ABD'nin İran'a yönelik ambargo uygulamasını deldiği iddiasıyla ABD'de tutuklanan Reza Zarrab'ın, "tanık" statüsüne geçtiği davada eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla, tek sanık olarak yargılanıyor.
Cumhuriyet'ten Şebnem Arsu'nun derlemesine göre, davanın "kilit" isimleri olduğu belirtilen kişiler ve yöneltilen suçlamalar şöyle:
Reza Zarrab: 1983 yılında İran’ın Tebriz kentinde doğdu. Çocukluğunu Azerbaycan’da geçirdi. Eğitimini tamamladıktan sonra Dubai’de finans ve para piyasalarında faaliyet göstermeye başladı. 2006 yılında İstanbul’a yerleşti. 2008 yılında Royal Denizcilik A.Ş’yi, 2010 yılında kardeşi Muhammed Sarraf’la Royal Holding’i kurdu. 2012 yılında Türkiye’nin on iki milyar dolarlık altın ihracatının yüzde 46’sını tek başına gerçekleştirdi, hükümet tarafından ödüle layık görüldü. 2013’te Bakanlar Kurulu kararıyla “istisnai kişi” ilan edilerek Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı oldu. 17 Aralık 2013’te, üç bakan oğluyla birlikte rüşvet ve kaçakçılık iddiasıyla gözaltına alındı. 21 Aralık 2013’te tutuklandı. Şubat 2014’te bakan çocuklarıyla birlikte tahliye edildi. 9 Mart 2016’da ABD’nin Miami kentinde banka dolandırıcılığı ve kara para aklamanın yanı sıra ABD’nin İran’a yönelik ambargosunu delmek suçlamaları ile gözaltına alındı ve tutuklandı. İddianamede, İran’a yönelik yasadışı para akışını Türkiye’de sahibi olduğu Royal Holding’e bağlı Royal Denizcilik, Safir Altın Ticaret, Royal Emerald Yatırım ile Durak Döviz (ya da Duru Döviz)’in yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri’nde kendi adına kayıtlı Al Nafees Döviz Bürosu üzerinden koordine ettiği ileri sürülüyordu. İddianamede, Sarraf ve ortaklarının yasadışı nakit akışında söz sahibi olabilmek için Türkiye ve İran hükümet yetkililerini kullandığı belirtiliyordu.
Mehmet Hakan Atilla: 47 yaşında. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümünden mezun oldu. 1995 yılında Halkbank A.Ş’de Araştırma Geliştirme ve Planlama Müdürlüğü’nde Uzman Yardımcısı ünvanıyla göreve başladı. Bankaclık Kartları ve Nakit Yönetimi Müdürlükleri’nde uzman sıfatıyla görev aldı. Stratejik Planlama Daire Başkanlığı’nda Yönetmen ve Bölüm Müdürlüğü görevlerini üstlendi. 2007-2011 yılları arasında Finansal Kurumlar ve Yatırımcı İlişkileri Daire Başkanı olarak görev yaptı. 2011’de Uluslararası Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürütüyor. Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla, 27 Mart 2017’de ABD’den Türkiye’ye dönmek üzereyken havaalanında FBI tarafından gözaltına alındı ve tutuklandı. 47 yaşındaki Atilla, tutuklanmasının ardından o dönem Rıza Sarraf’ın da yattığı Manhattan’daki cezaevine konuldu. Avukatlarının çeşitli kez kefaletle serbest bırakılması yönündeki başvuruları hep reddedildi. Hakan Atilla’ya, başta İran’a uygulanan yaptırımları ihlal etmek ve banka dolandığırıcılığı olmak üzere farklı suçlamalar yöneltiliyor. İşlediği iddia edilen suçlar nedeniyle 30 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Şimdiye kadar bütün ara duruşmalara katılan Hakan Atilla, bu davada neden sanık olduğunu bilmediğini ve suçlamaların yersiz olduğunu savunuyor.
Süleyman Aslan: 1970 yılında Çorum’da doğdu. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezun oldu. Meslek hayatına 1992 yılında T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Bankacılık Okulu’nda başladı ve aynı bankada Sermaye Piyasaları Daire Başkanlığı Uzmanı, İstanbul Menkul Kıymetler Şubesi Müdür Yardımcısı ve BonoTahvil Daire Başkanlığı Bölüm Müdürü olarak görev yaptı. Ziraat Bankası’nın ardından mesleki kariyerini Halkbank’ta sürdürdü. 2005 ile 2011 tarihleri atasında Halk Bankası Hazine Yönetimi ve Uluslararası Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yaptı. Aslan, 15 Temmuz 2011’de Halk Bankası Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü olarak atandı. 17 Aralık 2013’te gözaltına alındı. Evinde yapılan aramada ayakkabı kutularında gizlenmiş 4.5 milyon ABD Doları bulundu. Tutuklanan Süleyman Aslan, 14 Şubat 2014’te tahliye edildi. 31 Mart 2014 tarihinde yapılan Ziraat Bankası Olağan Genel Kurul toplantısında üç yıl süre ile Ziraat Bankası yönetim kurulu üyeliğine seçilen bankacı, bir ay sonra istifa etti. Şubat 2014 yılına kadar Halk Bankası Genel Müdürü olarak görev yapan Aslan’ın, İran’a uygulanan ambargonun ihlal edilmesi için kurulan yasadışı düzende elde edilen kazançtan pay aldığı ve söz konusu yasadışı faaliyetleri ABD’li yetkililerden saklamak karşılığında milyonlarca dolar aldığı iddia ediliyor.
Mehmet Zafer Çağlayan: 15 Kasım 1957’de Muş’ta doğdu. 22 Temmuz 2007’de AKP’den milletvekili seçildi. 60. Hükümette Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, ardından da Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanlığı görevlerini yürüttü. 17 Aralık 2013 tarihinde oğlu Salih Kağan Çağlayan, İstanbul Başsavcılığı tarafından yolsuzluk iddiaları nedeniyle gözaltına alındı. Daha sonra çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklandı. Soruşturma nedeniyle 25 Aralık 2013 tarihinde Ekonomi Bakanlığı görevinden istifa etti. Hakkında cezai soruşturma açılabilmesi için TBMM’ye gönderilen fezlekede “rüşvet, görevi kötüye kullanma, ihaleye fesat karıştırma ve kaçakçılık” suçlarını işlediği iddia edildi. Mehmet Zafer Çağlayan’ın isminin ikinci sanık olarak geçtiği iddianamede, siyaset adamının halen Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde milletvekili olduğu belirtilmiş. New York’ta görülen dava kapsamında, Çağlayan’ın Ekonomi Bakanı olduğu Temmuz 2011 ve Aralık 2013 arasındaki dönemde, “İran hükümetine hizmet etmek amacıyla kurulan düzenden elde edilen kazançtan ve bu hizmetleri Amerikan yetkililerinden saklamanın karşılığında onlarca milyon dolar değerinde nakit ve mücevher” aldığı ileri sürülüyor. Çağlayan’ın aynı zamanda bu yasadışı organizasyonda faaliyet gösteren kişileri yanıltıcı bankacılık tekniklerine teşvik ettiği, bu yönde atılan adımları onayladığı ve söz konusu “şebekeyi rakiplerden ve denetimden koruduğu” da iddialar arasında.
Levent Balkan: Halk Bankası Uluslararası Bankacılık biriminde müdür yardımcısı asistanı olarak çalıştığı Şubat 2013 tarihine kadar İran’a nakit akışının sağlandığı yasadışı organizasyona destek vermekle suçlanıyor.
Abdullah Happani: Durak ve Duru Döviz şirketlerinde iş ortağı olduğu Sarraf ile İran’a uygulanan ambargoyu ihlal etmekle yargılanıyor.
Muhammed Zarrab: Reza Zarrab’ın kardeşi. Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde kurduğu Flash Döviz, Sam Exchange, ‘Hanedan Trading LLC’ gibi şirketler üzerinden yasadışı düzene dahil olduğu iddia ediliyor.
Kamelya Cansidi: Royal Holding ve bünyesindeki şirketlerde Rıza Sarraf’ın çalışanı olarak anılıyor. İsmi birçok para transferi talimatında ve şirket içi yazışmalarda geçiyor.
Hüseyin Nejefzade: İran devlet bankası Mellat Bank’a bağlı Mellat Döviz Bürosu’nun çalışanı 65 yaşındaki Nejefzade’nin, yasadışı para transferlerinin gerçekleşebilmesi için Rıza Sarraf ve kardeşi Muhammed Sarraf ile yoğun bir talimat trafiğinde yer aldığı iddia ediliyor.
