Ekonomi

"İşsizlik bir türlü düşmüyor; onca 'makyaj'a rağmen rakamlar çift hanede"

"Süper teşvik paketi' için 'dağ fare doğurdu' demek gerekiyor"

17 Nisan 2018 11:41

Türkiye’de işsizlik en önemli sorun olmaya devam ediyor. İşsizliğin ocak ayında aralık ayına göre 0.4 puan artışla yüzde 10,8’e çıkması, kayda değer bir bozulmaya işaret ediyor. Türkiye İstatistik Enstitüsü’nün açıkladığı ocak ayı işgücü verilerini değerlendiren CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, “Yeni seri ile büyümede sözde rekor kırdık ama düzenlenen onca kampanyaya, makyajlamalara rağmen işsizlik hâlâ çift hane. Rakamlar, AKP hükümetinin ve sınırsız teşvik verdiği, kârlarını katlayan sermayenin, işsizlik sorununu kalıcı bir çözüme kavuşturamayacağını gösteriyor” dedi. 

BirGün'de yer alan haber aynen şöyle:

Ocak ayı işsizlik oranı yüzde 10.8 olarak açıklandı. Bu, aralık-şubat arası üç aylık dönemi kapsayan bir veri. Özellikle inşaat, turizm ve tarım gibi sektörlerde iklim koşulları nedeniyle aktivite yavaşladığı için kış mevsiminde işsizlik oranları konjonktürel olarak yüksek çıkıyor. Bu yönüyle veri şaşırtıcı sayılmaz.

Aralık ayına göre bozulma yaşandı


Gelgelelim büyümenin yüzde 7.4 olarak açıklandığı, Türkiye ekonomisinin “parmak ısırtan” bir performans sergilediğinin öne sürüldüğü bir yılda dahi, işsizliğin en yakıcı sorun olmayı sürdürdüğü görülüyor. Rakamların ayrıntılarına indiğimizde 2017’nin aynı ayına göre işsizlik yüzde 13’ten, yüzde 10.8’e inmiş. İstihdam edilenlerin oranı ise yüzde 44,8’den, yüzde 46,4’e çıkmış, sadece 1.6 puan sıçramış. Türkiye’nin çalışabilecek yaştaki nüfusunun yarısına bile istihdam olanağı sağlayamadığı acı gerçeği ise değişmemiş.

Biraz daha teknik gözle baktığımızda, evet ocak ayı yılın işsizliğinin zirve yaptığı kesiti. Ne var ki, aralıktaki yüzde 10,4 düzeyinden 0.4 puan artışla yüzde 10,8’e sıçraması yine de kayda değer bir bozulmaya işaret ediyor. Örneğin 2017’nin aynı döneminde 0.3’lük bir yükseliş söz konusuydu.
 

Tarım dışı işsizlik yüksek


İşsizlikte, mevsimsel dalgalanmaların yanıltıcılığı düşünülerek, “mevsim etkilerinden arındırılmış” göstergelere daha çok rağbet edilir. Bu istatistiğe göz attığımızda ise yüzde 9.9’luk bir işsizlik oranıyla karşılaşıyoruz. Fena mı işte, yüzde 10’un altı görülmüş denebilir. O zaman da, Türkiye’de tarımın hala istihdamda gelişmiş ülke ortalamalarının çok üzerinde, yüzde 17,7’lik bir payı bulunduğunu hatırlayarak, tarım dışı işsizlik oranlarını incelemek gerekiyor.
Zaten dünyada ekonomik analizler için en çok dikkate alınan veri de bu… Ocak ayı tarım dışı işsizlik oranı yüzde 12.8 düzeyinde bulunuyor. Bilindiği gibi yıllardır işsizlik sorunuyla boğuşan Avro Bölgesi’nde bile, bu oranın yüzde 8,5’e inerek yüzde 10 psikolojik eşiğinden giderek uzaklaştığı görülüyor. Ülkemizde ise çift hanelerde demirleyen işsizlik, en ağır ekonomik ve toplumsal sorun olmayı sürdürüyor.

Süper teşvik ya da ‘dağ fare doğurdu’

Geçtiğimiz hafta açıklanan, büyük iddialar taşıyan teşvik paketi de, işsizlik sorununa bir çözüm içermiyor. Eğer hedefler gerçekleşse dahi, istihdama doğrudan katkı 34 bin, dolaylı katkı ise 134 bin bekleniyor. Şu anda işsiz sayısı 3 milyon 409 bin kişi düzeyinde. Sermayeye 128 milyar TL, yaklaşık 31 milyar dolar destek sağlayan bir paketin hedefleri tutturulsa dahi, işsiz sayısı ancak yüzde 1 azalacak. Diğer bir ifadeyle, istihdam açısından bakıldığında onca propagandası yapılan “süper teşvik paketi” için “dağ fare doğurdu” demek gerekiyor.

***

‘Büyümenin makyajı döküldü’

Türkiye İstatistik Enstitüsü’nün açıkladığı ocak ayı işgücü verilerini değerlendiren CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, “Yeni seri ile büyümede sözde rekor kırdık ama düzenlenen onca kampanyaya, makyajlamalara rağmen işsizlik hâlâ çift hane. Rakamlar, AKP hükümetinin ve sınırsız teşvik verdiği, kârlarını katlayan sermayenin, işsizlik sorununu kalıcı bir çözüme kavuşturamayacağını gösteriyor” dedi. Gerçek işsiz sayısının 7 milyon kişiyi aştığını ifade eden Erdoğdu, “OHAL bitecek, işsizlik azalacak denildi. Hangisi oldu” diye sordu. Hükümet yetkililerince OHAL’in 7’nci kez uzatılacağının açıklandığını kaydeden Erdoğdu, meydanlarda ‘OHAL değil demokrasi istiyoruz’ diye haykırdıklarını da sözlerine ekledi.