HDP Sözcüsü Ayhan Bilgen'in, "Başkanlık sistemi dahil her şeyi tartışabiliriz" şeklindeki sözlerinin ardından başlayan tartışma devam ederken; HDP'li Dengir Mir Mehmet Fırat ve Celal Doğan'dan da başkanlık sistemiyle ilgili açıklamalarda bulundu.
AKP’nin kurucularından, HDP Mersin Milletvekili Dengir Mir Mehmet Fırat, başkanlık sistemine itirazları olmadığını, karşı çıktıklarının ‘Türk tipi başkanlık sistemi’ olduğunu, Amerika veya Meksika tipi başkanlık sistemini ise destekleyebileceklerini söyledi. Fırat, ”Saddam usulü bir başkanlık usulünü kabullenemeyiz. Çünkü orada demokrasi yok. Amerika, Meksika tipi bir öneri gelirse de referanduma da gitmeden Genel Kurul’da kabul ederiz. Bir çekincemiz yok” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dillendirdiği Türk tipi başkanlık sistemini “ucube” olarak niteleyen HDP İstanbul Milletvekili Celal Doğan ise, “Başkanlık sistemi, demokrasinin içerisinde bir sistem. Buna itirazım yok ama nasıl bir başkanlık isteniyor, bunun tartışılması gerekir” diye konuştu.
Ayhan Bilgen’in sözleri tartışma yaratmıştı
HDP Kars Milletvekili ve Parti Sözcüsü Ayhan Bilgen, bu sabah Cumhuriyet gazetesinde yer alan açıklamasında, “Başkanlık sistemi dahil tüm modeller tartışılabilir. Ancak tek adamlık gibi özgürlüğü kısıtlayıcı bir yapı olmaz. Toplumun ihtiyacı bu değil” görüşünü belirtmiş; ancak bu sözleriyle, HDP’nin tavrının yumuşadığı eleştirileri üzerine, Twitter’dan yeni açıklamalar yapmıştı.
HDP’li Bilgen, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik, “Seni başkan yaptırmayacağız?” sözlerinin arkasında olduklarını söylemişti.
BBC Türkçe’den Mahmut Hamsici ile Sinan Onuş’un haberine göre; ‘Türk tipi başkanlık sistemi’ni ‘Orta Doğu tipi bir başkanlık sistemi’ olarak niteleyen Fırat, “Kabul edebileceğiniz bir başkanlık sistemi var mı?” şeklindeki soruyu şöyle yanıtladı:
“Var. Amerika ya da Meksika örneği. Bunu tasvip eder, içten destekleriz. Kuvvetlerin birbirini denetleme mekanizmalarının olduğu bir sistemi memnuniyetle destekleriz. Tartışabiliriz, konuşabiliriz ve Türkiye için de faydalı görülüyorsa ki görülebilir, onu tercih ederiz. Amerikan tipi bir başkanlık sisteminde bir mutabakat sağlanıyorsa bizim bir itirazımız yok. Çünkü şu andaki Cumhurbaşkanımızın yetkileri, Obama’nın yetkilerinden fazla. Enteresan olan o.”
Fırat’a göre, bu tür bir başkanlık sistemiyle Kürt Sorunu da çözülebilir. HDP’nin bu meselede “Yanlış lanse edilmeye çalışıldığını”, oysa kendilerinin Türk usulü başkanlık sistemine karşı olduklaını aktarıyor Fırat ve şöyle devam ediyor:
“Gerçek anlamda bir başkanlık sistemini tartışabiliriz, kabullenebiliriz ama Saddam usulü bir başkanlık usulünü kabullenemeyiz. Çünkü orada demokrasi yok. Amerika, Meksika tipi bir öneri gelirse de referanduma da gitmeden Genel Kurul’da kabul ederiz. Bir çekincemiz yok.”
Doğan: İstenilen başkanlık tartışılmalı
Başkanlık sistemi tartışmalarının gündeme gelmesini normal karşılayan HDP İstanbul Milletvekili Celal Doğan “Hangi başkanlık sistemi?” sorusunu dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dillendirdiği ‘Türk tipi başkanlık’ sistemini “ucube” olarak niteleyen Doğan, “Başkanlık sistemi, demokrasinin içerisinde bir sistem. Buna itirazım yok ama nasıl bir başkanlık isteniyor bunun tartışılması gerekir” dedi.
Kürt sorununun çözümü önerisinin ise, bu bağlamda tartışılmasının şart olmadığını ifade ediyor HDP’li Doğan ve şunları aktarıyor:
“O, demokratik bir anlayış değil. O şarta bağlı olarak ‘Sen, bana bunu verdin; ben, sana bunu verdim’ şekliyle bir rejime gidilirse zaten ahlaki değildir.”
“Biz, ‘Seni diktatör yaptırmayacağız’ diyoruz”
HDP İstanbul Milletvekili Dengir Mir Mehmet Fırat’a, 7 Haziran öncesindeki partilerinin söylemi hatırlatıldığında, “Biz, Türk usulü başkanlık yaptırmayacağız diyoruz. Daha doğrusu kibar davranıyoruz. Biz, ‘Seni diktatör yaptırmayacağız’ diyoruz” açıklaması yapıyor.
Fırat, kendilerinin; “Eğer halk uygun görürse Amerikan tipi, Meksika tipi başkanlık sistemine karşı olmadıklarını” yineliyor. Fırat’ın karşı olmadıklarını saydığı diğer siyasi sistemler ise; Fransız usulü yarı başkanlık sistemi ve İngiltere’de tatbik edilen parlamenter sistem.
