Elektromekanik Metal İşverenleri Sendikası'nın (EMİS) araştırmasına göre Türkiye Metal Sanayiciler Sendikası'nın (MESS) 180 işyerinde 130 bin metal işçisini kapsayan 3 yıllık sözleşme ve yüzde 3.2 zam kararına tepki gösteren metal işçilerinin yüzde 85’i borçlu, yüzde 48’i tatilde köyüne bile gidemiyor.
Metal sektöründe 130 bini aşkın işçiyi kapsayacak toplu iş sözleşmelerinde uzlaşmaya varılamıyor. Önceki gün Başkanlar Kurulu sonucunu açıklayan Türk Metal-İş, bıçağın artık kemiğe dayandığını, uzlaşı ya da olumlu bir sonuç çıkmazsa greve gidileceği duyurdu.
İşkolunda örgütlü bir diğer sendika, Birleşik Metal-İş sendikası tarafından yapılan kapsamlı bir çalışma, metal işçisinin artık nefes almak istediğini, geliri diğer pek çok işkoluna oranla daha yüksek olmasına karşın, çok büyük bir çoğunluğunun borçlu olduğunu ortaya koydu.
Cumhuriyet'ten Olcay Büyüktaş'ın haberine göre F. Serkan Öngel tarafından, Elektromekanik Metal İşverenleri Sendikası (EMİS) sözleşmelerinin hemen öncesin 2016’nın son haftası ile 2017’nin ilk haftasında Birleşik Metal İşçilerini istatistiksel olarak temsil edebilme kabiliyeti olan 1000’i aşkın metal işçisi ile yapılan ve 981’i geçerli kabul edilen bir anket çalışmasının sonuçlarına göre, metal işçisinin yüzde 85’i borçlu.
Tatil, köye gitmek
Çalışmaya göre, işçilerin yaklaşık yarısı yıllık izinlerini ya da tatillerini yüzde 48 gibi yüksek bir oranla evde geçiriyor. Tatil için tercih edilen en büyük ikinci seçenek de yüzde 43 ile memlekete gitmek. En çok ihracat yapılan, büyümeye en çok katkı yapan işçilerin yalnız yüzde 11’i bir tatili beldesine giderek tatil yapıyor. Tercih edilen tatil türü, gidilen yerde masrafları kısmak için olsa gerek her şey dahil sistem.
Borçluluk yüksek
Çalışmaya göre, gelir ve istihdam güvencesini yitirmiş olan geniş emekçi kitleler açısından borçluluk da giderek baş edilmesi zor olan bir mesele haline gelmiş durumda. Araştırma kapsamındaki sendika üyeleri açısından da borçluluk son derece yüksek. Borcu olmadığını söyleyenlerin oranı yalnızca yüzde 15. Yani, borcu olan işçilerin oranı yüzde 85... Sendika üyesi işçilerin yüzde yüzde 6’sı 100 bin lira ve üzerinde borca sahip olduğunu ifade ederken, yüzde 11’i 50 binden 100 bine kadar, yüzde 12’si 30 binden 50 bin TL’ye kadar borca sahip olduğunu belirtiyor. İşçilerin üçte birinin borcu 10 bin lira ile 30 bin lira arasında. Medeni duruma göre borçluluk düzeyi değişmektedir. Evli olanlarda borçluluk düzeyi ortalama 34 bin lirayı bulurken, bekâr olanların ortalama borcu 21 bin lira civarında kalıyor. Bunun temel nedenlerinden biri konut kredisi borcu olanların yüzde 91’inin evli olması.
Otomobil hayal
İşçilerin yüzde 93’i borçların kendilerini zorladığını ifade ediyor. Evliler en yüksek borçlu kesimi oluştururken, bunun en büyük nedenlerinden biri konut kredileri oluşturuyor. Bekârlardaki borçluluk ise araba kredilerinden kaynaklanıyor. Metal işçilerinin ağırlığını oluşturan otomotiv işçilerinin evli olanları hiç, bekâr olanların da çoğunluğu krediyle bile olsa otomobil alamıyor. En sık borçlanma yüzde 43 ile kredi kartı, yüzde 42 tüketici kredisi ve yüzde 32’sini de kişisel borçlar oluşturuyor.
Araştırma kapsamındaki işçiler açısından mücadele eğiliminin son derece yüksek olduğu görülüyor. Her dört işçiden biri “sonunda grevde olsa mücadelede kararlıyız” diyor. Yüzde 9’luk bir kesim ise bir an önce uzlaşma taraftarı.
"Kırmızı çizgiyle uzlaşı olmaz"
Metal Sanayicileri İşveren Sendikası ile (MESS) bugün biraraya gelecek DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası Başkanı Adnan Serdaroğlu, görüşme talebinin pazartesi günü iletildiğini, atılan adımı olumlu bulmakla birlikte, ’kırmızı çizgili’ bir yaklaşım ile sonuca varılamayacağını söyledi. Konuya ilişkin sorularımızı yanıtlayan Serdaroğlu, söz konusu adımların, ara görüşmelerin devam etmesinin olumlu olduğunu söyledi. Geçmiş dönemlerde de ara tekliflerin geldiğini anlatan Serdaroğlu, sürecin masada bitmesinin gereklerini, kırmızı çizgilerin kaldırılması olarak tanımladı. Böylesi bir tavrın uzlaşmaz olduğunu belirten Serdaroğlu, bugün yapılacak görüşmenin de bu anlamda belirleyici olmadığını, kırmızı çizgilerin ortadan kaldırılmadan masada uzlaşmanın zor olacağını belirtti. “Önemli olan verilen yüzde 3.2’lik zam önerisinin 7 ya da 8’e çekilmesi değil. Üç yıllık sözleşmenin ve bunun getirdiği kayıpların telafi edilmesi. Esnek çalışmada uzlaşmak” diyen Serdaroğlu, kendilerinin zam önerisinin yaklaşık aylık 700 lira olduğunu MESS’in ise 70 liralık bir zam önerdiğini söyledi.
Karar 15 Ocak’ta
Arabulucu raporlarının en geç 15 Ocak’ta kendilerine ulaşacağını düşündükleri bilgisini veren Adnan Serdaroğlu, gelecek raporla grev kararının alınacağını söyledi. İşverenin, hükümetin OHAL nedeniyle grevi ertelemesine güvendiğini ancak, hükümetin böylesi bir tavrı karşısında, karar Anayasa Mahkemesi’ne aykırı olacağından grev yasaklama kararını tanımayacaklarının altını çizen Serdaroğlu, işkolundaki diğer sendikaların da kararlı davranması durumunda daha kısa sürede sonuç alınabileceğini belirtti. Fabrikalarda söylemle eylem birlikteliğinin şart olduğunu da vurgulayan Serdaroğlu, bundan sonraki süreçte kitlesel basın açıklamaları, meydanlarda toplantılar ve mesai kısıntıları olacağını dile getirdi.
