Hülya Karabağlı/ ANKARA
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısında değişiklik öngören kanun teklifinin görüşüldüğü Adalet Komisyonu'nda 52 maddelik teklifin ilk 3 maddesi ile 6,7,8,9 ve 10. maddeleri AKP'nin oylarıyla kabul edildi. 4 ve 5'nci maddeler ise teklif metninden oy çoğunluğuyla çıkartıldı.
Kabul edilen birinci maddeye göre, Yargıtay Birinci Başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı seçilebilmek için 4 yıllık Yargıtay üyeliği şartı 8 yıla çıkarılıyor. Yargıtay Daire Başkanı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekili olabilmek için 6 yıl esası getirildi.
"Yurtdışında Eğitim ve Mali haklar" başlıklı ikinci maddeye göre, meslekleriyle ilgili staj ve araştırma yapacak, kurs, eğitim ve öğrenim görecek, iç veya dış burstan yararlanan hakim ve savcılar, Adalet Bakanlığı tarafından yurtdışına gönderilecek.
Adalet Bakanlığı, hakim ve savcıların, dış temsilciliklerde, uluslararası mahkeme veya kuruluşlarda muvafakatleri alınarak görevlendirilmesini yapacak. Meslek içi eğitimleri yeni düzenlemeyle HSYK yerine Adalet Akademisi'nce yaptırılacak. Bu eğitimin usul ve esasları, HSYK'nın görüşü alınarak Türkiye Adalet Akademisi'nce hazırlanan yönetmelikte belirlenecek.
Adalet Akademisi’nde ‘genel sekreterlik’ kaldırıldı
Türkiye Adalet Akademisi'nde Genel Sekreterlik kaldırıldı. Akademi Başkanlığı, başkan ile üç başkan yardımcısından oluşuyor. Adalet Akademisi Başkanlığı için 3 adayı Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulu yerine Adalet Bakanı gösterecek. Başkan, yürürlükteki kanunda olduğu gibi Bakanlar Kurulu tarafından görevlendirilecek ya da atanacak.
Türkiye Adalet Akademisi'nde kaldırılan genel sekreterlik yerine çeşitli daire başkanlıkları kurularak hizmet birimleri oluşturulacak. Daire başkanlıklarına Adalet Bakanı tarafından atama yapılacak.
AKP'nin oylarıyla kanun teklifinden 4 ve 5. maddeler çıkarıldı. 3. madde'yle, Hakimler ve Savcılar Kanununun "Yurtdışında görevlendirme ve mali haklar" başlıklı 50. maddesinin birinci fıkrası değiştirilerek hakim ve savcıların, dış temsilciliklerde, uluslararası mahkeme veya kuruluşlarda muvafakatleri alınarak görevlendirilmelerinin bakanlık tarafından yapılması öngörülüyor.
6, 7, 8, 9, 10. madde kabul edildi
TBMM Adalet Komisyonu'nda, HSYK ile ilgili yasa teklifinin 6, 7, 8, 9, 10. maddesi kabul edildi. Tasarıda yer alan maddeler şöyle:
Madde 6- 2802 sayılı Kanunun 119 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 'Hakim ve savcıların hak ve ödevi olan meslek içi eğitimleri Türkiye Adalet Akademisince yaptırılır. Bu eğitimin usul ve esaslan, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun görüşü alınarak Türkiye Adalet Akademisince hazırlanan yönetmelikte belirlenir' ifadeleri yer alıyor.
Madde 7- 23/7/2003 tarihli ve 4954 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 8- 4954 sayılı Kanunun 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 9- Başkanlık, Başkan ile üç başkan yardımcısından oluşur. Başkan yardımcılarının sorumlu olduğu birimler Başkan tarafından belirlenir."
Madde 10- 4954 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan "Yönetim Kurulunca" ibaresi "Başkan tarafından" şeklinde değiştirilmiştir.
"Başkan, Bakan tarafından Yargıtay ve Danıştay üyeleri, birinci sınıf adli ve idari yargı hakim ve savcıları ile bu sınıftan sayılanlar, hukuk profesörleri, en az yirmi yıl fiilen mesleği icra etmiş avukatlar veya en az yirmi yıl fiilen mesleği icra etmiş birinci sınıf noterlerden muvafakatları alınarak gösterilen üç aday arasından Bakanlar Kurulunca dört yıl süre ile seçilip görevlendirilir veya atanır. Başkan yardımcıları, yukarıda sayılanlar arasından Bakan tarafından görevlendirilir veya atanırlar. Süresi biten Başkan bir dönem daha AYM usulle yeniden seçilip görevlendirilebilir veya atanabilir."
Komisyon, bugün saat 13.00'da toplanacak.
Tekliften çıkarılan maddeler
Madde 4- Anayasanın 140'ıncı maddesinin altıncı fıkrasında, hakimler ve savcıların idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağlı oldukları hükmüne yer verilmiştir. 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 113 üncü maddesinde, adalet komisyonlarının kuruluşu, 114 üncü maddesinde ise görevleri düzenlenmiştir. 114 üncü maddede düzenlenen görevler esas itibariyle adli ve idari yargı personeli ile ceza infaz kurumlan personeline ilişkin "idari" nitelikli görevlerdir. Bu sebeple 113 üncü maddede değişiklik yapılarak komisyonların oluşumundaki yetki Adalet Bakanlığına verilmektedir.
Madde 5- 2802 sayılı Kanunun 113 üncü maddesinde yapılan değişiklikle adli yargı ilk derece adalet komisyonlarının oluşumunda yetki Adalet Bakanlığına verildiğinden, zorunlu hallerde hakim görevlendirilmesine adalet komisyonlarınca devam edilmesi yargı bağımsızlığı bakımından doğru bulunmadığından, bu yetki Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca önceden belirlenen hakim ya da mahkeme başkanına verilmektedir.
