Çevre

İzmir'de nükleer çöplük

İzmir'de kurşun üreten fabrika radyoaktif atıklarını toprağa gömdü, toprak yanmaya başladı

03 Aralık 2012 11:03

 

İzmir Gaziemir'de  Aslan Avcı Döküm Sanayi ve Tic. A.Ş.  şehir merkezinde Aksoy Caddesi üzerinde uzun yıllar kurşun üretti. 70 dönümlük araziye sahip olan fabrika kurşun üretiminde ömrünü tamamlamış aküleri ve hurda kurşunları kullandı. İki yıl önce üretimi durduran fabrikanın arazisinde bulunan makineler, depolar ve asiy havuzları kaderien terk edildi. 
Radikal gazetesinden  Serkan Ocak'ın haberine göre, fabrika arazisi, Türkiye ’nin bilinen ‘ilk’ nükleer çöplüğü ve belgelere göre, fabrikadaki ‘sadece görünen’ tehlikeli atıkları bertarafın bedeli en az 12 milyon lira. İlk tespit Türkiye Atom Enerjisi (TAEK) tarafından 3 Nisan 2007’de yapıldı. TAEK, fabrikada radyasyonlu cüruf (atık) gömülü alan tespit etti. 
17 Haziran 2008’de Çevre ve Orman Müdürlüğü bir depoda 200 ton atık tespit etti. Atıkların bertarafa gönderilmesi istendi. Denetçiler, Temmuz 2008’de tekrar fabrikaya gittiğinde 180 ton tehlikeli atık daha buldu. 
 

TAEK: Karantinaya alın 

 
TAEK, 8 Eylül 2008’de Aslan Avcı’ya gönderilen yazıda, fabrikada mayıs, haziran, temmuz ve ağustos’ta yapılan ölçümlerde depolama sahasında, fırınlar bölgesinde, kapalı istif sahasında radyoaktif madde bulaşmış atık tespit edildiği belirtildi. Radyoaktif maddelerin potalarda eritildiği vurgulandı. Radyasyonlu atıkların bulunduğu yerin karantina altına alınması gerektiği anlatıldı. 
2012’nin son ayı itibariyle fabrikanın durumunu tüm yetkili kurumların biliyor olmasına rağmen bugüne kadar radyoaktif çöple ilgili hiçbir işlem yapılmadı. Fabrikanın sahibi Hasan Avcı, 4-5 yıl önce öldü. Bölge sakinlerinin ifadelerine göre, arazi el altından satılmak isteniyor, iddiaya göre araziyi TOKİ alacak. 
 

Nükleer santral kaynaklı 

 
İç yazışmalardan radyasyonlu atık numunelerinin TAEK’e bağlı CNAM’a gönderildiği anlaşılıyor. Burada yapılan incelemede radyasyon tespit edilen malzemelerin artık bir atık sınıfında değil, ‘radyoaktif kaynak’ olduğu ve malzemelerin Türkiye’de bulunmadığı belirleniyor. Radyasyonun ‘Europium 152’ adı verilen bir malzemeden bulaşmış olabileceğini tespit eden CNAM, bu malzemenin de ancak nükleer santrallardaki nükleer çubuklardan bulaşabileceğini belirtiyor. Ayrıca Europuim 152 adı verilen malzemenin Türkiye’ye yasal girişinin olmadığı da açıkca ifade ediliyor.