ise MÖ beşinci yüzyıla dayanır. Yunan oyun yazarı Aristofanes‘in Barış (Irini) adlı eserinde “tüm tanrıçaların en yücesi, barış tanrıçası İrini‘ye göre zeytinin oldukça değerli olduğu” belirtilir. Benzer şekilde zeytin dalı, Roma İmparatorluğu dönemindeki sikkelerde de Irini’nin niteliklerinden biri olarak yer almaktadır**. Neyse, dedim: En azından zeytin dalı barışa sonradan sevdalanmış. Geçmişten bir görüntü geldi gözümün önüne sonra. Sikkeler dersinden, Roma mitolojisindeki adıyla savaş tanrısı Mars’ın zeytin dalı tutan eli. George Orwell’ın gerçeği çarpıtan, en güzel düşlerimizi karabasanlarımıza kurban eden egemenlere dair söyledikleri insanlık tarihi kadar eski elbet…
Oysa İnsan Hakları Derneği ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın ortak açıklamasında hatırlattığı gibi; “Savaş öldürür, Savaş sakat bırakır, Savaş göç ettirir, Savaş çocukları, kadınları, LGBTİ+ bireyleri öncelikle etkiler, Savaş işkence başta olmak üzere ağır insan hakları ihlallerinin kaynağıdır, Savaş toplumların ruhsal dünyalarında gelecek nesillere de aktarılan derin örselenmelere yol açar, Savaş ekolojik yıkımdır, Savaş ekonomik kaynakları yok eder.”
Zeytin doğanın biz insanlığa en güzel armağanlarından biri, insanın doğaya verebileceği en güzel armağan ise BARIŞ olacaktır. Olmalı!
