T24 - Edebiyat profesörü ve dünya edebiyatının başyapıtlarını Türkçe'ye kazandıran Mina Urgan'ın anı kitabı, MEB tarafından lise öğrencileri için sakıncalı bulundu. MEB görevlisi "Dinimizden, mezhebimizden olmayan kişilerin kitaplarını niye okuturlar ki?" diye sordu. İdarenin soruşturma konusu yapmak üzere başlattığı incelemenin gerekçesi ise kitabın küfür içermesi, Allah inancı hakkında kuşku yaratması ve içkiye özendirmesi!
BirGün gazetesinden Ünal Özmen'in haberi şöyle:
Edebiyat profesörü ve dünya edebiyatının başyapıtlarını Türkçe'ye kazandıran Mina Urgan’ın Bir Dinozorun Anıları adlı kitabı lise öğrencileri için sakıncalı bulundu. Ankara Yenimahalle İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, kitabı “Kişisel Hayatı Konu Alan Metin Türleri” konusuna örnek olarak 9'uncu sınıf öğrencilerine öneren Batıkent semtindeki Mobil Anadolu Lisesi edebiyat öğretmeni Suna Kayabaştar hakkında inceleme başlattı. İdarenin soruşturma konusu yapmak üzere başlattığı incelemenin gerekçesi ise kitabın küfür içermesi, Allah inancı hakkında kuşku yaratması ve içkiye özendirmesi.
İnceleme yapmakla görevlendirilen Batıkent Endüstri ve Meslek Lisesi Müdürü Adem Öksüz 15 öğrencinin ifadesine başvurdu. Ancak suçlama konusunu tarafsız olarak incelemesi gereken muhakkikin, ifadesine başvurduğu öğrencileri yönlendirip kendi yazdığı ifade metnini imzalatması, sonucu belli soruşturmanın kasta dayandığı izlenimi veriyor. İfadesine başvurulan öğrencilerden edinilen bilgiye göre muhakkik, kendi yargısını içeren öğretmeni suçlayıcı ifade metnini öğrencilere imzalamaya zorladı.
'Dinimizden olmayanları okumayın'
Mobilye (kendi ifadesiyle) ve İç Mekan Tasarımı öğretmeni olan muhakkik, öğrencilerden, kendilerine önerilen başka kitapların adını da öğrenmek istedi. Bir öğrencinin Anton Çehov’un bir kitabının da önerildiğini belirtmesi üzerime muhakkik “Şu tişörtlerde resmi bulunan teröristin kitabı mı?” diyerek tepki gösterdi. Öğrencinin Çehov ile Che Guevara’nın farklı kişiler olduğunu belirtmesi üzerine okul müdürlüğü de yapan muhakkik “Bunlar dinimizden değil, mezhebimizden değil niye kitaplarını size okutuyorlar ki!” diyerek tepki gösterdi.
Eğitim-Sen: Takipçisi olacağız
Konuyla ilgili olarak bilgisine başvurduğumuz Eğitim Sen Genel Başkanı Ünsal Yıldız, soruşturma konusunun İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne gönderilen bir e-postaya dayandığını, “Konusu küfür, Allaha inanmama, içkiye özendirme olan bir kitabı 28 öğrenciye zorla aldırma” olduğunu belirtti. Yıldız, öğretmenin ders konusuna uygun olarak Türk edebiyatının seçkin örneklerini öğrencilere önermiş olduğunu, Bir Dinozorun Anıları kitabını da öğretmenin programın “hatıra, gezi, biyografi, mektup, günlük” türünün önemli yapıtlarından biri olduğu için önerdiğini belirterek “İdarenin tutumuna anlam veremedim” açıklamasında bulundu.
Veliler Cumhuriyet Savcılığa şikayet edecek
Öğrenci velileri, çocuklarına baskı uygulayarak yalan beyanda bulunmaya zorladığı gerekçesiyle muhakkik hakkında cuma günü Ankara Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulundular. Diğer velilerin ise dilekçelerini hazırladığı ve pazartesi günü savcılığa gidecekleri öğrenildi.
Dersin amacına en uygun kitap
Bir Dinozorun Anıları, Türk Edebiyatı dersinin “Kişisel Hayatı Konu Alan Metin Türleri” konusuna en uygun kitaplardan biri: Yayımlandığı 1998 yılında en çok okunan kitaplar arasına giren Bir Dinozorun Anıları’nı okuyanlar sadece Mina Urgan’ın öz yaşamı hakkında değil, tanınmış birçok yazarın biyografisi hakkında da bilgi sahibi oluyor. Halide Edip Adıvar, Abidin Dino, Necip Fazıl, Sait Faik Abasıyanık, Yahya Kemal, Ahmet Haşim, Orhan Veli bunlardan sadece birkaçı… Bu bakımdan kitap, edebiyat derslerinin anı, öz yaşam ve öyküleyici anlatım konuları için en uygun kitaplardan biri olma özelliği taşıyor.
Ortaöğretimde anı türü zorunlu
Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıflarda okutulan Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programının tümünde Öğretici Metinler başlıklı ünitelerde “Kişisel Hayatı Konu Alan Metin Türleri”ne (Hatıra, Gezi, Biyografi, Mektup, Günlük) yer verilmesi zorunlu.
Aynı şekilde ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıflarda okutulan Dil ve Anlatım dersi öğretim programının anlatım türleri başlıklı 3. ünitesinin Öyküleyici Anlatım konusunun Öyküleyici anlatımda bulunan ögeleri belirler davranışı için önerilen etkinliklerden biri şöyle: Öğrenciler, tarihî bir olayı anlatan metni, tanınmış bir kişinin hatırasını, kısa bir öyküyü, bir masalı veya bir romanın özetini okur.
Öğretmenler, Dil ve Anlatım dersi programının “öğretmen, amaçları gerçekleştirmek üzere öğrencileri kazanımlar doğrultusunda metinlere yönlendirmelidir” talimatı uyarınca öğrencilerini edebî metinlere yönlendirip metinlerin “zihniyet, yapı, tema, dil ve anlatım bakımlarından incelemelerini ve yorumlamalarını” isteyebiliyor.
Mina Urgan (1915 - 2000) kimdir?
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Filolojisi bölümünü bitirdi. İ.Ü. İngiliz filolojisi bölümünde doktorasını yapan Urgan, doçentlik unvanını "Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar" isimli çalışmasıyla aldı (1949). 1960’da profesör olan Mina Urgan öğretim üyesi olarak görev yaptığı İstanbul Üniversitesinden 1977'de emekli oldu.
Mina Urgan, öğretim üyesi olmasının ötesinde aynı zamanda bir edebiyat kuramcısıydı: İngiliz Edebiyatı Tarihi, Edebiyatta Ütopya Kavramı ve Thomas More adlı çalışmasına ek olarak Shakespeare ve Virginia Woolf üzerine incelemeler yaptı. Batı edebiyatının Thomas Malory, Henry Fielding, Balzac, Aldous Huxley, Graham Greene, William Golding, John Galsworthy ve Shakespeare gibi önemli yazarlarının yapıtlarını Türkçeye çevirdi.
Entelektüel kapasitesi Mina Urgan’ı, Cumhuriyet döneminin önemli edebiyat, sanat ve siyaset insanlarının dostluk kurduğu bir kişilik yaptı. Yaşadığı dönemin kısa bir tarihi olarak görülen Bir Dinozorun Anıları kitabı Urgan’ın dost çevresiyle zenginleşen anılarından oluşuyor. Yazarın Bir Dinozorun Gezileri adlı kitabı da çok okunan kitaplar arasındaki yerini almıştı.
