Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından her yıl ülkelerin insani gelişime göre sıralandığı İnsani Gelişme Endeksi (HDI) önceki gün açıklandı. 187 ülke ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınan bölgenin sıralandığı listede Türkiye, geçen seneye göre 21 ülke yükselerek 69. sıraya yerleşti. Uzun ve sağlıklı bir yaşam, bilgiye erişim ve insana yakışır bir yaşam standardı adı altında üç boyut üzerinden incelenen ülkeler, insani gelişim seviyeleri açısından düşük, orta, yüksek ve çok yüksek olarak gruba ayrıldı.
İlk 49 ülkenin “çok yüksek” insani gelişme görülen gruba girdiği listede Türkiye, geçen sene de olduğu gibi bu listeye giremeyerek Bulgaristan, Rusya ve İran gibi ülkelerle birlikte “yüksek” gelişme grubunda yer aldı. Açıkladığı raporda gelişimin bir önceki yıla bakılarak değil daha uzun periyotlar üzerinden incelenmesi gerektiğini ifade eden BM Kalkınma Programı, Türkiye’de ortalama yaşam süresinin 1980’den bu yana 16.6 yıl, ortalama öğrenim görmenin ise 4.7 yıl arttığını ifade etti. Bu artışla kendi grubundaki ülkelerin ortalamasının üzerine çıkan Türkiye, kişi başına düşen ortalama gelirde de özellikle son 5 yılda büyük artış gösterdi.
1.2 milyon ülke içi göç
Türkiye’nin sınıfta kaldığı alanlarsa iç göç ve cinsiyet eşitliği oldu. Rapora göre, son bir yılda Türkiye’de 1 milyon 201 bin kişi ülke içi göç etti ve nüfusun 73.4’ü yaşamını kentlerde sürdürüyor. Kadın milletvekillerinin sadece yüzde 14.2 oranında olduğu Türkiye aynı zamanda iş gücüne katılan kadın oranı 29.4 ile Avrupa ülkelerinin gerisinde kaldı. Ayrıca en az orta öğrenim görmüş yetişkin oranında kadınlar için yüzde 39 ve erkeklerde yüzde 60’lık oran arasındaki fark da dikkat çekti. Cinsiyet eşitliğinde en başarılı ülkeler ise Norveç, Finlandiya ve Çek Cumhuriyeti oldu.
Listenin en başında gelen beş ülke sırasıyla Norveç, Avusturalya, İsviçre, Hollanda ve ABD oldu. Böylece insani gelişimin en yüksek olduğu ilk beş ülkenin 3’ü Batı Avrupa’dan çıktı. Geçen yılki gibi en geriden gelen ülkeler ise yine Afrika ülkeleri oldu. Son 5 sırayı beşi de Afrika kıtasında yer alan sondan başa doğru Nijer, Kongo Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad ve Sierra Leone aldı. Geçen seneye göre en büyük düşüş ise Suriye, Libya ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde yaşandı. Listede Libya (55), Yunanistan (29) ve İsrail (19) Türkiye’den yukarıda yer alırken Brezilya (79), Ermenistan (87), Çin (91) ve Mısır (110) Türkiye’nin gerisinde kaldı.
