Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de 11.5 milyon kadın , işgücüne dahil değil. İşgücü içerisinde yer almama nedeni olarak “ev işlerini” gösteren bu kadınlar için Sosyal güvenlik sistemi çalışmadan, “isteğe bağlı sigorta” primi ödeyerek emekli olabilmelerinin önünü açıyor.
Milliyet gazetesinden Cem Kılıç’ın köşesinde yer verdiği uygulamanın ayrıntıları şöyle:
Herhangi bir zorunluluk olmadan kişinin kendi isteğine bağlı olarak SGK’ya prim ödemesi ve bu yolla emekli olması mümkün. Bu sigortalılık bir zorunluluk değildir. Kişi isterse sigorta prim öder sigortalı olur, istemezse olmaz.
Aylık alanlar yapamaz
18 yaşından küçükler isteğe bağlı sigortalı olamaz. Genel sağlık sigortası zorunlu olunca prim ödememek için ikametini Türkiye’den aldıranlar bu nedenle isteğe bağlı sigortalı olamaz.
SGK’dan aylık ve gelir alan bir kişi isteğe bağlı sigortalı olamaz. Bu nedenle daha önceki çalışmaları nedeniyle emekli olmuş bir kişi isteğe bağlı sigortalı olamaz. Babasından dul aylığı alan kadınlar isteğe bağlı sigortalı olabilir.
İsteğe bağlı sigortalı olmak isteyen bir kişinin, zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek bir işte çalışmaması gerekir. Ay içinde 30 günden az çalışan ve tam gün çalışmayanlar da isteğe bağlı sigortalı olabilir. Bu kişiler çalışmalarını 30 güne tamamlayabilir.
Sağlık hizmeti dahil
İsteğe bağlı sigortalı olmak isteyen kişi, uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortasına prim ödemek zorundadır. Yani isteğe bağlı sigortalı, ödediği primlerin karşılığı olarak sağlık hizmetlerinden yararlanır, malullük ve ölüm riskine karşı korunur ve diğer sigortalılar gibi emekli olabilir. İsteğe bağlı sigortalı, 5 yıl prim ödemiş ise geride kalanlara ölüm aylığı da bağlanır.
İsteğe bağlı sigortalı prim ödemeyi kestiği için işsiz olarak değerlendirilemez ve işsizlik parası alamaz. Aktif olarak çalışmadığı için iş kazası ve meslek hastalığı durumunda da geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanamaz.
SGK’nın yayımladığı genelgeyle isteğe bağlı sigortalılık konusunda Bağ-Kur’luların mağduriyeti giderildi. Bağ- Kur’lulardan zorunlu sigortalılığı sona erenler, prim ödemeye devam etmeleri halinde bu primlerin değerlendirilmesi söz konusu olmuyordu. SGK bu sorunu çözdü. Zorunlu şekilde Bağ-Kur’luğu sona eren kişinin prim ödemeye devam etmesi zımni talep dilekçesi olarak kabul edilecek.
Sigortalının dilekçesi geriye dönük işletilecek ve primler gün sayısına eklenebilecek.
En düşük 342.72 TL ödemek gerekiyor
2014 yılının ilk 6 ayı için isteğe bağlı sigortalıların ödemesi gereken primin alt limiti 342.72 TL. Prim ödenebilecek en düşük düzey asgari ücretin günlük miktarı olan 35.7 TL. Bu rakam üzerinden yüzde 12 malullük, yaşlılık, ölüm ve yüzde 20’de genel sağlık sigortası primi kesildiğinde 11.42 TL günlük ödenmesi gereken prim miktarı. Aynı dönemde ödenebilecek en yüksek aylık prim miktarı ise 2.227,68 TL.
Ayrıca, isteğe bağlı sigortalılık yarı zamanlı çalışanlar için çok önemli. Türkiye’de yarı zamanlı çalışan 3 milyon 179 bin çalışan için 30 günden az sigortalılıklarını 30 güne tamamlamak çok önemli. Bu durumda olanlar, isteğe bağlı sigortalı olmazsa, genel sağlık sigortası primi ödemek durumundalar.
