Chris Stephenson*
İngiltere ve dünyadaki egemen sınıflar, şimdilik, rahat bir nefes aldı.
Dar bir farkla korktuklarından kurtuldular. Piyasalarda Sterlin tavan yaptı, şirket hisseleri yükseldi.
İskoçya halkı %55-%45 bağımsızlığa hayır oyu kullandı.
Kabaca büyük şehirler, işçiler ve işsizlerin olduğu yerler daha fazla evet dedi, kırsal yerlerde halk daha fazla hayır oyu kullandı. İskoçya işçi sınıfının geleneksel merkezi olan Glasgow ve Dundee gibi sanayi şehirleri net bir şekilde evet dedi.
Büyük şehirlerde istisna olan Edinburgh
Edinburgh İskoçya'nın başkenti ve aynı zamanda bankalar ve sigorta şirketlerin yoğun olduğu bir şehir. Bağımsızlığın İskoçya finans sektöründe büyük bir istihdam kaybına sebep olacağı hükümetin "korku projesi" kampanyanın önemli iddialarından biriydi.
Medya manzarasına bakarsak evet kampanyasının %45 oy alabilmiş olması şaşırtıcı. Ulusal, bölgesel, yerel düzeyde tek bir gazete bağımsızlığa destek veriyordu diğer gazetelerin hepsi yoğun hayır propagandası yapıyordu. Televizyon kanallarında yine ağırlıkla haberler hep "korku haberleri" ile doluydu. Bağımsızlığın iktisadı kriz getireceğine dair söylemler her gün ekranlarda birinci haber oluyordu. Özellikle devlet televizyonu olan BBC'nin taraflılığı protestolara hedef oldu.
Evet kampanyası sadece sokaklarda, işyerlerinde, mahallelerde, toplantı salonlarında ve tabii ki facebook, twitter ve youtube'da yürütüldü. Resmi medyada yeri hiç yoktu.
Hiç oy kullanmamış olanlar, bu sefer fark yaratacak diye, oy kullandı. 2011 İskoçya son seçimlerinde oy kullanma oranı %50,4 idi. Referandumda oy kullanma oranı %85,4 oldu. 1 milyon daha önce oy kullanmamış kişi oy kullandı.
Kampanya sırasında, hayır oyu isteyen politikacılar, İskoçya halkına "Hayır derseniz size daha fazla özerklik vereceğiz" diye söz verdiler. Şimdi bu vaatleri unutturmamak İskoçya halkının önceliklerinden biri olacak.
Galler halkı da İskoçya'da kazanılan ve halkın lehine kullanılan özerklik haklarının peşinde olacak.
Ve bağımsızlık isteğinin arkasındaki temel konular yok olmadı. Evet oyu kullanan ve hayır kullananların önemli bir kısmı, bedava sağlık hizmetlerine ve ilaçlara, harçsız üniversitelere evet; nükleer silahlara hayır diyordu.
Bu mücadele hem İskoçya hem İngiltere'de devam ediyor. Dün İngiltere'de 300.000 sağlık çalışanı, hükümetin sağlık sektöründeki sıfır zam politikasına karşı %68lik bir çoğunlukla grev kararı aldı.
Refah devletine, eğitime sahip çıkma, nükleer silahlara ve savaşlara karşı çıkma mücadeleleri İngiltere, İskoçya, Galler ve İrlanda'da devam edecek. İskoçya'da bağımsızlık kampanyası işçi sınıfında büyük umutlar uyandırdı. O umutlar o hevesler yarın yok olmayacak.
* Bilgi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü Öğretim Görevlisi
